Medisch Duits een aha-erlebnis voor zorgverleners

‘Brauchen Sie Medikamente?’, zomaar een vraag die een Nederlandse arts aan een Duitse patiënt kan stellen om het medicijngebruik te achterhalen. De Duitse patiënt zal verwonderd kijken en denken ‘waarom zou ik moeten beslissen of ik medicijnen nodig heb’?

_{Tekst: Karin van Ommeren / Foto's: UMCG}

Wat is hier aan de hand? Zonder dat zorgverlener en patiënt zich er bewust van zijn, spelen verschillen in de Nederlandse en Duitse taal en cultuur hun parten. Brauchen betekent in het Duits niet gebruiken, maar nodig hebben. Talen die veel op elkaar lijken kunnen soms juist heel verraderlijk zijn, waardoor we zonder dat we dat doorhebben fouten maken.

Zeker in de medische wereld is miscommunicatie iets dat je wil voorkomen, daarom richt het Talencentrum van de Rijksuniversiteit Groningen zich al langer op het geven van taal- en cultuurtrainingen aan zorgpersoneel. Afgelopen jaar is er een waardevolle samenwerking ontstaan met het Wenckebach Instituut, opleidingsinstituut van het UMCG, door het organiseren van een succesvolle pilot voor de training Medisch Duits. Janke Hummel, senior consulent bij het Wenckebach, geeft aan dat de training tussen het zorg gerelateerde aanbod een beetje een vreemde eend in de bijt is, maar desondanks erg succesvol blijkt te zijn. ‘Het is een antwoord op problematiek die buiten de zorg ligt waar wij zelf niet direct bij stilstaan.’

Pilot Medisch Duits

In het najaar van 2021 is de pilot gestart met twee trainingen Medisch Duits; één voor artsen en één voor verpleegkundigen van het UMCG. Aangezien het UMCG het eerste academische ziekenhuis in de directe omgeving is voor Duitsers die net over de grens wonen, heeft het zorgpersoneel vaak te maken met Duitse patiënten.

Mariëtte Nieuwenhuis, docent Duits bij het Talencentrum, geeft de training: ‘Het doel van de training is meer zelfvertrouwen bij de cursisten te creëren, zodat ze hun mond open durven te doen. Ik reik daar de middelen voor aan, zoals rollenspelen die ik het belangrijkste vind in elke cursus. Woordenschat en gespreksvaardigheid hebben de focus, niet de grammatica.’ Cursist Hanne-Rinck Jeltema, neurochirurg in het UMCG, onderschrijft deze uitspraak: ‘Vanaf de allereerste les wordt er veel Duits gesproken en is er veel ruimte voor navragen van beroepsspecifieke terminologie’.

De rol van cultuur

Naast de focus op taal wordt een deel van de cursus besteed aan het verkrijgen van inzicht in de medische cultuur van Duitsland. Anita Egberts, cursusorganisator bij het Wenckebach Instituut, noemt dat het stukje cultuur dat wordt meegenomen in de cursus voor veel deelnemers echt een eye-opener is geweest.

Zo speelt hiërarchie in Duitsland bijvoorbeeld een grotere rol dan in Nederland, zowel tussen arts en patiënt als tussen artsen onderling. Ook wordt er anders omgegaan met het beeldvormend medisch onderzoek. Deze en andere aspecten van de Duitse cultuur kunnen ervoor zorgen dat een Duitse patiënt in een Nederlands ziekenhuis zich niet begrepen of gehoord voelt. ‘De training bevordert het wederzijdse begrip tussen zorgverlener en patiënt en zorgt voor een kwaliteitsverhoging van de behandeling’, zegt Anita Egberts.

Versterken van de samenwerking met Duitse ziekenhuizen

De training bevordert niet alleen de relatie tussen zorgverlener en patiënt, maar ook tussen Nederlandse en Duitse zorgverleners en ziekenhuizen. Zeker in de Covid-tijd is er een grotere focus komen te liggen op samenwerking tussen het UMCG en Duitse ziekenhuizen, waardoor deze training direct van toegevoegd waarde is geweest. Ook van samenwerkingsverbanden in de regio verneemt het Wenckebach Instituut geluiden dat zij het zeer waarderen dat deze training gegeven wordt.

De doelgroep vergroten

Binnenkort stelt het Wenckebach Instituut de training ook beschikbaar voor zorgverleners van buiten het UMCG, aangezien de training voorziet in een behoefte waar elke zorgverlener baat bij heeft. Cursisten van afgelopen rondes zijn unaniem enthousiast over de training:

‘Medisch Duits voor artsen is een praktische- en intensieve leergang, die nuttig is voor artsen in de volle breedte van het vak’

Hanne-Rinck Jeltema, neurochirurg in het UMCG

‘Een korte en krachtige cursus waarin je veel “zu zweit” met elkaar spreekt, voorafgegaan door “Viel Erfolg, viel Spaß”’

Bart Rottier, kinderarts-pulmonoloog in het UMCG

Ook geïnteresseerd in een taal- en cultuurtraining specifiek gericht op uw vakgebied? Het Talencentrum denkt graag met u mee.