Nieuw classificatiesysteem voor het effect van medicijnen op de rijvaardigheid

Gekleurde pictogrammen kunnen uitstekend de gele sticker op medicijnenverpakkingen vervangen. Dat is een van de resultaten uit het vijfjarige Europese onderzoeksproject DRUID, dat het effect van medicijnen op de rijvaardigheid onderzocht. Hoogleraar Farmaceutische Patiëntenzorg Han de Gier werkte mee aan het onderzoek. De Gier en zijn collega’s presenteerden de resultaten van hun onderzoek tijdens de DRUID-slotconferentie op 27 en 28 september in Keulen.

Grote groepen mensen gebruiken medicijnen die de rijvaardigheid beïnvloeden, zoals slaap- en kalmeringsmiddelen, maar ook antidepressiva. Toch is er niet genoeg aandacht voor het effect van deze medicijnen op het verkeer, vertelt Han de Gier. “Geen enkele automobilist slikt graag medicijnen die het effect hebben van vier borrels. Maar toch gebeurt het wel dat ouders onder invloed van geneesmiddelen een groep kinderen naar de sportclub brengen.”

Bijsluiter

De effecten van medicijnen op de rijvaardigheid staan wel in de bijsluiter, maar die informatie is te vaag, meent De Gier. “De bijsluiter helpt de patiënt niet beslissen of ze het middel wel moeten gebruiken, en zo ja, hoe ze dan hun rijgedrag kunnen aanpassen.”

Daarnaast krijgen medicijnen die de rijvaardigheid beïnvloeden een gele sticker, maar ook die mist meestal zijn uitwerking. De Gier: “Ongeveer 70 procent van  de patiënten negeert deze sticker, ook omdat de huisarts meestal geen waarschuwing heeft gegeven bij het voorschrijven.”

Gevarendriehoek

Een nieuw categoriestelsel moet de patiënt meer duidelijkheid geven. De nieuwe waarschuwing bestaat uit een balkje met categorieën 0 tot en met 3, met daarin een gevarendriehoek met een auto. Middelen met ernstige effecten op de rijvaardigheid, zoals slaap- en kalmeringsmiddelen, zitten in de derde categorie.  Middelen met een licht versuffend effect, zoals bepaalde hooikoortsmedicijnen (antihistaminica) zitten in categorie 1.

“Patiënten moeten weten dat er verschillen tussen middelen zijn, vertelt de Gier. “Belangrijk is dat mensen het middel eerst moeten slikken en kijken of zij een versuffend effect merken. Mocht dat zo zijn, dan kunnen zij overleggen met hun arts of apotheker over wat ze moeten doen. Mensen die veel rijden of ingewikkelde machines bedienen, kunnen misschien een middel uit een lagere categorie gebruiken.”

Classificatie

De Gier hoopt dat de Nederlandse beleidsmakers het classificatiesysteem overnemen. In Frankrijk is er al een variant van de nieuwe classificatie ingevoerd.

Een andere onderzoekslijn binnen het DRUID-project toonde aan dat er bij apothekers veel kennis is over medicijnen en verkeersveiligheid na een interventie in de vorm van een training. Ook patiënten worden ongevraagd beter geïnformeerd. Voor huisartsen en apothekers moet dit een onderdeel worden van hun scholing en nascholing.

De resultaten zijn verkregen binnen het onderzoeksproject DRUID (Driving under Influence of Drugs Alcohol and Medicines), uitgevoerd binnen het Europese Zesde Kaderprogramma (KP6). Meer dan dertig onderzoeksinstituten uit achttien Europese landen deden mee aan het onderzoek. Het budget van het vijfjarige DRUID-project was 23,5 miljoen.

Contact: prof. dr. J.J. de Gier