Thijs Lijster: De grote vlucht inwaarts

Lezing door Thijs Lijster over zijn recent uitgekomen boek 'De grote vlucht inwaarts', co-referaat door Eddo Evink en discussie

De wereld lijkt steeds complexer en onoverzichtelijker te worden. In de hedendaagse ‘netwerksamenleving’ kun je geen kop koffie drinken zonder je medeschuldig te maken aan uitbuiting en slavernij, en staat je baan op het spel omdat aan de andere kant van de wereld een bank omvalt. Hierdoor beschouwen we de wereld steeds vaker als iets gevaarlijks, een ‘buiten-wereld’, waarover we geen controle hebben. We keren de blik naar binnen en klampen we ons vast aan de dingen die we nog wél in de hand hebben. Het resultaat: collectief narcisme en een publieke sfeer waarin een scherpe mening meer waard is dan een weloverwogen oordeel. Dit is wat ik de ‘grote vlucht inwaarts’ noem.

In mijn lezing zal ik met name ingaan op het tweede deel van het boek, over de ‘verstarring’ van de geschiedenis. Onze tijd wordt gekenmerkt door een opmerkelijke paradox: terwijl het leven steeds sneller lijkt te gaan, wordt ons tegelijk ingepeperd dat wezenlijke verandering onmogelijk is. Aan de hand van diverse geschiedfilosofen zal ik deze tegenspraak onderzoeken.

Het antwoord ligt mijns inziens noch in een hernieuwd vooruitgangsgeloof, noch in een quasi-mystieke herwaardering van het ‘heden’, maar in de kritische omgang met het verleden die door Walter Benjamin met ‘nu-tijd’ werd aangeduid.

Thijs Lijster

Thijs Lijster (1981) is universitair docent kunst- en cultuurfilosofie aan de afdeling Kunsten, Cultuur en Media van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij studeerde filosofie in Groningen en New York, en promoveerde in 2012 cum laude op een proefschrift over filosofen Walter Benjamin en Theodor Adorno. Hij won de VN/ABG essayprijs in 2009, de Prijs voor de Jonge Kunstkritiek in 2010, en de NWO/Boekmanprijs in 2015, voor de beste dissertatie op het gebied van kunst- en cultuurbeleid. Hij schreef samen met Jan Sietsma Onder filosofen (Klement 2005), en was medesamensteller van De Nieuwe Duitse Filosofie (Boom 2014), De kunst van kritiek: Adorno in context (Octavo 2015) en Spaces for Criticism. Shifts in Contemporary Art Discourses (Valiz 2015). Hij publiceert regelmatig in kranten en tijdschriften als De Groene Amsterdammer, Filosofie Magazine en Metropolis M. In maart 2016 verscheen zijn essaybundel De grote vlucht inwaarts. Essays over cultuur in een onoverzichtelijke wereld (Bezige Bij).

Wanneer & waar?

Woensdag 13 april 2016, 15 - 17 uur
Faculteit Wijsbegeerte, zaal Omega