Lodi Nauta - Laureaat NWO-Spinozapremie 2016
Eerste filosoof die Spinozapremie krijgt
Prof. dr. L.W. (Lodi) Nauta is de eerste filosoof aan wie de Spinozapremie is toegekend sinds instelling ervan in 1996. Dat is voor de laureaat een extra reden zich over de prijs te verheugen: ‘Ik zie er niet alleen een erkenning van mijn eigen werk in, maar ook een erkenning van het belang van de filosofie en haar geschiedenis.’
‘Het is niet de eerste prijs die Nauta wint. Zijn boek over de humanist Lorenzo Valla won twee prijzen, en voor zijn dissertatie ontving hij al in 2000 de Keetje Hodshon Prijs van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen. Daarnaast is hij VIDI- en VICI-laureaat, en sinds 2011 lid van de KNAW. ‘Maar deze prijs is wel de hoofdprijs die je in Nederland kunt krijgen. Ik vind het ongelooflijk, en ben er uitermate dankbaar voor.’
Meer dan studeerkamergeleerde
Nauta is geen studeerkamergeleerde. Als decaan van zijn faculteit vindt hij het ook belangrijk zijn werk en de filosofie in het algemeen uit te dragen. Hij houdt dan ook geregeld lezingen, bijvoorbeeld op de Nacht van de Filosofie. Maar het uitdragen van de filosofie gebeurt toch in eerste instantie in de collegezaal. Goed onderzoek floreert in een omgeving waarin goed onderwijs wordt gegeven: 'Ik vind het enorm stimulerend om studenten te leren kritisch na te denken. Reflectie en analyse zijn cruciaal. Daarbij is de geschiedenis van de filosofie heel belangrijk: het is het laboratorium van de filosoof. Ideeën over de vrije wil, God, goed en kwaad, kennis, taal en denken, ontwikkelen zich niet in het luchtledige. Wij staan op de schouders van reuzen. Het laten zien van de rijkdom en relevantie van ons intellectuele erfgoed staat centraal in mijn onderwijs.'
‘Deze prijs is wel de hoofdprijs die je in Nederland kunt krijgen.’
Tweet dit
Nieuw beeld door combinatie van bronnenonderzoek en filosofische analyse
Nauta's onderzoek naar de geschiedenis van de filosofie steunt op twee pijlers: het handwerk van het historisch bronnenonderzoek en de filosofische analyse van de bronnen. ‘De combinatie van deze twee activiteiten vind ik fascinerend en vruchtbaar. Ik houd van het bronnenonderzoek, omdat je nieuwe teksten kunt vinden of omdat het nieuw licht werpt op reeds bekende teksten. Dat levert vaak een nieuw en meer genuanceerd beeld op van de manier waarop het denken zich ontwikkeld heeft. Maar dat doet het bronnenonderzoek op zichzelf niet. Dat doet het alleen in combinatie met een analyse van de filosofische vraagstukken in die teksten. Je gaat steeds een dialoog aan met de denkers die onze tradities hebben gevormd.‘
Nieuwe visie op rol humanistische kritiek
Het onderzoek van Lodi Nauta richt zich vooral op de veranderingen die zich in de intellectuele en culturele geschiedenis van Europa voorgedaan hebben. Hij heeft belangrijke bijdragen geleverd aan de studie van wat wel de twaalfde-eeuwse renaissance genoemd wordt. Daarnaast heeft hij nieuw licht geworpen op de relatie tussen religie en filosofie in het werk van de zeventiende-eeuwse filosoof Thomas Hobbes. En in zijn boek over de humanist Lorenzo Valla komt Nauta met een nieuwe visie op de grote betekenis die de kritiek van humanistische denkers op het middeleeuwse scholastieke wereldbeeld heeft gehad. ‘Mijn onderzoek laat zien dat de humanistische kritiek sterk bijgedragen heeft aan de vorming van het moderne wereldbeeld.’
Een nieuwe onderzoeksgroep
De Spinozapremie levert de winnaar niet alleen eer op, maar ook 2,5 miljoen euro aan onderzoeksbudget. Lodi Nauta heeft in de loop van de tijd, mede dankzij VIDI en VICI subsidies, een omvangrijke groep van promovendi en postdocs opgebouwd. Dankzij de premie kan Nauta een nieuwe onderzoeksgroep opbouwen, zodat – voor geesteswetenschappelijke begrippen – grootschalig onderzoek mogelijk wordt. ‘Er dienen zich nu allerlei mogelijkheden aan. We kunnen toponderzoekers aantrekken, een nieuwe onderzoeksgroep oprichten. En, wat ik ook graag zou willen doen: we kunnen een team samenstellen dat een goed handboek over de geschiedenis van de filosofie gaat maken. Dat ligt nu allemaal binnen de mogelijkheden en daar verheug ik me enorm op.’
Contact en meer informatie
| Laatst gewijzigd: | 31 maart 2020 09:47 |