Omgang rechters met Europees recht onderzocht

De meeste Nederlandse en Duitse civiele rechters steunen de Europese integratie. Zij accepteren de verwachtingen van de EU aangaande hun rol als gedecentraliseerde rechters en vertrouwen het Europese Hof van Justitie. Hun perceptie van het Europees recht wordt voornamelijk gevormd door de problemen en mogelijkheden waarmee zij in hun werk als rechter worden geconfronteerd. Dat blijkt uit onderzoek van Tobias Nowak, Marc Hertogh en Mark Wissink van de Rijksuniversiteit Groningen en hun collega Fabian Amtenbrink van de Erasmus Universiteit Rotterdam. De rechters beschouwen hun kennis van Europees recht wel als veel minder goed dan hun kennis van nationaal recht.

Minder kennis

Nederlandse en Duitse civiele rechters beschouwen hun kennis van Europees recht als veel minder goed dan hun kennis van nationaal recht. Gezien de hoge werkdruk en de beperkte tijd om het recht te onderzoeken, kan de bekendheid met een bepaald gebied of kwestie van het Europees recht bepalend zijn in hoeverre rechters geneigd zijn iets te doen met Europees recht. Nederlandse rechters volgen vaker een cursus over Europees recht dan hun Duitse collega’s. Bovendien worden zij ondersteund door de gerechtscoördinatoren Europees recht (gce’s). Desondanks willen Nederlandse rechters - evenals hun Duitse collega’s - meer informatie over Europees recht, als hen dat in staat stelt mogelijke kwesties van Europees recht beter te herkennen en beter te begrijpen.

Empirisch onderzoek

Nowak, Amtenbrink, Hertogh en Wissink deden empirisch onderzoek onder Nederlandse rechters en rechters uit de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen. Zij richtten zich daarbij op de ervaringen met, de kennis van, en meningen over Europees recht. Rond 300 rechters hebben aan de enquête van het onderzoek meegedaan en met 28 rechters zijn face-to-face interviews gevoerd.

Het gaat om civiele rechters die werken in rechtbanken en hoven. Zij beslissen in allerlei geschillen tussen burgers en bedrijven. De meeste Nederlandse en Duitse civiele rechters geven aan maar weinig zaken te hebben waarin EU-recht een rol speelt. Europees recht heeft volgens de ondervraagde rechters een beperkte invloed op de zaken die zij behandelen. De rechters die voornamelijk te maken hebben met een in hoge mate geëuropeaniseerd onderdeel van het privaatrecht, passen dat deel van het Europese recht min of meer routineus toe.

Aanbevelingen

Op basis van het onderzoek hebben de onderzoekers beleidsaanbevelingen geformuleerd die gericht zijn op het beter ondersteunen van nationale rechters bij het toepassen van EU-recht. De onderzoekers adviseren ook om EU-recht te behandelen als onderdeel van de algemene discussie over privaatrechtelijke vragen in de nationale juridische literatuur. Tot slot zouden het Europese Hof van Justitie en de hoogste nationale gerechten beter moeten uitleggen wat zijn van de nationale rechters verwachten in hun rol als gedecentraliseerde EU-rechters.

Meer informatie

Dr. Tobias Nowak

Zie ook de volledige publicatie: National Judges as European Union Judges