[English version below] Studeren biedt kansen. Sommige studenten bereiden zich tijdens hun studie voor op een welvoorziene toekomst; voor anderen is de studietijd vooral een feestelijk intermezzo tussen kind zijn en volwassenheid. Hoe een student zijn of haar collegejaren ook doorbrengt, het volgen van een HBO of WO studie heeft een groot voordeel: uit onderzoek blijkt dat In Nederland hoogopgeleiden langer leven dan laagopgeleiden. Ook verkeren hoogopgeleiden langere tijd in goede gezondheid.

Levensverwachting in Nederland
Nederlanders worden gemiddeld bijna 82 jaar oud. Met die gemiddelde levensverwachting staan wij op de veertiende plek in de ranglijst van de Wereldgezondheidsorganisatie. Hoe kan het dat een welvarend land als Nederland met zo’n complex zorgtoestel, niet in de top tien staat?

De oorzaak van deze relatief ‘lage’ levensverwachting lijkt te liggen in het feit dat laagopgeleide Nederlanders het gemiddelde behoorlijk omlaag halen. Gemiddeld leeft een hoogopgeleide in ons land namelijk zeven jaar langer dan iemand die alleen een basisopleiding heeft gevolgd. Een enorm verschil dat te vergelijken is met het verschil in levensverwachting tussen Nederland en Brazilië.

Naast het vooruitzicht op een langer leven hebben hoogopgeleiden ook minder snel dan laagopgeleiden te maken met lichamelijke beperkingen. Problemen op het gebied van gehoor, zicht en beweging blijven voor degenen die in het bezit zijn van een diploma langere tijd buiten beeld, zo blijkt uit onderzoek. Gemiddeld krijgen de laagst opgeleide vrouwen in ons land zeventien jaar eerder te maken met dergelijke lichamelijke klachten dan de hoogst opgeleide vrouwen. Bij mannen is dat verschil veertien jaar.

Maar is scholing de oorzaak van goede gezondheid? Kunnen mensen hun leven verlengen door het volgen van een opleiding?

Opgroeien in een (on)gezonde omgeving
Hoewel we al langer wisten dat vrouwen gemiddeld ouder worden dan mannen, lijken sociaaleconomische factoren de belangrijkste voorspellers van levensverwachting te zijn. De sociale klassen en omgeving waarin kinderen opgroeien – die samenhangen met opleidingsniveaus – blijken in zekere mate bepalend voor hun verdere levensloop.

Volgens Jochen Mierau, wetenschappelijk directeur van de Aletta Jacobs School of Public Health zijn de ‘early life conditions’ die de aanjagers van (goede of slechte) gezondheid. “Een kind bouwt gedurende zijn of haar jeugd een bepaalde hoeveelheid gezondheid op”, aldus Mierau. “Deze wordt voor een groot gedeelte bepaald door de ouders. Naast genetische aanleg, kan daarbij worden gedacht aan bijvoorbeeld de boodschappen die in huis worden gehaald, of er thuis gerookt wordt of niet en of het beoefenen van sport al dan niet wordt gestimuleerd.”

Deze omstandigheden verschillen per sociaaleconomische klasse. Voor kinderen die opgroeien in een minder ontwikkeld milieu, liggen veel verleidingen op de loer. Hangjongeren die energy drankjes achterover slaan, komen we nu eenmaal vaker tegen in minderbedeelde wijken. Ongezonde eet- en drinkkeuzes zijn bij gebrek aan een goed voorbeeld snel gemaakt. Er lijkt sprake te zijn van een onwetendheid die met de paplepel wordt ingegoten en die gebrekkige gezondheid in stand houdt.

Om dit soort vicieuze cirkels in kaart te kunnen brengen is het volgens Jochen Mierau noodzakelijk om (het economische aspect van) gezondheid vanuit een levensloopperspectief te benaderen.

Alleen dan kunnen betreffende cycli worden blootgelegd.

Massale verlenging van levens?
Alleen verder onderzoek kan uitwijzen of de oplossing echt ligt in het hoger opleiden van de bevolking. Op dit moment is onderzoek gaande naar de verschillende levenspaden die mensen met slechte ‘early life conditions’ bewandelen en hoe deze leiden naar een slechte gezondheid op latere leeftijd. Een ander lopend onderzoek (naar tienermoeders) laat zien dat negatieve schoolresultaten een rol spelen in het verband tussen slechte omstandigheden op jonge leeftijd (een tienermoeder zijn) en een verslechterde gezondheid (lichamelijk en geestelijk) later in het leven.

