Veni-beurzen voor zeven Groningse Bèta-onderzoekers

Aan zeven onderzoekers van de Groningse Faculty of Science and Engineering is een Veni-beurs van maximaal 280.000 euro toegekend: Sebastian Beil, Johanna Antonia ten Brink, Samer Kurdi, Guinevere Lageveen-Kammeijer, Francesca Rizzo, Hendrik van Waarde en Oscar Franken. De Veni-beurzen worden jaarlijks toegekend door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en zijn gericht op excellente onderzoekers die onlangs gepromoveerd zijn.

NWO selecteert onderzoekers op basis van de kwaliteit van de onderzoeker, het innovatieve karakter van het onderzoek en de verwachte wetenschappelijke impact van het onderzoeksvoorstel. Veni maakt, samen met Vidi en Vici, onderdeel uit van het NWO-Talentprogramma. In totaal is aan vijftien jonge wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen een Veni-beurs toegekend; landelijk heeft de NWO aan 188 onderzoekers een Veni-financiering toegekend.

Lighting the Way of Drug Discovery: Photochemical Synthesis of Non-Natural Amino Acids

Dr. Sebastian Beil, Stratingh Institute for Chemistry
Fotochemische synthese van niet-natuurlijke aminozuren is een veelbelovende benadering voor de ontdekking van geneesmiddelen. Deze methode maakt gebruik van zichtbaar licht om nieuwe aminozuren te creëren die kunnen worden opgenomen in eiwitten of kleine moleculen om nieuwe kandidaat-geneesmiddelen te creëren met verbeterde eigenschappen zoals verhoogde stabiliteit of specificiteit. Milde fotochemische synthese van niet-natuurlijke aminozuren maakt ook de nauwkeurige controle van hun chemische structuur, wat kan leiden tot selectievere en effectievere kandidaat-geneesmiddelen. In dit project zullen nieuwe niet-natuurlijke aminozuren worden gemaakt met behulp van fotokatalyse met blauw licht om te zorgen voor een voorraad van deze krachtige bouwstenen voor toekomstige geneesmiddelen.

The bigger the better, the smaller the faster: Why do males and females grow apart?

Dr. J. A. ten Brink, Groningen Institute for Evolutionary Life Sciences
Bij veel dieren zien mannetjes en vrouwtjes er verschillend uit. Dit heeft gevolgen voor hoe we dierpopulaties moeten beschermen omdat mannetjes en vrouwtjes anders op omgevingsverandering reageren. De verschillen tussen de sekse staan echter vaak niet vast, maar veranderen tijdens het leven door omgevingsfactoren, bijvoorbeeld de hoeveelheid voedsel. De bioloog gaat in dit project onderzoeken hoe omgevingsfactoren invloed hebben op de evolutie van sekse verschillen en wat de consequenties zijn van die sekseverschillen voor de populatie.

On the move: Imaging propagating spin waves in two-dimensional magnets

Dr. S. Kurdi, Zernike Institute for Advanced Materials
Onze toenemende afhankelijkheid van technologie vraagt om kleinere en energiezuinigere elektronica. De onderzoeker zal een nieuw instrument met ultrahoge resolutie ontwikkelen om gekoppelde magneten af te beelden op atomaire schaal als een eerste stap naar de ontwikkeling van energiezuinige nano-apparaten om aan de eisen van de huidige informatie technologie te voldoen.

Deciphering the Glyco-code of Head and Neck Cancer by Generating a Single Cell Glycomics Workflow

Dr. Guinevere Lageveen-Kammeijer, Groningen Research Institute of Pharmacy
Onze cellen zijn bedekt met een dichte laag van suikers. Wanneer dit niet volledig en correct gebeurd dragen deze structuren bij aan het kwaadaardige fenotype van kankercellen doordat ze de proliferatie (vermenigvuldigen), metastase (uitzaaiingen) en immunosuppressie bevorderen. In dit project zal ik de kwaadaardige suikercodering van hoofd-halskanker ontcijferen door het ontwikkelen van een innovatieve analyse methode. Door minimale monsterhoeveelheden te gebruiken (een enkele cel), monstervoorbereidingsstrategieën te optimaliseren en te combineren met geavanceerde analyse technieken zal ik in staat zijn om veranderingen te lokaliseren die uiteindelijk kunnen worden benut voor gepersonaliseerde prognose en behandelingsstrategieën voor hoofd-halskanker.

High-resolution galaxy kinematics at z?3: a new perspective on the interplay between ordinary and dark matter in driving galaxy evolution

Dr. F. Rizzo, Kapteyn Astronomical Institute
Bijna 40 jaar geleden ontdekten sterrenkundigen dat nabij gelegen sterrenstelsels zo snel roteren dat de zwaartekracht, gegenereerd door gas en sterren, het sterrenstelsel niet bij elkaar kan houden. Dit leidde tot het idee dat iets anders het sterrenstelsel bij elkaar houdt; een vorm van onzichtbare, donkere materie. Tot op de dag van vandaag is de aard van deze donkere materie een mysterie gebleven. Door gebruik te maken van nieuwe data van verre sterrenstelsels zal dit onderzoek duidelijk maken waar deze vreemde uit bestaat. Ook krijgen we inzicht in de vorming en opbouw van sterrenstelselstructuren in het vroege universum.

Kernel-based control theory of nonlinear systems

Dr. Henk van Waarde, Bernoulli Institute for Mathematics, Computer Science and Artificial Intelligence
Conventionele digitale computers gebruiken een grote hoeveelheid energie. De visie van neuromorfe computers is om berekeningen op dezelfde manier uit te voeren als het menselijk brein.
In dit project zal de onderzoeker baanbrekende wiskundige modellen van neuronen ontwikkelen. Deze modellen zullen de basis vormen voor een theorie van energiezuinig neuromorf berekenen met een kleine ecologische voetafdruk.

Effects of heat waves on marine communities in shallow coastal seas

Dr. Oscar Franken, Groningen Institute for Evolutionary Life Sciences & NIOZ Royal Netherlands Institute for Sea Research
Een toename in frequentie en intensiteit van hittegolven kan een sterk effect hebben op het leven in ondiepe zeeën. Vooral op locaties die tijdens eb droogvallen kunnen deze temperaturen erg hoog zijn, waardoor soorten die ondiep leven een grotere kans hebben om dood te gaan. Ik gebruik informatie over soorten in de Nederlandse Waddenzee om te testen of de soortensamenstelling van bodemdieren veranderd na een hittegolf. In experimenten test ik of de geobserveerde verschillen verklaard kunnen worden aan de hand van de hittetolerantie van soorten. Kennis hierover is van belang om beter te kunnen anticiperen op de effecten van klimaatverandering.