Screening zwangere vrouwen in Q-koortsgebieden niet nodig

Sinds de uitbraak van Q-koorts in Zuid-Nederland in 2007, leeft de vraag of het screenen op Q-koorts van alle zwangere vrouwen zonder verschijnselen van de ziekte zinvol is om de kans op complicaties in de zwangerschap te verkleinen. UMCG-onderzoeker Janna Munster concludeert dat screening van deze groep zwangeren niet nodig is. “Screening leidde niet tot minder complicaties in de zwangerschap en hoeft dus niet als routine te worden ingevoerd,” aldus Munster. Op 10 oktober 2012 promoveert Munster aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Munster benadrukt dat haar bevindingen niet gelden voor zwangere vrouwen mét ziekteverschijnselen van Q-koorts. Zij stelt dat Q-koorts met en zonder ziekteverschijnselen als verschillende ziektes moeten worden beschouwd als het gaat om zwangerschapscomplicaties.

Onderzoek naar screening

Om het effect van screening te onderzoeken vergeleek Munster twee groepen zwangere vrouwen, allen zonder verschijnselen van Q-koorts. Bij ruim 1200 zwangere vrouwen werd in 2010 een buisje bloed afgenomen. Van de ene helft werd het bloed direct getest op aanwezigheid van antistoffen tegen de Q-koorts bacterie. Van de andere groep werd het bloed pas na de bevalling onderzocht. Deze groep was de controlegroep om de uitkomsten van de zwangerschappen mee te vergelijken.

Zwangerschapscomplicaties

Munster vond bij 15% van de zwangere vrouwen in beide groepen antistoffen tegen de Q-koorts bacterie in het bloed. Het aantal zwangerschapscomplicaties was bij deze twee groepen vrouwen met antistoffen in het bloed even groot. Ook vergeleek Munster het aantal zwangerschapscomplicaties bij vrouwen met en zonder antistoffen tegen de Q-koorts bacterie. Ook hier vond zij geen verschillen in het aantal complicaties. Op basis van haar onderzoek trekt Munster de conclusie dat routinematig screenen van zwangere vrouwen in Q-koortsgebieden niet zinvol is in het voorkómen van zwangerschapscomplicaties.

Acute infectie

In de groep vrouwen waarvan het bloed tijdens de zwangerschap werd onderzocht, bleek een heel klein aantal een acute Q-koorts infectie te hebben. Deze vrouwen werden tijdens de zwangerschap behandeld met antibiotica. Geen van de vrouwen ontwikkelde een chronische Q-koorts infectie.

Advies

Munster benadrukt dat zwangere vrouwen die wonen in gebieden waar Q-koorts voorkomt, wel alert moeten blijven op mogelijke ziekteverschijnselen. “Bij ziekteverschijnselen tijdens de zwangerschap is het raadzaam om naar de dokter te gaan,” aldus Munster. Zij vindt de uitkomsten van haar onderzoek geruststellend voor zwangere vrouwen of vrouwen die zwanger willen worden en die wonen in gebieden met een hoog risico op Q-koorts. “Ik raad zwangere vrouwen af om naar een boerderij te gaan waar Q-koorts heerst, maar naar de kinderboerderij gaan waar de dieren zijn gevaccineerd is geen probleem,” vindt Munster.

Curriculum Vitae

Janna Munster (Goes, 1985) studeerde Medische Wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Zij voerde haar promotieonderzoek uit bij de afdelingen Epidemiologie en Gynaecologie en Obstertrie van het UMCG, en bij de afdeling Farmaco-epidemiologie en Farmaco-economie van de RUG. Het onderzoek werd gefinancierd door ZonMw. De titel van haar proefschrift is “Q fever during pregnancy – lessons from the Dutch epidemic.” Munster volgt inmiddels de opleiding tot gynaecoloog in het Medisch Spectrum Twente in Enschede, Cluster Groningen, UMCG.

Noot voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichters van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 00