Wanneer de levenspaden van mensen met slechte ‘early life conditions’ in kaart zijn gebracht, kunnen we toewerken naar een doelgerichte aanpak voor het verhogen van de levensverwachting in Nederland, in het bijzonder onder laagopgeleiden. Wen wie weet, misschien staan we over een aantal jaren dan in de top 10 van landen met de hoogste levensverwachtingen in de wereld.

Bronnen:

• https://www.cbs.nl/(...)-in-goede-gezondheid
• http://www.who.int/(...)ics/2016/Annex_B/en/
• http://www.who.int/(...)s/92/8/13-132795/en/

Deze blog verscheen eerder op de website van Expertisecentrum Healthwise.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

English version

Studying: the key to a long and healthy life?

Studying offers opportunities. During their student days, some people prepare for a well-provided future; for others it is mostly a festive intermezzo between childhood and adulthood. No matter how a person spends his or her study years, there is a large benefit to following a college or university education: research shows that in the Netherlands highly educated people live longer than the lesser educated. Highly educated people also enjoy a good health for a longer period of time.

Life expectancy in the Netherlands
On average, Dutch people tend to grow almost 82 years old. With that average life expectancy, we rank fourteenth in the League Table of the World Health Organisation. How can it be that a prosperous country like the Netherlands, with such a complex health care system, is not in the top ten?

The cause of this relatively ‘low’ life expectancy seems to lie in the fact that lesser educated people strongly affect the average in a negative way. Fact is, that – on average – a highly educated person in our country lives seven years longer than someone who only followed basic education. A huge difference, comparable to the difference in life expectancy between The Netherlands and Brazil.

In addition to the prospect of a longer life, highly educated people also are less likely to meet with physical limitations than the lesser educated. Research shows that those who hold a degree experience problems with hearing, sight and movement less early in life. On average, the lowest educated women in our country experience such physical problems seventeen years earlier than highly educated women. With men this difference is fourteen years.

But is schooling the cause of good health? Can people extend their lives by following an education?

Growing up in an (un)healthy environment
Although we already knew that women – again, on average – live longer than men, socio-economic factors seem to be the most important predictors of life expectancy. The social classes and the environment in which children grow up – which cohere with educational levels – appear to determine – to a certain extent – their further lives. 

According to Jochen Mierau, Scientific Director of the Aletta Jacobs School of Public Health, ‘early life conditions’ are the drivers of (good or bad) health. “During his or her youth a child builds up a certain amount of health”, says Mierau. “This is largely determined by the parents. In addition to genetic predisposition, one can think of things like the kind of groceries they buy, whether they smoke in the house or not, and whether they stimulate practising sports or not.”

These conditions vary from one socio-economic class to another. For children who are growing up in a lesser educated environment, many temptations lie in wait. Fact is that loitering street youths, knocking back energy drinks, are more often seen in the underprivileged areas. For lack of good example, unhealthy food and beverage choices are easily made. There seems to be a kind of spoon-fed ignorance there that sustains poor health.

According to Jochen Mierau, in order to be able to map out these kinds of vicious circles it is necessary to approach (the economic aspect of) health from a life-cycle perspective. Only then these cycles can be uncovered.

Massive extension of life?
Whether the solution really lies in higher educating the population, can only be concluded after further research. At this moment in time, different life paths of people with bad ‘early life conditions’, and how these lead to poor health later in life, are being researched. Another ongoing research project (teenage mothers) shows that negative school results play a role in the connection between poor conditions at an early age (being a teenage mother), and deteriorated health (physically and mentally), later in life.

When the life paths of people with bad ‘early life conditions’ have been mapped, we can work towards a targeted approach for increasing life expectancy in the Netherlands, in particular among the lesser educated. And who knows, maybe in a few years’ time we will be in the top ten of countries with the highest life expectations in the world.

Sources:

• https://www.cbs.nl/(...)-in-goede-gezondheid
• http://www.who.int/(...)ics/2016/Annex_B/en/
• http://www.who.int/(...)s/92/8/13-132795/en/

This article was previously published on the website of Centre of Expertise Healthwise.