Koninklijke Onderscheiding voor mw. prof. dr. C. Vlaskamp

Vrijdag 10 oktober 2014 ontving mw. prof. dr. C. Vlaskamp op voordracht van de Rijksuniversiteit Groningen een Koninklijke Onderscheiding. Zij werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Locoburgemeester dhr. drs. T. Schroor van de gemeente Groningen decoreerde mw. prof. dr. C. Vlaskamp in het Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen.

Carla Vlaskamp (Sneek, 1949) is sinds 1985 werkzaam bij de afdeling Orthopedagogiek van de Rijksuniversiteit Groningen, sinds 2001 als hoogleraar. Zij is een expert in kennis, kunde en praktische begeleiding van kinderen en jongeren met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (EVMB). Door haar zijn er compleet nieuwe inzichten ontstaan in de wijze waarop met deze kinderen wordt omgegaan. Tot en met de jaren 70 bestond de zorg vooral uit medisch en verzorgend handelen bij deze zwaar gehandicapte kinderen, die niets zelf lijken te kunnen en totaal afhankelijk zijn. Met de introductie van een door Vlaskamp in 1993 in haar proefschrift beschreven opvoedingsprogramma ontstaat er iets totaal nieuws voor de kinderen met EVMB. Het leidt tot een trendbreuk in het werken met deze kinderen, waarbij het pedagogisch handelen een grote rol gaat spelen. Opvoeding, begeleiding, behandelen, zorgen en verzorgen van deze kinderen, waar tot dan toe niemand zich echt goed raad mee wist, worden de leidende principes in binnen- en buitenland.

Perspectief in het leven

Het opvoedingsprogramma gaat uit van de gedachte dat ook mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen perspectief in het leven hebben en daarbij kunnen worden geholpen door het aanbieden van een wetenschappelijk gefundeerd opvoedingsprogramma. Het creëren van een wetenschappelijk onderbouwd, praktijkgericht programma, dat de meest afhankelijke en kwetsbare kinderen in onze moderne samenleving de kans biedt om hun beperkte ontwikkelingsmogelijkheden tot expressie te laten komen, is Vlaskamps grote verdienste. Zij heeft op indrukwekkende wijze een brug geslagen naar kinderen die in volledig isolement in zichzelf opgesloten zijn of waren: zij heeft ze een stukje bevrijd.

Vlaskamp wordt zowel landelijk als internationaal beschouwd als een van de meest deskundige wetenschappers op dit gebied en wordt dan ook veelvuldig gevraagd voor het begeleiden van of het beoordelen van promoties in binnen- en buitenland. Haar eigen internationale oriëntatie (en taalvaardigheid) vereenvoudigen deze contacten in hoge mate.

Research Centre on Profound and Multiple Disabilities

In 2009 was Vlaskamp mede-oprichter van het Research Centre on Profound and Multiple Disabilities aan de RUG. Doel van het Research Centre is het bundelen en uitdragen van wetenschappelijke kennis in nauwe wisselwerking met de praktijk op het gebied van personen met ernstige meervoudige beperkingen. Het Research Centre richt zich hierbij specifiek op twee doelgroepen: personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (ZEVMB) en personen met aangeboren of verworven doofblindheid.

Vlaskamp verzorgde gedurende alle jaren dat zij verbonden was aan de universiteit het onderwijs aan studenten Orthopedagogiek. Zij was en is een enthousiast en gedegen docent, altijd bereid om goed te luisteren naar de studenten en gehoor te geven aan relevante opmerkingen. Orthopedagogiek is in haar ogen niet alleen een wetenschappelijk vakgebied, maar ook een op de praktijk gerichte discipline die echter gesteund dient te worden door degelijk en hoog kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Dat was de boodschap die ze uitdraagt en uitdroeg, ook in haar onderwijs.

Contact met ouders en verzorgers

Een bijzondere plaats in Vlaskamps onderzoeksprogramma wordt ingenomen door onderzoek naar de positie en tevredenheid van ouders en naaste verzorgers over de zorg voor hun kind met zeer ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Voor het verbreiden van de kennis die onder meer hieruit werd verkregen trad zij veelvuldig in contact met onder meer ouders, verzorgers, begeleiders, orthopedagogen, psychologen en medici. Zij is een graag geziene gast bij ouderverenigingen en bij studiedagen in centra waar deze kinderen worden begeleid en zorgt dat ieder mens zich even gezien voelt. Dat maakt haar als mens bijzonder en als professional zeer betrokken. En dat is vooral voor de ouders van deze kwetsbare groep enorm waardevol.

Uit hoofde van haar functie als hoogleraar Orthopedagogiek maakt Vlaskamp deel uit van de geëigende besturen, zoals het dagelijks bestuur en de onderwijs-, onderzoeks- en examencommissie. Naast deze aan het werk gerelateerde functies bekleedde zij tal van nationale en internationale bestuurlijke functies in het belang van haar doelgroep. Ook was zij lid van vele internationale organisaties en besturen die het haar mogelijk maakten haar ideeën te verbreiden ook in het buitenland. Onder het motto: “Een goed bestuurder heeft oog voor de toekomst” zorgt zij zo voor blijvende aandacht voor de kinderen en jongeren met EVMB.

Symposium en afscheidsrede

Vanwege het emeritaat van mw. prof. dr. C. Vlaskamp organiseert de afdeling Orthopedagogiek op 10 oktober vanaf 13.00 uur een afscheidssymposium in de der Aa-kerk, getiteld ‘Sporen van de reiziger’. Aansluitend spreekt Vlaskamp om 16.15 uur haar afscheidsrede uit in de Aula van het Academiegebouw. De titel daarvan is: 'Niet wat je ziet maar hoe je kijkt. Reizen met mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen’.