Nederlandse wetenschappers gaan instituut voor stamcelonderzoek in Rusland opzetten

Een internationaal consortium van wetenschappelijke instituten onder leiding van professor Peter Lansdorp van het Groningse ERIBA, in samenwerking met het Hubrecht Instituut en MIT, is uitgenodigd om een nieuw instituut voor stamcelonderzoek in Rusland te helpen opzetten. Het Skolkovo Center for Stem Cell Research (SCSCR) zal gevestigd worden in het Skolkovo Institute of Science and Technology (SkTech) nabij Moskou.

Het belangrijkste doel van het SCSCR is om de fundamentele kennis van stamcellen te vergroten en de stamcelwetenschap in Rusland vooruit te helpen. De Russische overheid heeft hiervoor een bedrag van 50 miljoen US$ gereserveerd waarvan 16.6 miljoen US$ aan de Nederlandse deelnemers: ERIBA - het instituut voor verouderingsonderzoek van het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen - en het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek en het UMCU in Utrecht. Over de uiteindelijke bedragen wordt onderhandeld. Andere partners in het consortium zijn het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en vier Russische instituten.

Om onderzoek en innovatie te stimuleren, bouwt Rusland in Skolkovo aan een technologiepark vergelijkbaar met het Amerikaanse Silicon Valley, waar toponderzoekers, ondernemers en investeerders gaan samenwerken op het terrein van IT, energie, ruimtevaart, biomedische wetenschap en nucleaire technologie.

Op het technologiepark is in 2011 een universiteit gestart, SkTech, waarin verschillende research centers, ieder met een focus op een specifiek terrein, een plek zullen krijgen. MIT is ingehuurd om de research centers te selecteren en om SkTech in de komende vijf jaar verder te ontwikkelen. Het Skolkovo Center for Stem Cell Research (SCSCR) is een van de eerste drie centra die werden geselecteerd uit 129 voorstellen.

Bij de opzet van het nieuwe stamcelonderzoeksinstituut zijn dertien topwetenschappers betrokken, waaronder Peter Lansdorp, Gerald de Haan en Eugene Berezikov van ERIBA en Hans Clevers en Alexander van Oudenaarden van Hubrecht Instituut en UMCU. Deelnemers vanuit MIT zijn Rudolf Jaenisch, Rick Young en Peter Reddien.

Deze onderzoekers zullen hun expertise op het gebied van onderwijs, onderzoek en start-up bedrijven ten dienste gaan stellen van het nieuwe stamcelinstituut. Daarnaast zullen zij zich onder meer gaan richten op het werven en selecteren van Russische en internationale biologie- en bioinformatica-studenten en pas gepromoveerde junior onderzoekers. Deze studenten en postdocs zullen in eerste instantie worden getraind in de laboratoria van de wetenschappers van de samenwerkende instituten om uiteindelijk in Skolkovo te gaan werken. Ook zal een graduate programma voor stamcelbiologie worden ontwikkeld.

Peter Lansdorp: “Skolkovo is een veelbelovend experiment. De internationale samenwerking zal de kennis van stamcellen vergroten en Russische studenten in staat stellen, na training in sommige van de beste laboratoria ter wereld, grensverleggend onderzoek in Skolkovo te gaan doen.”

Alexander van Oudenaarden: “Dit is een fantastisch initiatief dat een nieuw voorbeeld kan zijn voor hoe universiteiten en instituten in de toekomst wereldwijd krachten kunnen bundelen om nieuwe wetenschappelijke instituten helpen bouwen in landen waar de kennis op dat moment nog niet voorhanden is. Ik kijk er erg naar uit om samen met onze nationale en internationale collega’s dit project te beginnen.”

In het nieuwe stamcelinstituut zullen onderzoekers werken aan onder andere het identificeren en isoleren van volwassen stamcellen uit weefsel en organen, het produceren van geïnduceerde pluripotente stamcellen’ (iPS-cellen) en het herprogrammeren van cellen. Door het ontwikkelen van stamcelmodellen voor onderzoek naar neurodegeneratieve ziekten, kanker en auto-immuun ziekten zullen uiteindelijk nieuwe stamceltherapieën en geneesmiddelen beschikbaar komen voor patiënten.

De Russische deelnemers in het consortium zijn Sergey Kiselev van het Vavilov Institute of General Genetics in Moskou, Konstantin Skryabin van het Center for Bioengineering in Moskou, Alexey Tomlin van het Institute of Cytology in Sint Petersburg en Nikolay Kolchanov van het Institute of Cytology and Genetics in Novosibirsk.

UMCG en Healthy Ageing

Het UMCG bouwt aan de toekomst van gezondheid, waarbij de focus ligt op Healthy Ageing: gezond en actief ouder worden. Gezond ouder worden duurt een leven lang en begint al bij de conceptie: ouders die hun genen doorgeven en dus ook hun eventuele risico's en kansen voor een gezonde levensloop of het ontstaan van ziekte later in het leven. Levensstijl, voedingspatroon en omgevingsfactoren beïnvloeden de ontwikkeling van gezondheid. Maar over de invloed van deze factoren en hoe ze zich tot elkaar verhouden, is nieuwe kennis nodig. Die kennis vergaart het UMCG onder andere met het longitudinale bevolkingsonderzoek LifeLines en het researchinstituut ERIBA waar wetenschappers fundamenteel onderzoek doen naar verouderingsprocessen. Daarbij werkt het UMCG samen met de Rijksuniversiteit Groningen, hogescholen, overheden en bedrijfsleven in het Healthy Ageing Network Northern Nederlands (HANNN) om van Noord-Nederland een Europese topregio te maken op het gebied van gezond ouder worden.

Hubrecht Instituut

Het Hubrecht Instituut voor Ontwikkelingsbiologie en Stamcelonderzoek richt zich op de ontwikkelingsbiologie van dieren, met speciale aandacht voor stamcellen. In samenhang met fundamenteel onderzoek doet het instituut ook strategisch biomedisch en genoomonderzoek. Het Hubrecht Instituut is een onderzoeksinstituut van de KNAW en het werkt samen met het UMC Utrecht

Noot voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met persvoorlichting UMCG via (050) 361 22 00