Distributions and sources of dissolved iron in the polar oceans

Promotie: dhr. M.B. Klunder, 11.00 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Distributions and sources of dissolved iron in the polar oceans

Promotor(s): prof.dr.ir. H.J.W. de Baar

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Herkomst en verspreiding van ijzer in de Poolzeeën

De beschikbaarheid van ijzer is van wezenlijk belang voor de groei van algen in de oceanen, en daarmee voor de gehele voedselketen in de oceaan. Maarten Klunder deed onderzoek naar de bronnen van ijzer in de Poolzeeën en de verspreiding ervan.

Klunder vond in watermonsters verdeeld over de gehele diepte van de oceaan, opgelost ijzer in hoge resolutie. In de Arctische Oceaan is gebleken dat water met hoge ijzerconcentraties van de Siberische rivieren wordt vervoerd met de Transpolar Drift tot het midden van de Arctische Oceaan. Verder richting de Canadese kant van de Arctische Oceaan neemt het ijzer weer af en wordt de concentratie vooral bepaald door smeltend ijs en biologische factoren. In de diepe Arctische Oceaan blijken onderzeese vulkanen een belangrijke bron van ijzer.

In het Makarov Bassin is een lage concentratie gemeten ten gevolge van het ontbreken van bronnen en de invloed van organische liganden. In de Zuidelijke Oceaan is een omgekeerde relatie gevonden tussen fluorescentie, indicatief voor algengroei, en opgelost ijzer. De gebruikelijke toename van ijzer richting het continentale plat is afwezig in de Weddell Zee, waarschijnlijk door de ijskap die tot ver in de Oceaan reikt. Lokale ijzerbronnen zijn atmosferische neerslag aan het oppervlak en onderzeese vulkanen op diepte. Op de nulmeridiaan neemt de nitraat:fosfaat en nitraat:silicaat opname toe met opgelost ijzer, terwijl er in de Westelijke Wedell Zee geen relatie was. Dit verklaart Klunder door de significant grotere algen rond de nulmeridiaan, voor welke er een groter effect van ijzerconcentratie op de nutriënthuishouding en daarmee op de groei is.

Maarten Klunder (Oss, 1980) studeerde hydrology and water quality aan de Wageningen Universiteit. Hij promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen op onderzoek dat hij uitvoerde bij het NIOZ, Texel. Het project valt onder IPY:GEOTRACES en werd betaald door NWO, NIOZ en GEOTRACES. Inmiddels werkt Klunder bij het CTgb Wageningen, als ‘scientific assessor environment’.