English below - Vanaf 1 september is prof. mr. dr. Brigit Toebes, Hoogleraar, Gezondheidsrecht in Internationaal Perspectief, begonnen als nieuwe wetenschappelijke directeur van de Aletta Jacobs School of Public Health. Voorafgaand aan deze officiële aanstelling hebben wij Brigit geïnterviewd om haar inzicht te krijgen in het verleden, heden en toekomst van Aletta.

Kan je iets over jezelf vertellen?

Ik ben 53 jaar geleden geboren in Hattem, dat ligt onder de rook van Zwolle. Daarna heb ik op zes verschillende plekken in het binnen- en buitenland gewoond. Mijn carrière is in Utrecht begonnen met een proefschrift over gezondheid als mensenrecht. Ik ben jurist en in die rol heb ik het proefschrift geschreven. Altijd met een heel multidisciplinaire insteek. Ik ben gehuwd met Gijs, sterrenkundige en geofysicus. Ook heb ik twee zonen, zij studeren op het moment in het westen van het land.

Waar word je zoal blij van?

Ik zie een beweging richting meer aandacht voor preventie vanuit allerlei maatschappelijke organisaties, artsen, gezondheidswerkers en mensen in de publieke en private sector. Zij zijn zich allemaal steeds meer aan het inzetten voor het verbeteren van volksgezondheid en maken zich hard voor preventie. Ik word er blij van om dat te zien. In zekere zin zijn we bezig met een inhaalslag. Je ziet dat er in de afgelopen decennia te weinig aandacht is geweest voor volksgezondheid, vooral vanuit de overheid, ik vind het mooi om deel uit te maken van die beweging. Ik zie bij Aletta een mogelijkheid om mij daar nog meer mee te verbinden en deze beweging verder op gang te helpen. Het lijkt mij ook interessant om er meer over te leren, bijvoorbeeld van initiatieven zoals het Preventie Overleg Groningen en de Friese Preventie Aanpak. Ik ben natuurlijk veel met de theorie bezig geweest vanuit het recht, maar het lijkt mij interessant om ook meer te leren over wat er in de praktijk gebeurt. Alles wat Aletta doet heeft natuurlijk te maken met publieke gezondheid. Dit is de ideale plek daarvoor, om vanuit de wetenschap de verbinding te leggen met de praktijk.

Daarnaast word ik blij van een goede sfeer. Sfeer is voor mij heel belangrijk. Ik wil graag dat de sfeer met mijn buren goed is, de sfeer in het gezin, in het team. Volgens mij zit dat bij Aletta wel goed.

Een nieuwe ervaring als wetenschappelijk directeur van Aletta: waar kijk je naar uit?

Ik heb 10 jaar bij de rechtenfaculteit gewerkt, onderzoek uitgevoerd en onderwijs gegeven en het Groningen Centre for Health Law opgericht, maar ik hou van een gevarieerde carrière. Aletta is geen vreemde voor mij, ik ben sinds de oprichting van Aletta betrokken geweest. Het voelt als een voortzetting van die samenwerking, dan van binnenuit Aletta. Ik zie erg uit naar de samenwerking met het team, het lijken mij leuke mensen en veel zijn mij al bekend. Ook lijkt het mij leuk om in een multidisciplinair team te werken, dat gebeurt meer bij Aletta dan bij de rechtenfaculteit. Daarnaast hoop ik te leren van mensen uit een andere discipline en niet alleen naar de problematiek te kijken door de bril van het recht. Niet dat ik alleen de bril van het recht op heb, maar bij de rechtenfaculteit ligt de nadruk daar toch echt op.

Wat heb je voor ogen om te behalen als wetenschappelijk directeur van Aletta?

Ik wil eerst vaststellen dat er al iets heel moois is neergezet bij Aletta. Ik wil het goede van Aletta behouden en doorgaan op de ingeslagen weg. Ik wil de bestaande verbindingen versterken. Ik denk dat, in mijn rol als wetenschappelijk directeur, je allemaal verbindingen moet bewerkstelligen, internationaal en nationaal, tussen wetenschap en praktijk, tussen verschillende disciplines. Ik hoop op al die fronten verbindingen te kunnen maken. 

