Oratie Frank Hindriks: Gedeelde verantwoordelijkheid in een verdeelde samenleving

In de participatiemaatschappij staat het nemen van individuele verantwoordelijkheid voorop. Die nadruk is misplaatst voor zover we nog in een verdeelde maatschappij leven. De kansen om een baan te krijgen en promotie te maken zijn bijvoorbeeld niet gelijk verdeeld tussen rijk en arm en tussen mannen en vrouwen. Het is riskant om in een deels onrechtvaardige samenleving het nemen van individuele verantwoordelijkheid te benadrukken. Iemand die niet volledig participeert kan dan makkelijk onterecht weggezet worden als iemand die zijn of haar verantwoordelijkheid niet heeft genomen. Dat maakt het alleen nog maar moeilijker voor zo iemand om te participeren. Dit is de paradox van de participatiemaatschappij. Volgens deze participatieparadox kan een oproep tot participatie leiden tot uitsluiting, met name als kansen ongelijk verdeeld zijn. Het is dan ook van cruciaal belang dat wij gezamenlijk onze verantwoordelijkheid nemen om onze samenleving rechtvaardiger te maken. Pas als we die gedeelde verantwoordelijkheid hebben genomen is oproepen tot participatie zonder problemen.