Organelle autophagy in yeast

Promotie: mw. V. Todde, 11.00 uur, Doopsgezinde Kerk, Oude Boteringestraat 33, Groningen

Proefschrift: Organelle autophagy in yeast

Promotor(s): prof.dr. I.J. van der Klei

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

 

 

Eiwitonderzoek naar de afbraak van celorganellen door autofagie

 

In het proefschrift van Virginia Todde staat de afbraak van celorganellen door autofagie centraal. Autofagie (‘zelf-eten’) speelt een belangrijke rol in verschillende ziekten. Het onderzoek concentreerde zich rond de functie van het eiwit Atg22 in autofagie. Het onderzoek suggereert dat Atg22 belangrijk is voor afbraak van membranen of lipiden.

Oorspronkelijk was Atg22 beschreven als een vacuolair membraaneiwit. Todde laat zien dat Atg22 ook in peroxisoom aanwezig is. Atg22 speelt echter geen rol in de vorming of afbraak van peroxisomen.

Eerder onderzoek wees uit dat vacuolair Atg22 belangrijk is voor transport van aminozuren uit de vacuole naar het cytosol. Zonder dit eiwit zouden er onder bepaalde omstandigheden te weinig aminozuren zijn om nieuwe proteases aan te maken. Omdat proteases belangrijk zijn in autofagie, zou Atg22 indirect een rol spelen in dit proces.

Het onderzoek van Todde laat zien dat dit model waarschijnlijk niet klopt. Ze toont aan dat in cellen zonder Atg22 membraan blaasjes ophopen in de vacuole. Dit werd niet veroorzaakt door een gebrek aan aminozuren in het cytosol.

In cellen zonder Atg22 hopen zich waarschijnlijk ook afbraakproducten van vetdruppels op in de vacuole. Todde liet voor het eerst zien dat vetdruppels d.m.v. autofagie afgebroken kunnen worden. Cellen van een giststam zonder Atg22 leken erg op een stam zonder het vacuolaire lipase Atg15, maar niet op cellen die vacuolaire proteases (Pep4) missen.

Het onderzoek suggereert dat Atg22 belangrijk is voor afbraak van membranen of lipiden. Mogelijk speelt het eiwit een rol in export van vetten of lipiden uit de vacuole.

Virginia Todde (Italië, 1977) studeerde agricultural science aan de Università Politecnica delle Marche en deed haar promotieonderzoek als Ubbo Emmius Bursaal bij de afdeling Moleculaire Celbiologie, onderzoekschool GBB.