Aandacht voor angst en schoonheid gestuurd door zelfde hersendeel

Hersenonderzoekers van het Universitair Medisch Centrum Groningen hebben een nieuwe wetenschappelijke theorie ontwikkeld over de functie van de amygdala hersenkernen, belangrijke gebieden in het emotionele brein. Zij stellen dat deze kernen niet alleen een rol spelen bij angstreacties, maar een veel algemenere functie hebben bij het leren herkennen van zaken die emoties opwekken.

De amygdala kernen leren welke waarneembare eigenschappen horen bij zaken en situaties die negatieve emoties (zoals angst) kunnen opwekken, maar ook positieve emoties als schoonheid en vreugde. “De amygdala leren datgene te bekijken wat wezenlijk is voor het herkennen van belangrijke situaties. Dat kunnen gevaarlijke situaties zijn, maar ook prettige zaken, zoals een mooi schilderij of gezicht. Met even veel recht kunnen we de amygdala dus zowel een ‘schoonheidscentrum’ noemen, als een angstcentrum,” aldus dr. Frans Cornelissen, een van de onderzoekers die deze maand hun bevindingen in het tijdschrift Neuroscience and Biobehavioural Reviews publiceren.

Aandacht richten

Onze zintuigen stellen ons in staat om zaken in de wereld om ons heen waar te nemen. De zintuigsignalen komen in grote hoeveelheden binnen in de hersenen en moeten voortdurend worden beoordeeld op hun belang voor wat we op dat moment aan het doen zijn – dreigt er gevaar, of is de situatie vertrouwd? “De hersenen zijn voortdurend bezig om aandacht te geven aan de binnenkomende signalen. Hoe het beoordelen van de signalen samenhangt met onze emoties is een puzzel waarvan we nu weer een stukje gelegd hebben,” vertelt Richard Jacobs, de eerste auteur van het artikel. “Wetenschappers dachten dat de amygdala kernen vooral een rol spelen bij het opwekken van emoties die met angst te maken hebben. Wij denken nu dat ze een veel algemenere rol spelen in de manier waarop ze ervoor zorgen dat we onze aandacht richten op de juiste informatie,” aldus Jacobs. Hij legt uit dat de amygdala een abstracte vraag als ‘hoe weet je of iemand blij is’ kunnen vertalen in concrete instructies om ergens op te letten. “Dan richt je je aandacht op het waarnemen van vormen (bijvoorbeeld de stand van de lippen), kleuren, of andere kenmerken waarvan de amygdala hebben geleerd dat ze belangrijk zijn voor die specifieke emotie.”

Nieuw inzicht

De nieuwe theorie die de onderzoekers voorstellen voor de functie van de amygdala hersenkernen draagt bij aan beter inzicht in hersenziekten. De rol van de amygdala wordt bijvoorbeeld bestudeerd in relatie tot depressie, schizofrenie, posttraumatische stressstoornis, autisme en ADHD. Meer kennis over hoe emoties in de hersenen gereguleerd worden en hoe afwijkingen eruit kunnen zien, kan uiteindelijk leiden tot betere methoden voor diagnostiek, behandeling en evaluatie van hersenziekten.

Noot voor de pers

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichters van het UMCG, bereikbaar op telefoonnummer (050) 361 22 00