Als we daar dieper op ingaan; als we het hebben over internationaal en lokaal, wil ik kijken wat er elders gebeurt, wat er internationaal gebeurt en wat wij daarvan kunnen leren. Maar omgekeerd wil ik er ook aan bijdragen dat het mooie onderzoek wat er hier in Groningen gedaan wordt, dat dat vertaald wordt. Dat mensen elders daar ook van kunnen profiteren. Maar ook dat het terechtkomt bij de beleidsmakers in Den Haag. Ik wil proberen om de verbinding aan te gaan met een aantal gezaghebbende public health schools elders ter wereld. Dat is al gaande, zo is er contact met Kopenhagen. Ik wil dat voortzetten en ik zie ook een mogelijk om te leren van de andere schools. ‘Wat doen zij nou?’, ‘Hoe kijken zij de wereld in?’.

Daarnaast wil ik zichtbaarheid creëren in Europees en internationaal verband. Aletta moet een organisatie zijn die in Europa en internationaal meetelt, dé plek om onderzoek te doen op gebied van publieke gezondheid maar ook om onderwijs te genieten op dat gebied. Dat mensen in Europa en elders ter wereld weten; 'dit is de plek waar ik naartoe kan gaan om in multidisciplinair verband iets te leren over publieke gezondheid.’ 

Wanneer het gaat om het verbinden van die disciplines dan hoop ik daar een rol in te spelen. Ik ben ervan overtuigd dat oplossingen en verbeteringen van de publieke gezondheid alleen in multidisciplinair verband gevonden kunnen worden. Door met elkaar te gaan praten, om de tafel zitten en kijken hoe je een onderzoek kan doen en tot verbeteringen kan komen. Daar gaat natuurlijk tijd in zitten en het is niet altijd makkelijk, soms voel je bij partijen wat weerstand tegen het multidisciplinaire werken, maar uiteindelijk denk ik dat het 'the way forward' is en dat het tot goede inzichten leidt.

Ik heb tijdens mijn promotieonderzoek een tijdje bij de Harvard School of Public Health gezeten, ook heb ik in Kopenhagen gewoond en daar verbindingen gehad met de Copenhagen School of Public Health. Dat zijn contacten die ik wil aanwakkeren. Ook zit ik te denken aan Zuid-Afrika. Daar zitten ook goede mensen. Dat moet je gaan verkennen. Wat ik heel erg leuk vind is dat wij een multidisciplinaire school zijn: de bereidheid om nu een jurist aan te nemen, niet een health scientist, maakt het uniek dat het hier kan en dat wij het aangaan met verschillende disciplines. Dat vind ik bijzonder prikkelend en inspirerend.

Je bent hoogleraar gezondheidsrecht met een internationaal perspectief en een specialisatie in het internationaal recht en mensenrecht.  Hoe ga je deze kennis toepassen bij Aletta?

Ik wil vooropstellen dat ik er ben voor alle disciplines. Maar ik neem natuurlijk ook mijn eigen discipline mee. Ik ben inderdaad gezondheidsjurist, maar ik ben van huis uit ook mensenrechtenjurist. Dat is mijn startpunt geweest, wat als een rode draad door mijn onderzoek loopt. Waar het op neerkomt is dat ik mij inzet voor het beschermen van de menselijke waardigheid. Dat is waar de mensenrechtenverdragen over gaan. Wat ik probeer uit te dragen is dat ik gezondheid als een belangrijk aspect van die menselijke waardigheid zie. Net zoals bijvoorbeeld vrijheid, zoals vrijheid van meningsuiting. Die vrijheden die krijgen soms meer nadruk en aandacht dan een waarde als gezondheid. Terwijl onze grondwet ook expliciet zegt dat de overheid verantwoordelijkheid heeft om de volksgezondheid te bevorderen. Dat staat er wel, maar wij hebben het veel meer over de andere mensenrechten. Daar zie ik een missie in, om dat meer op tafel te leggen. 

We moeten ook aan de volksgezondheid aandacht besteden, dat is een belangrijke waarde, het is belangrijk voor het welzijn van mensen. Wat ik daar aan wil koppelen is een gedachte aan mijn voorganger, Jochen Mierau. Hij heeft recent in een hele leuke publicatie laten zien dat preventie loont. Dat het ook financieel wat oplevert. Wat ik daar aan wil toevoegen is een andere insteek. Het is niet dat ik het niet met hem eens ben, maar als jurist zeg ik; er is een juridische verplichting om de gezondheid van de samenleving te waarborgen. Of het nou geld oplevert of niet, het is gewoon een plicht. Gezondheid is een waarde die bijdraagt aan menselijk welzijn. Daar moet de overheid zich voor inzetten.

