Therapie helpt nabestaanden moord te verwerken

Uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen en het Fonds Slachtofferhulp blijkt dat nabestaanden van moordslachtoffers significant minder posttraumatische stress- en gecompliceerde rouwklachten hebben nadat zij een behandelcombinatie van EMDR en cognitieve gedragstherapie hebben ondergaan. Dit is donderdag 23 oktober bekend gemaakt op het minisymposium 'Rouw na Moord' in Den Haag.

De behandelvormen EMDR en CGT zijn al vaker toegepast bij mensen met andere psychische problemen, maar zijn voor de Rouw na Moord-behandeling voor het eerst in combinatie gebruikt en wetenschappelijk geëvalueerd. De effectieve behandeling wordt nu in de praktijk geïmplementeerd.

Rouw is een natuurlijk proces waar normaal gesproken geen psychologen of andere hulpverleners aan te pas hoeven komen. Het wordt anders wanneer het gaat om moord of doodslag, zegt hoofdonderzoeker Jos de Keijser: “Dan krijgt het brein meer te verwerken dan het aan kan. Er komen wraak- of schuldgevoelens bij kijken, er kunnen trauma’s ontstaan, en soms kan een nabestaande daardoor vastlopen in zijn eigen leven. Daarbij spelen ook persoonlijke factoren een rol. Zo zijn mensen die zijn opgegroeid met een goede hechting met hun omgeving er minder vatbaar voor.”

8 van de 10 mensen heeft gecompliceerde rouwklachten

Gemiddeld worden in Nederland elke week 3 mensen vermoord. Promovendus Mariëtte van Denderen: “Acht van de tien nabestaanden kampt hierna met gecompliceerde rouwklachten, en een derde heeft daarnaast last van posttraumatische stressklachten. De moord op hun dierbare was voor hen zo schokkend dat het ze niet lukt dit te verwerken. Wij hebben onderzocht hoe dit komt en hoe we dit effectief kunnen behandelen.”

Wraakgevoelens, boosheid en een gevoel van onrecht maken dat rouwklachten bij een verlies door moord vaak langduriger zijn dan na een natuurlijk overlijden. Ook media-aandacht en een trage rechtsgang spelen een rol bij de verwerking. Nabestaanden met gecompliceerde rouwklachten ervaren een hoge mate van scheidingsangst, traumatische stress of een combinatie van beide. De nabestaanden die kampen met posttraumatische stressklachten hebben onder andere last van nachtmerries, zijn heel prikkelbaar en schrikachtig en hebben slaapstoornissen.

Behandelmethode slaat aan

Uit de behandelstudie blijkt de combinatie van EMDR en CGT zeer effectief te zijn. De 77 nabestaanden die werden behandeld, verloren gemiddeld vier jaar geleden hun geliefde door moord. Van Denderen: “Bij vier van de tien nabestaanden namen de gecompliceerde klachten significant af binnen acht behandelingen, en bij bijna de helft van de nabestaanden de PTSS klachten. Dat betekent niet dat er helemaal geen klachten meer zijn, maar dat de ernst sterk is verminderd. Zij ervaren na de behandeling minder posttraumatische stress- en gecompliceerde rouwklachten dan diegenen die de behandeling nog niet hebben gehad. Een opvallend en hoopgevend resultaat.”

Netwerk Traumatisch Verlies

Op basis van deze resultaten, is een landelijk dekkend netwerk van gespecialiseerde therapeuten opgestart onder de naam ‘Netwerk Traumatisch Verlies’. Door het land heen zijn meer dan twintig therapeuten opgeleid om de behandeling te geven. Onderzoeksleider De Keijser, bijzonder hoogleraar complexe rouw, gaat dit aansturen.

Fonds Slachtofferhulp en Rijksuniversiteit Groningen

Het onderzoek is uitgevoerd aan de faculteit Gedrag- en Maatschappijwetenschappen, afdeling Klinische Psychologie van de Rijksuniversiteit Groningen. Het Fonds Slachtofferhulp is de financier van het onderzoek en nam deel in de begeleidingscommissie. Directeur Ineke Sybesma van het Fonds Slachtofferhulp: “Het gemis van je dierbare zal nooit verdwijnen, maar wij zijn heel blij te zien dat de ernstige rouwklachten en PTSS door deze therapie wel kunnen afnemen. Dat maakt dit onderzoek zeer de moeite waard. Met de hieruit voortvloeiende, waardevolle uitbreiding van het hulpaanbod wordt gehoor gegeven aan de roep van nabestaanden om gespecialiseerde, psychologische bijstand.”