Metabolic consequences of sleep restriction in rats

Promotie: mw. R.P. Barf, 14.30 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Metabolic consequences of sleep restriction in rats

Promotor(s):prof.dr. A.J.W. Scheurink

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Bijslapen in het weekend helpt niet: chronisch verstoorde slaap risico voor ontwikkeling suikerziekte en overgewicht

Metabole ziekten als overgewicht en type 2 diabetes komen steeds meer voor in de Westerse wereld. Paulien Barf ontdekte dat chronisch verstoorde slaap een risicofactor is voor de ontwikkeling van deze ziektes.

Uit recent onderzoek was al bekend dat een tekort aan slaap of een verstoring van de slaap een rol kan spelen bij de ontwikkeling van de genoemde metabole ziekten. Barf heeft nu onderzocht wat het effect is van chronisch slaaptekort op de metabole regulatie in ratten. Daarmee wist ze aan te tonen dat verstoorde slaap leidt tot een verhoging van bloedglucosewaarden. Ze concludeert hieruit dat de ratten glucose-intolerant zijn geworden. Glucose-intolerantie wordt gezien als de eerste stap in de ontwikkeling van type 2 diabetes.

Verder was al bekend dat slaaptekort in ratten vaak leidt tot een verlaging van lichaamsgewicht. Barf ontdekte dat dit wordt veroorzaakt door een verhoging van de energieuitgave tijdens slaaptekort. Maar, als de periodes van slaaptekort worden afgewisseld met periodes van rust, komen de ratten aan in gewicht. Deze afwisseling van slaaptekort en herstelslaap is iets wat in het dagelijkse leven van de mens vaak voorkomt: slaaptekort tijdens de week bijslapen in het weekend. Eerdere studies hebben laten zien dat herstelslaap van belang is voor allerlei fysiologische processen, maar Barf maakt nu duidelijk dat zo’n continue afwisseling voor een lange periode schadelijk kan zijn voor de energiehuishouding en daardoor een risicofactor kan zijn voor de ontwikkeling van metabole ziekten.

Paulien Barf (Ameland, 1984) studeerde Behavioural and Cognitive Neurosciences aan de Rijksuniversiteit Groningen, waar zij haar promotieonderzoek deed bij de Basiseenheid Neuroendrocrinologie van het Center for Behaviour and Neurosciences (CBN). Inmiddels werkt zij als postdoc bij de afdeling Anesthesiology and Pain Medicine Research aan de University of Washington, Seattle, VS. Haar onderzoek daar focust zich op ontstekingsreacties in de hersenen als onderliggend mechanisme van de metabole gevolgen van slaaptekort.