Desmond Tutu ontvangt eredoctoraat

‘Wie kan vergeven, kan boven zichzelf uitstijgen’. Dat was de kern van de toespraak waarmee aartsbisschop Desmond Tutu maandag 24 september 2012 een eredoctoraat aanvaardde van de Rijksuniversiteit Groningen. De aartsbisschop ontving het eredoctoraat op voordracht van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, vanwege zijn bijzondere optreden als voorzitter van de Waarheids- en Verzoeningscommissie en zijn grote maatschappelijke verdiensten op het gebied van de gezondheidszorg.

Tutu, goedlachs, sprak van een groot voorrecht om de hoogste universitaire onderscheiding te mogen ontvangen van, zoals hij zei, 'my university'. Hij stond stil bij alle andere medewerkers van de Waarheids- en Verzoeningscommissie. ‘Ik sta hier namens hen. Ik was slechts de kapitein van een voortreffelijk team.’ In een persoonlijk betoog over de functie van vergiffenis, met herinneringen uit de roerige geschiedenis van Zuid-Afrka, kreeg ‘voorganger’ Tutu vervolgens de volle Martinikerk muisstil. Wie vergeeft, stijgt boven zichzelf uit, aldus Tutu, die met de woorden ‘Fly, eagle, fly!' de mensheid opriep om door het schenken van vergiffenis zich van een gewone vogel tot een adelaar te verheffen.

Laudatio

Erepromotor Geurt-Henk van Kooten, decaan van de Faculteit Godgeleerdheid en Godsdienstwetenschap, ging in zijn laudatio in op de grote bijdrage van Tutu aan de vreedzame transitie naar een vrij Zuid-Afrika, zonder apartheidsregime. In dit verband wees hij ook nog op het eredoctoraat dat de Rijksuniversiteit Groningen in 1989 uitreikte aan de Zuid-Afrikaanse theoloog en anti-apartheidsactivist Frank Chikane. Van Kooten noemde de Waarheids- en Verzoeningscommissie en Tutu’s bijdrage daaraan een voorbeeld voor andere landen die zich aan een conflict moeten ontworstelen. Tutu’s pleidooi voor sociale harmonie en de uitwerking ervan in zijn ideeën en werk noemde hij een voorbeeld voor het invullen van het begrip sustainable society, een van de speerpunten van de Rijksuniversiteit Groningen.

Rector magnificus prof. dr. Elmer Sterken wees in zijn toespraak op het bijzondere moment van de uitreiking: eerdere eredoctoraten reikte de Rijksuniversiteit Groningen alleen uit tijdens de viering van een lustrum. Sterken roemde verder de indrukwekkende staat van dienst van Desmond Tutu.

Aan het eind de plechtigheid werd bij wijze van verrassing door studenten, alumni en medewerkers van de universiteit het volkslied van Zuid-Afrika gezongen, met daarin Nkosi sikelel' iAfrika, een voomalig strijdlied tegen de apartheid.

Zie ook:

• Video met hoogtepunten van de ceremonie
• Video van het dankwoord van Tutu
• Rede rector magnificus prof. dr. Elmer Sterken
• Laudatio prof. dr. Geurt-Henk van Kooten
• Verslag in het Dagblad van het Noorden