Value added in educational accountability: possible, fair and useful?

Promotie: mw. A.C. Timmermans, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Value added in educational accountability: possible, fair and useful?

Promotor(s): prof.dr. R.J. Bosker

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Wel opleidingsverschillen maar nauwelijks opbrengstverschillen in het MBO

Onderwijsinstellingen in het MBO in Nederland verschillen nauwelijks in hun opbrengsten. De verschillen in opleidingen binnen de instellingen zijn echter aanzienlijk, concludeert Anneke Timmermans in haar proefschrift.

Het bepalen van de opbrengsten van onderwijsinstellingen heeft een belangrijke plaats in het Nederlandse onderwijstoezicht. Omdat de leerlingen van de ene school al met een hoger niveau binnenkomen dan op een andere school, kunnen scholen niet zomaar worden vergeleken op basis van slagingspercentages of examencijfers. Voor een eerlijke vergelijking van scholen moet gezocht worden naar de bijdrage van de school aan de ontwikkeling van leerlingen. Een indicator die deze bijdrage meet wordt ook wel toegevoegde waarde genoemd en wordt in diverse vormen reeds in verschillende landen gebruikt binnen het onderwijstoezicht. Het onderzoek van Anneke Timmermans laat zien dat de toegevoegde waarde van scholen gemeten kan worden in zowel het primair, voortgezet als middelbaar beroepsonderwijs.

In de wetenschap wordt maar zeer beperkt gekeken naar de opbrengsten van opleidingen en onderwijsinstellingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Wanneer de toegevoegde waarde in kaart wordt gebracht blijkt dat onderwijsinstellingen nauwelijks van elkaar verschillen, maar dat de verschillen tussen groepen opleidingen binnen deze instellingen aanzienlijk zijn.

Een recente ontwikkeling in onderwijstoezicht is een risicogestuurde benadering, waarbij er sprake is van meer intensief toezicht voor scholen met risico’s op onderpresteren. Uit een studie naar het voorspellen van onderpresterende scholen in het primair onderwijs, blijkt dat voor ongeveer 40% van de scholen geen tot zeer kleine risico’s voorspeld worden. Dit betekent dat een risicogestuurde benadering van onderwijstoezicht kan leiden tot efficiëntieverbeteringen. Om tot een redelijke voorspelling van de risico’s van scholen te komen is informatie nodig over de voorgaande opbrengsten van deze scholen, maar ook over de kwaliteit van de onderwijsprocessen in de school.

Anneke Timmermans (Leeuwarden, 1983) studeerde onderwijskunde in Groningen en voerde haar onderzoek uit bij de vakgroep onderwijskunde/GION, Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Tevens is het onderzoek verricht binnen de context van onderzoeksschool ICO (Interuniversitair Centrum voor Onderwijswetenschappen, Interuniversity Centre for Educational Sciences). Het onderzoek werd gefinancierd door de Inspectie van het Onderwijs. Sinds augustus 2012 is Timmermans werkzaam als docent/onderzoeker binnen de vakgroep onderwijskunde/GION.