Zicht op toezicht? Over de meerwaarde van toezicht in de risicosamenleving

Oratie: dhr. prof.dr. H.B. Winter, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Titel: Zicht op toezicht? Over de meerwaarde van toezicht in de risicosamenleving

Leeropdracht: Toezicht

Faculteit: Rechtsgeleerdheid

Van de trits bestuurlijk toezicht (van bijvoorbeeld provinciebesturen op gemeenten), intern toezicht (van raden van commissarissen op raden van bestuur) en extern toezicht, trekt vooral de laatste vorm, het externe toezicht door veelal publieke toezichthouders, de laatste jaren sterk de aandacht. De recente discussie over de opstelling van De Nederlandsche Bank rond de verkoop van ABN AMRO, Icesave en de DSB Bank toont aan dat toezichthouders zelf ook worstelen met de manier waarop ze hun bevoegdheden moeten uitoefenen. Toezichthouders zoeken naar hun rol tegen de achtergrond van publieke discussies waarin vaak meer en strenger toezicht wordt geëist, maar waarin tegelijkertijd de toezichtslasten en de omvang van toezichthoudende organisaties worden gehekeld. Daarbij wreekt zich dat het zicht op de meerwaarde van toezicht nog beperkt is. Waar rond wetgeving en beleid wordt geëist dat deze evidence based zijn, is daarvan bij toezicht nog geen sprake. Toezichthouders in ons land kijken nog maar weinig achterom en hebben een beperkt inzicht in de effecten van hun interventies. In zijn rede schenkt Winter aandacht aan de ontwikkelingen rond toezicht en de noodzaak meer kennis te verzamelen over de effectiviteit daarvan. Die noodzaak komt voort uit de toenemende publieke verantwoordingsdruk, maar heeft tevens te maken met de learning practitioner, die zijn inspectiewerk voortdurend moet verbeteren en vernieuwen, niet alleen op basis van zijn eigen professionele waarneming, maar ook aan de hand van inzichten uit systematisch onderzoek. Winter gaat in op de valkuilen en obstakels die toezichthouders tegenkomen bij het uitvoeren van effectiviteitsonderzoek en reikt daarvoor ook oplossingen aan.