Archief Johannes Lindeboom

Beknopt overzicht

Titel: Archief Johannes Lindeboom

Herkomst: Lindeboom, Johannes (1882-1958)

Datering: 1912-1957

Omvang: 1,8 meter

Taal (materiaal): Nederlands

Samenvatting: Wetenschappelijk en persoonlijk archief met daarin correspondentie, aantekeningen, lezingen en publicaties van de theoloog Johannes Lindeboom.

Collectienummer: UBG004

Instelling: Universiteitsbibliotheek Groningen

Bewaarplaats: Universiteitsbibliotheek Groningen, afdeling Bijzondere Collecties

Biografie: 

Johannes Lindeboom werd geboren op 26 augustus 1882 te Deventer als zoon van Lucas Jochem Lindeboom, wiskundeleraar, en Jacoba Gravendahl. Hij trad op 21 augustus 1908 in het huwelijk met Gijsbertha Maria Adriani. Uit dit huwelijk werden een zoon en een dochter geboren.

Na het gymnasium studeerde Lindeboom theologie in Leiden. Als voornaamste leermeesters beschouwde hij G.J.P.J. Bolland, die sterke invloed uitoefende op zijn methodisch denken, en F. Pijper, die hem vormde tot kerkhistoricus. Na zijn doctoraal examen in 1906, volgde in 1908 een aanstelling als proponent en werd hij beroepen als Nederlands Hervormd predikant te Ouddorp. Hier voltooide hij zijn dissertatie Erasmus, onderzoek naar zijne theologie en zijn godsdienstig gemoedsbestaan (1909). Van 1911 tot 1914 was Lindeboom als predikant verbonden aan de Nederlands Hervormde gemeenten te Berkhout (1911-1913) en Veendam (1913-1914). Daarna werd hij hoogleraar in de kerk- en dogmengeschiedenis aan de universiteit in Groningen. In het begin omvatte zijn leerstoel ook Ethiek, maar in 1918 is dit onderdeel door A.J. Sopper overgenomen. In 1938 werd Lindeboom benoemd tot lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij vervulde naast zijn wetenschappelijke werk diverse taken, onder andere voor de Vereniging van Vrijzinnig Hervormden, het Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, de Provinciale Groningse Archeologische Commissie, en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Centrale thema's in het werk van Lindeboom zijn die van de verhouding tussen geloof en rede, tussen christendom en cultuur. Samen met collega J.N. Bakhuizen van den Brink schreef Lindeboom het standaardwerk Handboek der Kerkgeschiedenis. Ook belangrijk was zijn herziening van J. Reitsma, Geschiedenis van de Hervorming en de Hervormde Kerk der Nederlanden uit 1893. Als voorstander van het vrijzinnig protestantisme en het christelijk humanisme heeft Lindeboom een rol gespeeld in de hervorming van de Nederlands Hervormde kerk.

Een selectie uit de publicaties van Lindeboom:

• Het bijbels humanisme in Nederland, Leiden 1913
• Stiefkinderen van het Christendom, 's Gravenhage 1929
• Geschiedenis van het Vrijzinnig protestantisme, Assen 1929-1935
• Geschiedenis van de Hervorming en de Hervormde Kerk der Nederlanden, Utrecht 1941
• Handboek der Kerkgeschiedenis, 's-Gravenhage 1942-1945
• De confessioneele ontwikkeling der Reformatie in de Nederlanden, 's-Gravenhage 1946

Inhoud en samenstelling: 

De collectie bevat brieven, aantekeningen, doorslagen en overdrukken van artikelen, teksten van lezingen, collegedictaten, stukken over kwesties waarmee Lindeboom als voorzitter van de Provinciale Groningsche Archeologische Commissie en als lid van de Groninger kring en Volkspartij voor Vrijheid en Democratie te maken had.

Openbaarheidsbeperkingen: 

De collectie is toegankelijk voor onderzoek. Voor raadpleging is een lenerspas van de Bibliotheek der Rijksuniversiteit Groningen vereist.

Beperkingen aan het gebruik: 

Het materiaal uit deze collectie wordt uitsluitend ter inzage gegeven. Bij raadpleging is het Reglement voor de gebruikers van de Bibliotheek der Rijksuniversiteit Groningen van toepassing. Reproductie, voor zover toegestaan, conform de regels van de afdeling Bijzondere Collecties. Het auteursrecht berust bij de erfgenamen van Lindeboom. Het publicatierecht berust bij de Bibliotheek der Rijksuniversiteit Groningen als eigenaar van de collectie.

Citeerinstructie: 

Bij verantwoording van het gebruik dient de collectie als geheel, of het afzonderlijke item tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met een verkorte aanduiding:

• Collectie : Universiteitsbibliotheek Groningen, Collectie Johannes Lindeboom
• afzonderlijke items : Groningen, UB, Lindeboom [nummer]

Toegang tot de collectie: De collectie is ontsloten door middel van een inventarislijst. De brieven zijn opgenomen in de catalogus van de Universiteitsbibliotheek en in de Catalogus Epistularum Neerlandicarum (CEN).

Een inventaris is beschikbaar.

Aanvraaginstructie: 

Het materiaal in deze collectie kan worden aangevraagd door een mail te sturen naar Bijzondere Collecties.

Andere toegangen: 

In de collectie van de Universiteitsbibliotheek Groningen bevinden zich de meeste publicaties van Johannes Lindeboom. Deze publicaties kunnen worden opgevraagd via de catalogus.

Literatuur: 

• S.B.J. Zilverberg, 'Lindeboom, Johannes (1882-1958)' in Biografisch Woordenboek van Nederland.

Portret: 

Een portret van Lindeboom door Heinrich Smit (1902-1976) hangt in de Senaatskamer in het Academiegebouw te Groningen; zie R.E.O. Ekkart en J. Schuller tot Peursum-Meijer, Groninger Academieportretten, Groningen 1978, nr. 171