Appositional constructions

Promotie: dhr. H. Heringa, 12.45 uur, Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Appositional constructions

Promotor(s): prof.dr. J. Koster

Faculteit: Letteren

Naar een beter begrip van appositionele constructies

Herman Heringa’s proefschrift omvat een grondig onderzoek van appositionele constructies vanuit een formeel taalkundig perspectief, op basis van data uit diverse talen. De sleutel die leidt naar een beter begrip van deze constructies zit hem in het bestuderen van de syntactische en semantische relatie tussen de twee belangrijkste componenten: het anker in de gastheerzin en de appositie zelf. Deze relatie heeft een paradoxaal karakter. Aan de ene kant is het een hechte verbinding in de zin dat anker en appositie samen een woordgroep vormen. Aan de andere kant is de verbinding tussen de appositie en de gastheer vrij in de zin dat de appositie een onafhankelijke propositie vormt.

Heringa beargumenteert dat zowel de semantiek als bepaalde morfologische en prosodische aspecten van de constructie gereflecteerd worden in, en in feite verklaard kunnen worden door, de syntaxis. Naamwoordelijke apposities zijn eigenlijk predicatieve zinsstructuren. Daarin fungeert een voornaamwoordelijke representant van het anker als onderwerp en de zichtbare appositie als naamwoordelijk gezegde. De twee belangrijkste soorten apposities, de attributieve en de identificationele, corresponderen een op een met de belangrijkste soorten predicatie die we kennen. Speciale aandacht wordt besteed aan de naamvalsmarkering van apposities. Heringa laat zien dat predicatieve naamval op de appositie, overeenkomst in naamval met het anker en gemengde patronen voorkomen in verschillende talen. Dit bevestigt het dubbele karakter van de appositionele constructie. Bovendien wordt aangetoond dat de appositionele ‘clause’ zich in veel opzichten gedraagt als een parenthese. De auteur stelt een specifieke theorie voor met betrekking tot het verbinden van parentheses aan de gastheerzin.

Herman Heringa (Nigeria, 1982) studeerde taalwetenschap aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Hij verrichtte zijn onderzoek bij het Center for Language and Cognition Groningen, aan de Faculteit der Letteren. Heringa werkt als redacteur voor het c't magazine (tijdschrift voor computer en techniek) bij uitgeverij FNL Publishing.