Onderzoekers adviseren: ‘Stop hulp aan jongeren niet zodra ze 18 jaar worden’

RUG-onderzoekers Daan Beltman en Elianne Zijlstra en Annemiek Harder van de Erasmus Universiteit adviseren de leeftijdsgrens voor jeugdzorg uit de Jeugdwet te halen. Dat voorkomt dat jongeren in de jeugdzorg die 18 jaar worden op straat komen te staan.

Jongeren die op een woongroep verblijven, die 18 jaar worden en niet in aanmerking komen voor verlengde jeugdhulp, moeten uiterlijk op hun 18e verjaardag de jeugdzorg verlaten, omdat ze dan niet meer onder de jeugdwet vallen. Elianne Zijlstra: ‘Duizenden jongeren lopen zo een groot risico om dakloos te worden, omdat de zorg dan gewoonweg ophoudt. Achttien jaar worden is voor deze jongeren geen feestje.’ De jongvolwassenen moeten immers direct daarna op zichzelf gaan wonen. 

Vergeleken met jongeren die opgroeien bij hun ouders is dat jong. Gemiddeld gaan jongeren in Nederland rond 23,7 jaar uit huis. ‘Gezien de achtergrond van deze jongeren, ze kennen vaak een belast verleden en weinig sociaal netwerk, is het voor hen ook nog eens ingewikkelder om de stap naar zelfstandigheid te maken’, vult Zijlstra aan. 

Ondersteuning baseren op ontwikkelingsleeftijd

Onderzoek laat zien dat jongeren voor en na vertrek uit residentiële jeugdhulp vaak nog diverse problemen hebben en ook na hun 18e bescherming en ondersteuning nodig hebben. Annemiek Harder: ‘In deze nota beschrijven we vanuit pedagogisch en juridisch perspectief de noodzaak om jongeren ook na hun 18e te ondersteunen. We onderbouwen hiermee het pleidooi om de leeftijdsgrens uit de jeugdwet te halen.’

Onder wetenschappers is er internationale consensus dat de overgang naar zelfstandigheid van jongeren in de jeugdzorg geleidelijk moet verlopen. Daarbij dient die ondersteuning gebaseerd te zijn op de ‘ontwikkelingsleeftijd’ en op de behoeften van jongeren in plaats van op simpelweg hun biologische leeftijd. Elke jongere ontwikkelt zich in een eigen tempo naar zelfstandigheid.

Vanuit juridisch perspectief is de belangrijkste uitkomst van het onderzoek dat het internationaal recht, in het bijzonder het VN-Kinderrechtenverdrag,niet heeft bedoeld dat een leeftijdsgrens wordt gehanteerd in de Jeugdwet- en Regelgeving. Daan Beltman: ‘Dit betekent dat de Nederlandse wetgever de leeftijdsgrens uit de Jeugdwet kan halen, zonder dat daarbij het internationaal recht wordt geschonden.’

Meer informatie

Onderzoekers mr. Daan Beltman, RUG, prof.dr. Annemiek Harder, Erasmus Universiteit Rotterdam, dr. Elianne Zijlstra RUG hebben een schadenota opgesteld ‘De noodzaak om schade te voorkomen bij jongeren van 18+ die de residentiële jeugdhulp moeten verlaten: Een interdisciplinaire wetenschappelijke onderbouwing’ ter voorkoming dat jongeren van 18+ de residentiële jeugdhulp moeten verlaten.