Recht is net zoals andere disciplines een determinant van gezondheid. Iets wat gezondheid kan verbeteren en verslechteren. Wat is dan de rol van het recht? Daar zie ik kansen om dat beter te gaan begrijpen. Wij weten bijvoorbeeld dat wanneer je het inkomen van mensen verhoogt, als juridische maatregel, dat de kindersterfte omlaag gaat. Dat is een impact van het recht. Dat kunnen meten; dat zie ik als een persoonlijke missie om daar meer van te begrijpen in de komende jaren.

Ik zal kritisch zijn op het volksgezondheidsbeleid van de Rijksoverheid over de afgelopen decennia. Er is veel gedelegeerd naar lokale overheden, er is veel afgewenteld op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. Wij weten dat iemand met obesitas, met schulden, of iemand die in een slechte wijk woont, niet op eigen kracht, 1, 2, 3 van zijn problemen af is. Je kan het individu niet veranderen, je kan de omgeving eromheen veranderen. Daar liggen heel veel gemiste kansen. Bijvoorbeeld het verlagen van BTW op groenten en fruit. Van de Europese Unie mag het nu, staat het op groen, maar waar is het nou? Waar is het wachten op? Ik zat gisteren even te googelen en dan lees je dat het toch een aantal jaren nog gaat duren. Dan denk ik; 'Nee. Dat moeten we nu doen.' Dit doet mij denken aan de uitdrukking 'tussen dromen en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren'. Als gezondheidsjurist buig ik dit graag om naar: 'tussen droom en wet staan politiek in de weg, en allerlei belangen’. 

Wil je meer horen horen over publieke gezondheid en het gezondheidsrecht? Luister dan nu naar de eerste Aletta Podcast met, als gast, Brigit Toebes.

Effective September 1st, Prof. Dr. Brigit Toebes, Professor, Health Law in International Perspective, began as the new academic director of the Aletta Jacobs School of Public Health. Prior to this official appointment, we interviewed Brigit to gain her insight into Aletta's past, present and future.

Can you tell us a little about yourself?

I was born 53 years ago in Hattem, which is under the smoke of Zwolle. After that I lived in six different places in the Netherlands and abroad. My career started in Utrecht with a dissertation on health as a human right. I am a lawyer and in that role I wrote the dissertation. Always with a very multidisciplinary approach. I am married to Gijs, an astronomer and geophysicist. I also have two sons, they are currently studying in the western part of the country.

What makes you happy?

I see a movement toward more attention to prevention from all kinds of civil society organizations, doctors, health professionals and people in the public and private sectors. They are all increasingly committed to improving public health and making a case for prevention. It makes me happy to see that. In a way, we are catching up. You can see that there has been too little focus on public health over the last few decades, especially from the government; I like being part of that movement. I see an opportunity with Aletta to connect with that even more and help this movement move forward. It also seems interesting to me to learn more about it, for example from initiatives such as the Prevention Consultation Groningen and the Frisian Prevention Approach. I've obviously been working a lot with the theory from law, but it seems interesting to learn more about what's happening in practice as well. Everything Aletta does has to do with public health, of course. This is the ideal place for that, to make the connection from science to practice.

I also like a good atmosphere. Atmosphere is very important to me. I want the atmosphere with my neighbors to be good, the atmosphere in the family, in the team. I think that is fine at Aletta.

A new experience as Aletta's academic director: what are you looking forward to?

I worked at the law school for 10 years, conducting research, teaching and founding the Groningen Center for Health Law, but I like a varied career. Aletta is no stranger to me; I have been involved with Aletta since its founding. It feels like a continuation of that collaboration, but from within Aletta. I am very much looking forward to working with the team, they seem like nice people and many are already familiar to me. I also think it would be fun to work on a multidisciplinary team, which happens more at Aletta than at the Faculty of Law. In addition, I hope to learn from people from another discipline and to not just look at issues through the lens of law. Not that I only have the glasses of law on, but at the Faculty of Law the emphasis is really on that anyway.

