Directeur CIT: ‘Digitalisering is niet alleen een middel, maar een doel’

Technologie en digitalisering spelen een steeds grotere rol in de samenleving, stelt Nolda Tipping-Griffioen, directeur CIT en Chief Information Officer van de Rijksuniversiteit Groningen. Volgens haar vraagt het om een vooruitstrevende rol van de universiteit. Ze benadrukt het belang van samenwerking met de Jantina Tammes School for Digital Society, Technology & AI.

Tekst: Jelle Posthuma

Het combineren van technologie en organisaties: dat is de rode draad in de carrière van Nolda Tipping-Griffioen. In de zomer van 2024 begon ze als algemeen directeur bij het Centrum voor Informatie Technologie (CIT) van de Rijksuniversiteit Groningen. Eerder werkte ze meerdere jaren bij Shell in verschillende landen en functies, en was ze directeur ICT en Chief Technology Officer bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Geen middel, maar doel

Tipping-Griffioen combineert haar rol als CIT-directeur met de functie van Chief Information Officer (CIO). Inmiddels is ze ruim een half jaar werkzaam op de universiteit. ‘Bij CIT gaat het voor een groot deel om continuïteit, om zorg dragen voor de organisatie en dienstverlening. Mijn rol als CIO is meer strategisch: waar willen we als universiteit heen op het gebied van digitalisering? En welke rol gaat AI hierin bijvoorbeeld spelen?’

Als CIO wil Tipping-Griffioen richting geven aan de digitalisering van de universiteit. De RUG kan meer inspelen op ontwikkelingen in de samenleving, waar (digitale) technologie een steeds grotere rol speelt, stelt ze. ‘Binnen de RUG wordt IT nog vaak gezien als middel, niet als doel. Op kennisgebied hebben we hier de crème de la crème. Toch merk ik dat de centrale rol van technologie nog moet doordringen binnen de universiteit. Technologie en IT zijn geen bijzaak; het gaat niet alleen om een laptop en werkende wifi, maar om technologie als kern van de organisatie. Het is ook de bagage die we elke student willen meegeven.’

Investeringen en laaghangend fruit

Volgens de CIT-directeur vraagt het om investeringen in IT-voorzieningen. ‘Ik moet mensen in gesprekken nog wel meenemen in waarom IT-investeringen echt belangrijk zijn voor de universiteit. Het onderhoud van IT is duur en wordt alleen maar duurder. Maar het risico van niet investeren is een zogenaamde ‘vendor lock-in’: slechts één partij kan de verouderde systemen nog onderhouden en dat is vaak gigantisch duur.’

Hoewel investeringen nodig zijn, ziet Tipping-Griffioen best kansen om de IT-infrastructuur op de universiteit beter in kaart te brengen, zodat verschillende diensten en faculteiten van elkaar kunnen profiteren. ‘Het komt voor dat er meerdere licenties worden gekocht voor één product. We willen als CIT beter zicht krijgen op de verschillende licenties binnen de RUG. Dat vraagt om centralisering en rationalisering. Er is op dat gebied best wat laaghangend fruit.’

Ook de cyberaanvallen op Nederlandse universiteiten tonen het belang van investeringen in de IT-infrastructuur en beveiliging, weet Tipping-Griffioen. ‘Als je IT-systemen platgaan, ligt de hele organisatie eruit. Dat is bij de RUG niet anders.’ Als directeur CIT wil ze precies weten waar de kwetsbaarheden liggen. ‘Wie heeft bijvoorbeeld het ‘stekkermandaat’ binnen de verschillende faculteiten en diensten: wie trekt de stekker eruit als er grote urgentie is tijdens een acute cyberaanval?'

Samenwerking Jantina Tammes School

Naast cybersecurity ligt ook kunstmatige intelligentie (AI) onder een vergrootglas. Op het gebied van AI wil Tipping-Griffioen bovenal verbinding creëren. De RUG is decentraal georganiseerd, maar de samenwerking op het gebied van AI vraagt om een plek waar het samen komt. Ze noemt het oprichten van een centraal loket en een kennisgilde voor het delen van goede ideeën, bijvoorbeeld op het gebied van ‘compliance’ (regelgeving) omtrent AI. ‘Wat doen we bijvoorbeeld met de AI Act, de nieuwe regelgeving vanuit de Europese Unie?’

