Eredoctor Kate Crawford bezoekt House of Connections

De Rijksuniversiteit Groningen reikte tijdens de lustrumweek vier eredoctoraten uit. Eén van de ontvangers was AI-onderzoeker Kate Crawford. In het House of Connections ging ze voorafgaand aan de uitreiking in gesprek met RUG-onderzoekers. De bijeenkomst werd georganiseerd door de Jantina Tammes School of Digital Society, Technology and AI.  

Kate Crawford ontving een eredoctoraat vanwege haar uitzonderlijke werk als onderzoeker op het gebied van sociale verandering en mediatechnologie, specifiek op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). Ze staat te boek als een van de meest vooraanstaande experts op het gebied van de sociale implicaties van AI. Hierover schreef ze in toonaangevende wetenschappelijke journals en populaire media, zoals de New York Times. Ook maakte Crawford verschillende tentoonstellingen over kunstmatige intelligentie.

In het House of Connections werd Crawford welkom geheten door Ming Cao, directeur van de Jantina Tammes School en hoogleraar Netwerken en Robotica. Bij de bijeenkomst waren verschillende onderzoekers aanwezig om met Crawford te discussiëren over onder meer de ethische kwesties rondom AI en de rol van sociale wetenschappen in AI-onderzoek.

Tentoonstelling

Uiteindelijk bleek de voorstelronde van de verschillende aanwezige onderzoekers genoeg stof op te leveren. Crawford reageerde geïnteresseerd op de verhalen van de onderzoekers en had voor iedereen een vraag paraat. Ook vertelde ze over haar eigen AI-onderzoek en de tentoonstellingen die ze samen met mediawetenschapper en cartograaf Vladan Joler maakt, zoals het kunstproject Anatomy of an AI System, dat onder meer bestaat uit een kaart die de menselijke en planetaire kosten van kunstmatige intelligentie in beeld brengt.

Tijdens de bijeenkomst vertelde Crawford eveneens over haar meest recente project, wederom in samenwerking met Joler. Om de huidige razendsnelle ontwikkelingen in perspectief te plaatsen, is een historische blik onontbeerlijk, betoogde Crawford in het House of Connections. De 24 meter lange kaart ‘Calculating Empires’ is een genealogie van de technologie en begint rond het jaar 1500, een moment waarop de boekdrukkunst en Europese kolonisatie zorgden voor grote politieke en culturele veranderingen. De kaart eindigt in 2025: in het huidige tijdsgewricht bevinden we ons volgens Crawford met de ‘AI boom’ opnieuw in een turbulente tijd.

De kaart met ruim vijfhonderd jaar geschiedenis is volgens Crawford een politiek statement. Techniek wordt vaak gebruikt om macht te centraliseren, betoogde de onderzoeker. Met de tentoonstelling willen ze dit proces in kaart brengen. Ook de huidige AI-systemen laten eenzelfde beeld zien: vier grote techbedrijven hebben vrijwel alle macht in handen. Een dergelijke centralisatie van de macht op mondiale schaal is nog nooit eerder vertoont, zei Crawford. ‘Daarom moeten we er nu een gesprek over voeren, precies zoals we vandaag hebben gedaan!’

Eredoctoraat

De anderhalf uur durende bijeenkomst met Crawford was afgelopen voordat de aanwezigen er erg in hadden. Er wachtte een belangrijke ceremonie op de onderzoeker. In de middag kreeg Crawford een eredoctoraat uit handen van rector Jacquelien Scherpen. In totaal waren er vier laureaten. De eredoctoraten zijn geselecteerd op basis van vier belangrijke RUG-thema's: energie, digitalisering, duurzaamheid en publieke gezondheid. Naast Crawford ontvingen Tedros Ghebreyesus, Gerrit Hiemstra en Mariana Mazzucato een eredoctoraat in de aula van het Academiegebouw.