Principles of peroxisome proliferation in fungi

Promotie: dhr. L. Opalinski, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Principles of peroxisome proliferation in fungi

Promotor(s): prof.dr. I.J. van der Klei, prof.dr. M. Veenhuis

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Eiwit Pex11 kan de vorm van de peroxisomale membranen veranderen

Lukasz Opalinski bestudeerde de bijdrage van Pex11 gerelateerde eiwitten (Pex11, Pex11B, Pex11C), alsmede Pex16 en Pex3 aan de vorming van peroxisomen in de schimmel Penicillium chrysogenum.
Karakteristiek voor eukaryote cellen is dat ze organellen bevatten. Peroxisomen zijn organellen die een enkele membraan bezitten. Deze organellen kunnen een grote verscheidenheid aan functies vervullen. Peroxisomen kunnen zich gedragen als autonome organellen die groeien, delen en overerven bij celdeling, zodat volgende generaties cellen steeds peroxisomen bevatten. De peroxisomale delingsmachinerie bestaat uit peroxisoom specifieke factoren (voornamelijk Pex11) en eiwitten die, naast peroxisoom deling tevens de deling van mitochondria bewerkstelligen (Fis1, Dnm1).
Uit de resultaten van Opalinski bleek dat Pex11 een eiwit is dat de vorm van de peroxisomale membranen kan veranderen, waardoor er uitstulpingen ontstaan die belangrijk zijn voor het delingsproces. Bovendien toont hij aan dat Pex11 verantwoordelijk is voor de binding van Dnm1 aan de peroxisomale membraan.
Opalinski identificeert tevens een nieuw peroxisomaal membraan eiwit, Pex14/17, dat alleen aanwezig is in filamenteuze schimmels. Zijn data duiden erop dat Pex14/17 een gespecialiseerde vorm van gist Pex17 is en een rol speelt in matrix eiwit import, maar dat het ook belangrijk is voor de productie van secundaire metabolieten (zoals penicilline) in P. chrysogenum.

Lukasz Opalinski (Polen, 1984) studeerde biotechnologie aan de universiteit van Wroclaw. Zijn promotieonderzoek deed hij aan de RUG, bij de onderzoeksgroep Molecular Cell Biology van het Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute (GBB). Het werd gefinancierd door het Kluyver Centre for Genomics of Industrial Fermentation van het NWO. Hij vervolgt zijn loopbaan als postdoc aan de universiteit van Freiburg.