Voor het kennisgilde ligt een samenwerking met de Jantina Tammes School (JTS) voor de hand, zegt de directeur CIT. ‘De School is een plek voor gelijkgestemden waar mensen kunnen delen waar ze mee bezig zijn. Dat is de helft van het werk.’ Ze denkt hardop. ‘Misschien moet het een soort Reddit-pagina worden, waar mensen vragen kunnen stellen en elkaar kunnen helpen.’ Tipping-Griffioen ziet kansen voor verdere samenwerking met de JTS. ‘De school is goed gepositioneerd om via het netwerk een kennisgilde verder vorm te geven, te inspireren en verbinden. Het CIT kan zorgen voor mankracht, expertise en mogelijk de wat meer zakelijke kant van AI ontwikkeling binnen de RUG.’

Op dit moment lopen er al samenwerkingen tussen CIT en JTS op het gebied van onderzoek, kunstmatige intelligentie en high-performance computing (HPC). Ook met de Geodienst is er een samenwerking. ‘Er zit overlap in de onderwerpen waar de School en CIT, en ik in mijn werk als Chief Information Officer, mee bezig zijn. Maar we beconcurreren elkaar niet, want er is zoveel te doen. We kunnen elkaar ook versterken door werk ‘door te geven’. Soms past iets beter bij de School en soms beter bij CIT: daar wil ik in de toekomst op inzetten.’

Optimisme

Bovenal streeft de directeur CIT en CIO naar een vooruitstrevende rol voor de universiteit op het gebied van AI. Volgens haar is het niet wenselijk om kunstmatige intelligentie buiten de deur te houden. ‘Ik zit aan de optimistische kant: probeer de vruchten van AI te plukken. Denk aan het nakijken van tentamens of het repeterende handwerk tijdens onderzoek, dat zijn taken die we deels kunnen uitbesteden aan AI, waardoor er meer tijd voor andere dingen overblijft.’

Een veelgebruikte toepassing van AI, zowel door medewerkers als studenten, is het zogeheten Large Language Model, met ChatGPT als bekendste voorbeeld. Tipping-Griffioen onderzoekt of de RUG binnen afzienbare tijd als pilot meer dan 500 centrale licenties voor Le Chat (van het Franse Mistral) kan inkopen, waarbij data binnen de organisatie blijft. ‘Aan het huidige gebruik van AI zit voor betaalde versies best een kostenplaatje. Het zorgt voor ongelijkheid bij studenten die krap bij kas zitten. In de ideale wereld zouden we een licentie kunnen aanbieden aan iedere RUG-student.’

Ook een meer centrale discussie over het gebruik van AI door studenten is volgens Tipping-Griffioen van groot belang. ‘Wat staan we toe, en hoe is het geregeld bij de verschillende faculteiten en op andere universiteiten? Je kunt het als universiteit moeilijk helemaal verbieden; dat weet ik maar al te goed met drie tieners thuis’, lacht ze.

Van buiten naar binnen

Bovenal wil de directeur CIT en CIO aansluiten bij wat er in de samenleving speelt, en samenwerken met de regio. ‘Tot op heden zijn we voor die buitenwereld best een ‘black box’. Ik probeer zo veel mogelijk van buiten naar binnen te kijken: wat hebben studenten en de samenleving nodig, en wat kunnen wij bieden als universiteit? Daarin zijn digitalisering en technologie essentieel. Het bedrijfsleven is inmiddels van deze centrale rol doordrongen. Het is zaak dat we als universiteit niet de boot missen, zodat we relevant blijven voor de nieuwe generatie studenten.’

Volgens haar is samenwerking tussen faculteiten en een centrale rol voor digitalisering noodzakelijk. Er zijn genoeg gesprekken, maar de actie ontbreekt vooralsnog, stelt Tipping-Griffioen. ‘Het vraagt om daadkrachtige besluitvorming. Alleen vanuit het geheel kunnen we versnellen op het gebied van digitalisering. Ik wil graag dat digitalisering centraal staat in de universiteit, omdat het overal nodig is.’

Tipping-Griffioen ziet kansen om daarin eveneens samen te werken met de Jantina Tammes School. ‘De School werkt op een goede manier van buiten naar binnen, is zichtbaar en fungeert op die manier als brug naar de samenleving. De JTS heeft bovendien een centrale positie tussen de faculteiten, en heeft een vergelijkbare missie op het gebied van digitalisering. Wij hebben de ‘mankracht’ en de expertise. Daarin kunnen we elkaar goed aanvullen.’