Comenius programma
Het Comeniusprogramma heeft als doel om het Nederlandse hoger onderwijs te verbeteren door middel van onderwijskundige innovaties. De Comeniusbeurzen stellen professionals in het hoger onderwijs in staat om hun ideeën voor onderwijsvernieuwing in de praktijk te brengen. Bovendien maken ze het mogelijk dat docenten zich kunnen ontwikkelen tot excellente onderwijsprofessionals en is het een blijk van waardering voor uitstekend en bevlogen onderwijs. Het Comeniusprogramma is er voor campus- én afstandsonderwijs.
Er zijn drie verschillende Comeniusbeurzen voor onderwijsprofessionals in verschillende fases van hun carrière: Teaching Fellows, Senior Fellows en Leadership Fellows. Naarmate docenten zich ontwikkelen, wordt hun potentiële impact verder uitgebreid. Docenten kunnen elk jaar een aanvraag indienen.
Kijk hier voor meer informatie over het Comeniusprogramma.
Beurzen
Het Comeniusprogramma biedt de volgende beurzen:
€ 50.000, een-jaar-durend project, innovatie op kleine schaal (e.g., cursusniveau). Je staat aan het begin van je carrière en hebt minimaal twee jaar leservaring in het hoger onderwijs (zie aanvraagprocedure voor meer informatie).
€100.000, twee-jaar-durend project, innovatie binnen gehele opleiding. Je hebt tenminste vijf jaar leservaring in het hoger onderwijs. Er kan maximaal één kandidaat per faculteit indienen (zie aanvraagprocedure voor meer informatie).
€ 500.000, drie-jaar-durend project, innovatie gericht op een of meer faculteiten of gehele instelling. Je hebt tenminste zeven jaar leservaring, onderwijskundige leiderschapsvaardigheden en een track record van bijdragen aan het onderwijsklimaat van jouw instelling. Er kan maximaal één kandidaat per instelling indienen (zie aanvraagprocedure).
Thema’s
Voor de Teaching en Senior Fellow-beurzen zijn drie thema’s vastgesteld, met een vierde vrije thema. De Leadership Fellow-projecten worden niet binnen een bepaald thema ingediend. Zij moeten een impuls geven aan de onderwijsambities van de universiteit of hogeschool zoals geformuleerd in het strategisch (onderwijs)plan van de desbetreffende instelling.
De vier thema’s van het Comeniusprogramma voor 2024 zijn: ‘Onderwijsvormen van de toekomst’, ‘Studentenwelzijn’, ‘Maatschappelijke vraagstukken’ en een vrije thema.
Projecten binnen dit thema richten zich op de vraag hoe nieuwe onderwijsvormen op een succesvolle manier ontwikkeld en geïmplementeerd kunnen worden in het hoger onderwijs, zodat deze ten goede komen aan studenten. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld studentgedreven onderwijs, learning communities, challenge based learning of aan technologische innovaties. Zie voor de volledige beschrijving de kennisagenda.
Projecten binnen dit thema richten zich op het bijdragen aan het welzijn van studenten, zodat hun beleving tijdens hun studietijd wordt bevorderd. Hierbij kan gedacht worden aan projecten die pogen de binding bij het onderwijs, de energiebronnen of de weerbaarheid van studenten te versterken. Zie voor de volledige beschrijving de kennisagenda.
Projecten binnen dit thema richten zich op de vraag hoe studenten voorbereid kunnen worden op en kunnen bijdragen aan de grote maatschappelijke uitdagingen van de toekomst. Hierbij kan gedacht worden aan projecten die zich richten op het aanleren van belangrijke competenties of aan projecten waarin studenten transdisciplinair samenwerken met andere studenten en maatschappelijke partners. Zie voor de volledige beschrijving de kennisagenda.
Binnen het vrije thema is het mogelijk om te kiezen uit een breed scala aan onderwerpen. Het gaat hierbij om projecten die bijdragen aan de vernieuwing en verbetering van het hoger onderwijs ten behoeve van studenten.
Projecten binnen dit thema richten zich op onderwerpen die voortkomen uit de nieuwsgierigheid van de docent in de vormgeving van het onderwijs.
Aanvraagprocedure
Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals. Neem contact op met je faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.
-
Intentieverklaring (deadline): 10 september 2024, 14:00 CEST
-
Vooraanmelding (deadline): 8 oktober 2024, 14:00 CEST
-
Uitgewerkte aanvraag (deadline): 21 januari 2025, 14:00 CEST
-
Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2025
Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals.
