Gevoeligheid jongeren met obesitas of anorexia nervosa voor beloning en straf

Nienke Jonker onderzocht of individuele verschillen in gevoeligheid voor beloning en straf mogelijk een rol in spelen bij eetstoornissen. Zij ging na of jongeren met obesitas vooral gevoelig zijn voor beloning (bijvoorbeeld het belonende gevoel van lekker eten) en jongeren met anorexia nervosa juist vooral gevoelig zijn voor straf (bijvoorbeeld dik worden).

Momenteel heeft in Nederland ongeveer 50% van de bevolking last van overgewicht of obesitas. Dit brengt een verhoogde kans op chronische ziekten en psychologische problemen met zich mee. Hoe komt het dat zo veel mensen moeite hebben met het beperken van hun voedselinname? En hoe valt dit te rijmen met de andere kant van het spectrum, waar patiënten met anorexia nervosa hun voedselinname juist zo sterk weten te beperken dat het een bedreiging is voor hun gezondheid?

Jonker toonde aan dat er geen duidelijke rol voor beloning en strafgevoeligheid is bij obesitas. Daarentegen bleken jongeren met anorexia nervosa inderdaad meer gevoelig voor straf dan jongeren zonder eetstoornissen, wat hen mogelijk helpt om het extreem lijngedrag vol te houden.

Daarnaast is onderzocht of jongeren met anorexia nervosa de verleiding van eten relatief goed kunnen weerstaan doordat eten hun aandacht niet automatisch trekt. Dit bleek inderdaad het geval. Waar de aandacht van jongeren zonder eetstoornis automatisch werd getrokken door eten, was dit niet het geval bij jongeren met anorexia nervosa die net aangemeld waren voor behandeling. Ook tijdens de vervolgmeting een jaar later werd hun aandacht nog steeds niet getrokken door eten, ofschoon hun eetstoornissymptomen wel sterk waren verminderd. Een belangrijke vervolgstap is te onderzoeken of het gebrek aan automatische aandacht voor eten deze jongeren kwetsbaar maakt voor een terugkeer van de eetstoornis en daarmee bijdraagt aan het chronische karakter van anorexia nervosa.

Promotie 12 september 2019