Vertrek hoger opgeleiden een mythe: brain drain bestaat niet

Uit het onderzoek 'Brain drain of brain gain? Hoger opgeleiden in grote steden in Nederland' in opdracht van Nicis Institute blijkt dat de brain drain een hardnekkig misverstand is. Volgens dit onderzoek blijven in de HBO-/WO-studie steden meer academici en hoogopgeleide jongeren 'hangen' dan er vertrekken.

Per saldo is de migratie van studenten voor deze gemeenten dus positief. Dit gaat ten koste van andere gemeenten in het betreffende landsdeel: de stad wint en de regio verliest. De gemeenten Maastricht, Rotterdam, Tilburg, Groningen en Leeuwarden namen deel aan het onderzoek, dat is uitgevoerd door de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.
 
Hoger opgeleiden zijn belangrijk voor de ontwikkeling van steden. Er is dan ook veel aandacht voor de verhuisstromen van recent afgestudeerden uit de steden met HBO-instellingen en universiteiten. Beleidsmakers maken zich zorgen over de grote aantallen afgestudeerden die de stad verlaten na het behalen van een diploma.

Aandeel

Uit het onderzoek blijkt dat van de afgestudeerden een groter aandeel na afloop van de studie in de genoemde steden woont en werkt dan er voorafgaand aan de studie woonde. Voor Maastricht geldt bijvoorbeeld dat vier procent van de WO-afgestudeerden op zestienjarige leeftijd in de stad woonde, na afloop van de studie is dat opgelopen naar 17 procent. In alle onderzochte steden neemt het aantal afgestudeerden door het blijven na de studie toe. 

Beter studenten

De deelnemende steden zijn daarnaast in staat om weliswaar niet alle, maar vaak wel de betere studenten vast te houden. Degenen die na hun WO-studie blijven wonen en werken in de stad hebben gemiddeld hogere cijfers dan degenen die vertrekken. Een verklaring hiervoor kan zijn dat lokale werkgevers in bepaalde sectoren in staat zijn de meest geschikte kandidaten uit de collegebankjes te werven.

Technische richtingen

Daarnaast trekken de deelnemende gemeenten afgestudeerden aan met studierichtingen die in de eigen stad niet voorhanden zijn. Dit is het sterkst zichtbaar in de technische richtingen. Hiermee werpt het onderzoek een geheel ander licht op deze problematiek en laat zien dat de vrees voor brain drain niet terecht is.

Contact: drs. Viktor Venhorst