Maag-darmtumoren. Zicht, inzicht en vooruitzicht

Oratie: mw. prof.dr. G.A.P. Hospers, 16.15 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Maag-darmtumoren. Zicht, inzicht en vooruitzicht

Leeropdracht: Medische oncologie, i.h.b. translationeel onderzoek en therapie voor tumoren van het maag-darmkanaal

Faculteit: Medische Wetenschappen

De oratie van prof.dr. Geke Hospers gaat over het opsporen en behandelen van maag-darmtumoren. Maag-darmtumoren komen relatief veel voor en vooral bij mensen op oudere leeftijd. Doordat de leeftijdsopbouw aan het veranderen is en mensen ouder worden, neemt ook het aantal maag-darmtumoren toe. De behandeling voor deze tumoren verbetert, maar toch is de vijfjaarsoverleving lager dan 50%.

In 2013 start het bevolkingsonderzoek dat erop gericht is om dikke darmtumoren in een vroeger stadium op te sporen om zo de kans op genezing te vergroten. Daarnaast is klinisch en preklinisch onderzoek nodig om de vijfjaarsoverleving verder te verbeteren. Zo is vanuit het UMCG de klinische RAPIDO studie geïnitieerd om te beoordelen of het mogelijk is met een verandering in de dosis, duur en volgorde van radio- en chemotherapie de drie jaars ziektevrije overleving te verbeteren van 50 naar 60%.

Daarbij en daarnaast wordt er onderzoek gedaan om de tumoren beter te karakteriseren. De onderzoeksgroep van Hospers wil duidelijk krijgen waarom de ene patiënt met bijvoorbeeld een rectumtumor heel goed op de (voor)behandeling reageert en een andere patiënt niet. Op die manier kan de behandeling steeds beter worden toegesneden op de tumorkenmerken. Dat wordt personalized medicine genoemd. Moleculaire beeldvorming kan in de toekomst mogelijk bijdragen om binnen de tumor en tussen verschillende uitzaaiingen in één patiënt heterogeniciteit in tumorkenmerken te visualiseren.

Nog beter zou het zijn wanneer deze tumoren niet zouden ontstaan. Het is bekend dat er een verhoogd risico op maag-darmtumoren bestaat bij overgewicht, alcohol, roken en weinig beweging. Inzicht in topografische risicogebieden en in de oorzaak van de ongezonde levensstijl kan mogelijk leiden tot een gerichte interventie. Daarmee past het onderzoek van Hospers geheel in het UMCG-speerpunt Healthy Ageing, het gezond en actief ouder worden.