Expats minder succesvol bij relatieproblemen

In het buitenland wonen voor je werk kan je relatie flink onder druk zetten. Wat expats en hun partners meemaken, is vergelijkbaar met het krijgen van een eerste kind. Expat-koppels moeten zich daarom goed voorbereiden op een missie in het buitenland. Ook bedrijven spelen hierbij een rol. Als zij niet alleen hun werknemers begeleiden, maar ook de partners, verhogen zij de kans op een succesvolle missie. Dat blijkt uit onderzoek van gedragswetenschapper Kim van Erp, die hierop 20 januari 2011 promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Jaarlijks gaan grote aantallen Nederlanders voor kortere of langere tijd voor hun werk naar het buitenland. Of deze expats succesvol zijn in hun werk, hangt mede af van het welzijn van hun partners, zo blijkt uit eerder onderzoek. Voelt de partner zich ongelukkig in het buitenland, dan is de kans groter dat de missie mislukt. Kim van Erp bracht deze samenhang nader in kaart. Ze onderzocht de invloed van onder meer relatiestress op het welslagen van buitenlandse missies. Hiertoe legde ze vragenlijsten voor aan meer dan honderd Nederlandse expat-koppels over de hele wereld.

 

Grotere afhankelijkheid

Zodra ze in het buitenland zijn, veranderen de rollen van expats en hun partners, zo blijkt uit het onderzoek van Van Erp. De expats besteden meer tijd aan hun werk; hun partners hebben daar veelal geen baan. Taken en verantwoordelijkheden worden hierdoor minder gelijkwaardig verdeeld. Behalve tot financiële afhankelijkheid, kan verblijf in het buitenland zo tot een gevoel van onrechtvaardigheid leiden. Hierdoor kunnen conflicten ontstaan, die koppels belemmeren zich aan hun nieuwe leven aan te passen. Van Erp: “De resultaten van mijn onderzoek vertonen grote gelijkenissen met onderzoek naar het krijgen van een eerste kind. Koppels maken in deze situaties soortgelijke ervaringen door.”

 

Conflicten vermijden

Veel psychologische vakliteratuur zegt dat het onverstandig is conflicten in een relatie te vermijden. Onopgeloste conflicten worden dan steeds groter en bedreigender, zo is de veronderstelling. Maar voor expats kan vermijding juist effectief zijn, zo laat het onderzoek van Van Erp zien. “Expats en hun partners weten dat hun situatie tijdelijk is en realiseren zich dat hun problemen in die periode onoplosbaar zijn. Zodra ze terug zijn in hun eigen land, worden de verhoudingen als vanouds,” aldus de promovenda. Los daarvan signaleert Van Erp dat vermijdingsgedrag niet per se uit desinteresse hoeft voort te komen, maar ook uit sympathie kan ontstaan en beschermend kan werken.

 

Investeer in de partner

Koppels die voor een missie naar het buitenland gaan, moeten zich realiseren dat zij grote invloed op elkaar hebben, aldus de onderzoekster. Van Erp: “Denk niet: ik ga voor mijn werk naar het buitenland en mijn partner gaat mee, maar realiseer je dat je als team op pad gaat. Je beïnvloedt elkaar écht.” Bedrijven moeten hierop ook inspelen, aldus de promovenda. Zij moeten niet alleen hun medewerker voorbereiden, maar ook diens partner. Dat kan met voorlichting, netwerkmogelijkheden en hulp van een maatschappelijk werker of een relatiedeskundige. Van Erp: “Bedrijven moeten ook de partner serieus begeleiden. Zo vergroten ze de effectiviteit van hun medewerker en verkleinen ze de kans dat de werknemer voortijdig met hangende pootjes op de stoep staat.”

 

Curriculum vitae

Kim van Erp (Eindhoven, 1979) studeerde Technische Bedrijfskunde in Eindhoven en verrichtte haar promotieonderzoek aan de faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen, Kurt Lewin Instituut. Ze werkt inmiddels als onderzoeker aan de Technische Universiteit Eindhoven. De titel van haar proefschrift luidt: ‘When worlds collide. The role of justice, conflict and personality for expatriate couples' adjustment.’ Promotores zijn: prof.dr. K.I. van Oudenhoven-Van der Zee en prof.dr. E. Giebels.

 

Noot voor de pers

Contact: via de afdeling Communicatie, tel. 050-363 4444, e-mail: communicatie rug.nl