Sociologisch onderzoek voorspelt coalitieakkoorden

Onderzoeksbureau Decide, verbonden aan de afdeling sociologie van de Rijksuniversiteit Groningen, heeft een methode die het mogelijk maakt om coalitieakkoorden te voorspellen. Hierbij wordt rekening gehouden met de posities van de politieke partijen op een aantal hoofdpunten, hun prioriteiten en hun zetelaantal.

Uitgangspunt is dat de kiezers hebben gekozen voor het centrum van het politieke spectrum. In tegenstelling tot de verkiezingen in 2010 bestaat de Tweede Kamer nu uit twee grote partijen, VVD en PvdA, die samen daar een meerderheid hebben.

‘Hoewel veel stemmen op deze partijen wellicht zijn gegeven om te voorkomen dat de andere partij de grootste zou worden, dus uit rivaliteit, is de consequentie dat er praktisch geen andere coalitie kan worden gevormd zonder dat beide partijen daarvan lid zijn,’ zegt wetenschappelijk directeur prof. dr. Frans Stokman. Andere coalities kunnen alleen nog in uiterste nood in aanmerking komen wanneer VVD en PvdA er samen niet uit zouden komen.

Voor het creëren van draagvlak in de Tweede Kamer en de Eerste Kamer is verbreding van de coalitie van VVD-PvdA wenselijk. Hiervoor lijken slechts twee politiek haalbare oplossingen te bestaan: uitbreiding van de PvdA-VVD coalitie met het CDA of uitbreiding van de VVD-PvdA coalitie met D'66 en Groen Links.

Onderstaand overzicht geeft daarom de voorspelde uitkomsten van de onderhandelingen voor drie coalities. Voor elk hoofdpunt van beleid wordt aangegeven welke partij zijn beleid op dat punt weet te realiseren. Als er twee of drie partijen bij staan, dan is de uitkomst een compromis dat tussen de standpunten van die partijen ligt.

Stokman: ‘De VVD en PvdA mogen dan wellicht zo groot zijn geworden uit rivaliteit, uit een enquête van Maurice de Hond in opdracht van het EO programma De Vijfde Dag blijkt dat 78% van de VVD-kiezers en 85% van de PvdA kiezers een coalitie VVD-PvdA willen. Wij kunnen hieruit concluderen dat een zeer groot deel van het electoraat nu een breed gedragen beleid wil waarmee zowel rechtse als linkse prioriteiten worden uitgevoerd. Het is nu aan de politiek om deze verwachting waar te maken in een stabiele regering waarin constructief wordt samengewerkt om Nederland uit de crisis te halen.’

In alle drie varianten blijven er uiteindelijk na de onderhandelingen verschillen van inzichten tussen de partijen bestaan over de omvang van de ombuigingen. In de variant met D'66 en Groen Links komen daar nog verschillen van inzicht over het beleid rond de aftrekbaarheid van hypotheekrente bij. Op alle andere hoofdpunten van beleid voorspelt Decide bij alle drie coalities volledige overeenstemming na onderhandelingen.

Het volledige rapport kan worden ingezien op de wiki pagina www.decide-rug.nl

Noot voor de pers

Meer informatie:

Prof. dr. Frans Stokman, tel. 06- 22430123, e-mail: f.n.stokman rug.nl

Reinier van Oosten, tel. 06-51335993, e-mail: r.c.h.van.oosten oostbrug.nl