Koninklijke Onderscheiding voor Gillis Dorleijn

Vrijdag 25 april 2014 ontving Gillis Dorleijn op voordracht van de Rijksuniversiteit Groningen een Koninklijke Onderscheiding. Hij is benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Prof.dr. G.J. (Gillis) Dorleijn

Gillis Dorleijn (1951), sinds 1986 hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen, is in zijn vakgebied befaamd vanwege de breedte van zijn theoretische en methodologische oriëntatie en zijn grote kennis van de Nederlandse moderne literatuur, met name de poëzie. Hij combineert in zijn werk op uitmuntende wijze buitengewoon zorgvuldig handwerk in de beste filologische traditie met onorthodoxe maar heldere ideeën op het hedendaagse culturele leven en de plaats van de literatuur en de literatuurwetenschap daarin. Hierbij combineert hij theoretische modellen en nieuwe inzichten van de literatuur en het literaire en culturele leven zowel in Nederland als daarbuiten. Dit alles doet hij op een buitengewoon enthousiasmerende en inspirerende wijze. De door Dorleijn uitgezette lijnen hebben het vakgebied ingrijpend beïnvloed.

De uitgave van de gedichten van Leopold en Nijhoff zijn monumentaal. Zij gelden als het beste dat door de historische-kritische editiemethode tot stand gebracht kan worden. Dorleijn geniet hiervoor internationaal erkenning. Ook de uitgave van Het land van herkomst van E. du Perron is vermaard.

Binnen de neerlandistiek introduceerde Dorleijn de methode van empirisch veldonderzoek van de Franse filosoof Pierre Boudrieu. Op basis daarvan ontwierp en leidde hij het omvangrijke NWO-programma De impact van literatuuropvattingen in het literaire veld. Zijn onderzoek naar uitgeverijen, critici en auteurs in Nederland en Vlaanderen geldt als het beste op zijn vakgebied. Ook heeft hij een belangrijke bijdrage geleverd aan de theorievorming van het auteursinterview. Hij behoort tot de grondleggers van de productieve, interuniversitaire onderzoekgemeenschap OLITH, die de wisselwerking bestudeert tussen modernisme en antimodernisme.

Op basis van zijn brede en interdisciplinaire kennis en zijn bestuurlijke kwaliteiten speelde en speelt Dorleijn een actieve rol binnen de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Sinds 2008 is hij lid van het gebiedsbestuur Geesteswetenschappen en sinds 2012 voorzitter. Als zodanig behartigt hij op uitmuntende wijze met grote inzet en volle overtuiging de belangen van de geesteswetenschappen binnen en buiten de organisatie.

Dorleijn treedt in de internationale neerlandistiek vaak op als spreker bij congressen, of als referent bij allerlei colloquia en wetenschappelijke bijeenkomsten in onder meer Vlaanderen en voor het Duitstalig taalgebied. In 2003 werd hij wegens zijn wetenschappelijke verdiensten benoemd tot buitenlands erelid van de Koninklijke Akademie voor Nederlandse Taal- en letterkunde te Gent.

Ook zijn onderwijstaken voert Dorleijn op exemplarische wijze uit. Hij is een uitzonderlijk goed docent, met grote kennis van zaken, enthousiasmerend en inspirerend. Hij heeft een interdisciplinaire invalshoek waardoor ook veel andere programma’s dan Nederlands van zijn gaven graag gebruik maken.

Op basis van zijn enorme kennis op het gebied van de moderne en actuele literatuur, de poëzie in het bijzonder, heeft Dorleijn op uitmuntende wijze zorg gedragen voor de kennisverspreiding van de Nederlandse letteren door plaats te nemen in tal van jury’s van literaire prijzen (waaronder de PC Hooftprijs en de VSB-poëzieprijs) en besturen die dit (mede) tot doel hebben.

Dorleijns rol is ook groot geweest bij het initiatief om het literaire leven binnen de universiteit te halen. Hij is de grote kracht achter het ontstaan van het Gronings gastschrijverschap en de Groningse gastcriticus. Op die manier komen studenten in contact met het echte literaire leven. Tevens profiteert heel Groningen en omstreken ervan omdat de gastschrijver en gastcriticus ook publiekslezingen geven. Hij is altijd bereid en in staat om helder, overtuigend en enthousiasmerend zijn kennis over te dragen aan een breed, ook niet-wetenschappelijk onderlegd publiek.

Naast zijn drukke wetenschappelijke carrière is Dorleijn altijd ontzettend gewoon en bescheiden gebleven en wist hij ook nog tijd vrij te maken voor het maken van muziek: hij speelt piano op professioneel niveau.