What do you envision achieving as Aletta's academic director?

First, I want to establish that something very good has already been established at Aletta. I want to preserve what is good about Aletta and continue on this path. I want to strengthen the existing connections. I think, in my role as scientific director, you have to establish connections, internationally and nationally, between science and practice, between different disciplines. I hope to make connections on all those fronts. 

When we go deeper into that; when we talk about international and local, I want to look at what is happening elsewhere, what is happening internationally and what we can learn from that. But conversely, I also want to contribute to ensuring that the great research being done here in Groningen is translated. That people elsewhere can also benefit from it. But also that it ends up with the policymakers in The Hague. I want to try to connect with a number of authoritative public health schools elsewhere in the world. That is already underway, there is contact with Copenhagen, for example. I want to continue that and I also see an opportunity to learn from the other schools. 'What are they doing?', 'How do they look into the world?'

I also want to create visibility in a European and international context. Aletta must be an organization that counts in Europe and internationally, the place to do research in the field of public health but also to receive education in that field. That people in Europe and elsewhere in the world know; 'this is the place where I can go to learn about public health in a multidisciplinary context.' 

When it comes to connecting those disciplines I hope to play a role in that. I am convinced that solutions and improvements in public health can only be found in a multidisciplinary context. By talking to each other, sitting around the table and seeing how you can do a study and come to improvements. Of course that takes time and it is not always easy, sometimes you feel some resistance to multidisciplinary working among parties, but in the end I think it is the way forward and that it leads to good insights.

I spent some time at the Harvard School of Public Health during my PhD research, I also lived in Copenhagen and had connections there with the Copenhagen School of Public Health. Those are contacts I want to foster. Also, I'm thinking about South Africa. There are good people there, too. That's something to explore. What I really like is that we are a multidisciplinary school: the willingness to hire a lawyer now, not a health scientist, makes it unique that it can be done here and that we engage with different disciplines. I find that particularly stimulating and inspiring.

You are a professor of health law with an international perspective and a specialization in international law and human rights law.  How will you apply this knowledge at Aletta?

I want to preface that I am there for all disciplines. But of course I also bring my own discipline. I am indeed a health lawyer, but I am also a human rights lawyer by birth. That has been my starting point, which runs like a thread through my research. The bottom line is that I am committed to protecting human dignity. That's what human rights treaties are about. What I try to convey is that I see health as an important aspect of that human dignity. Just like freedom, for example, like freedom of expression. Those freedoms that sometimes get more emphasis and attention than a value like health. Whereas our Constitution also explicitly says that the government has a responsibility to promote public health. It does say that, but we talk much more about other human rights. I see a mission in that, to put that more on the table. 

We also have to pay attention to public health, that's an important value, it's important for people's well-being. What I want to link to is a thought of my predecessor, Jochen Mierau. He recently showed in a very nice publication that prevention pays off. That it also pays off financially. What I want to add to that is a different approach. It's not that I disagree with him, but as a lawyer I say; there is a legal obligation to ensure the health of society. Whether it makes money or not, it is simply a duty. Health is a value that contributes to human well-being. That is what the government must be committed to.

Law, like other disciplines, is a determinant of health. Something that can improve health or make it worse. So what is the role of law? That's where I see opportunities to better understand that. For example, we know that when you increase people's income, as a legal measure, infant mortality goes down. That is an impact of law. Being able to measure that; I see that as a personal mission to understand more of that in the coming years.

I will be critical of the public health policies of the central government over the last few decades. A lot has been delegated to local governments, a lot has been shifted to people's own responsibility. We know that someone who is obese, in debt, or someone who lives in a bad neighborhood is not going to get rid of their problems on their own, 1, 2, 3. You can't change the individual, you can change the environment around them. There are a lot of missed opportunities there. For example, reducing VAT on fruits and vegetables. The European Union allows it now, the green light is there, but where is it? What is it waiting for? I was googling yesterday and I read that it will take a few years. Then I think; ‘No. We have to do it now’. This reminds me of the expression; ‘Between dreams and action, laws stand in the way and practical objections’. As a health lawyer, I like to bend this to: 'between dream and law, politics get in the way, and all kinds of interests'. 

Want to hear more about public health and health law? Then listen now to the first Aletta Podcast with, as guest, Brigit Toebes.