Er kan slechts één Senior Fellowship per faculteit worden voorgedragen. De meeste faculteiten organiseren daarom een interne selectieprocedure. Neem contact op met je decaan en faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.
-
Intentieverklaring (deadline): 3 september 2024, 14:00
-
Vooraanmelding (deadline): 1 oktober 2024, 14:00
-
Uitgewerkte aanvraag (deadline): 14 januari 2025, 14:00
-
Weerwoord gebaseerd op voorlopig advies: Half januari 2025
-
Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2025
Precieze richtlijnen voor de aanvraag staan in de Call for Proposals.
Er kan slechts één Leadership Fellowship per instituut worden voorgedragen. De RUG organiseert daarom een interne selectieprocedure waarin aan het begin van het jaar mogelijke kandidaten worden opgevraagd aan de decanen. Neem daarom tijdig contact op met je decaan en faculty funding officer van je faculteit voor de interne deadlines.
-
Intentieverklaring (deadline): 5 september 2024, 14:00
-
Uitgewerkte aanvraag (deadline): 17 oktober 2024, 14:00
-
Weerwoord gebaseerd op referentenrapport en voorlopig advies: Begin januari 2025
-
Interviews: Eind maart 2025
-
Beslissing door de beoordelingscommissie: April 2025
Meer informatie
Kijk voor meer informatie over de beurzen in de Comenius brochure of bij de FAQ op de NRO website.
Tips voor het schrijven van een voorstel
Op de website van het NRO staan korte video's met tips voor het schrijven van een goede Comeniusbeurs. Bij vragen, neem contact op met de talent en subsidiecoördinator van de TAG, dr. Maaike Engels via m.c.engels rug.nl.
Comenius Fellows RUG
RUG-laureaten van de Comeniusbeurs zijn:
2024
Dit project heeft als doel het creëren van Vrije Leermiddelen (Open Educational Resources) voor universitaire docenten die betrokken zijn bij STEM-cursussen. Het eindproduct is een combinatie van nieuwe en bestaande technologieën, bestaande uit de volgende onderdelen: A) een verzameling interactieve kennisclips, B) een adaptieve vraaggenerator die studenten een gepersonaliseerde leerervaring biedt, en C) een analysetool voor het monitoren van de prestaties van studenten en het geven van vroegtijdige waarschuwingssignalen. Deze tools worden gebruikt en getest in cursussen over Calculus, wat een van de meest voorkomende universitaire cursussen is in STEM-opleidingen.
Studenten in Engelstalige cursussen creatief schrijven vermijden vaak het gebruik van erfgoedtalen uit angst voor negatieve lezersreacties. Het kunnen delen van de eigen taalidentiteit zonder angst voor discriminatie is echter een essentieel recht van meertalige studenten, waardoor ze zich meer thuis kunnen voelen op de universiteit. Daarom hebben we een innovatieve aanpak ontwikkeld voor cursussen creatief schrijven, in eerste instantie Engelstalige poëzie, waarbij de nadruk ligt op meertaligheid. Studenten zullen hun vaardigheid in “translanguaging” versterken en minder angst ervaren voor meertalig schrijven. Een online toolkit en een nationale workshop voor docenten maken bredere toepassing van de innovatie mogelijk.
Ons project beoogt BSc studenten te stimuleren en motiveren door hen in staat te stellen hun eigen experimenten te plannen en ontwerpen tijdens een biochemie practicum. Student evaluaties signaleren problemen zoals vermoeidheid en lage motivatie in traditionele practica door een gebrek aan studenten betrokkenheid. Om studenten meer betrokkenheid te geven, plannen we de implementatie van een modulair platform met verschillende laboratoriummethoden/proeven, waardoor flexibele individuele planning en selectie van experimenten mogelijk is in grootschalige practicum cursussen. Dit initiatief zal de huidige tekortkomingen aanpakken, essentiële planningsvaardigheden overbrengen en practicumervaringen beter afstemmen op carrièreaspiraties, waardoor betrokkenheid en motivatie worden gestimuleerd.
Om zich met de inhoud van een cursus te kunnen identificeren, moeten leerlingen zich betrokken en vertegenwoordigd voelen. Traditionele wetenschapscurricula zijn te vaak niet inclusief genoeg, waardoor studenten worden ontmoedigd om hun diverse achtergronden in te brengen in hun leeromgeving. In dit project combineren we portretten van scheikundigen van non-traditionele achtergronden met diverse scheikunde escape games in een basiscursus scheikunde. Inclusiviteit en leren worden zo synergetisch aangepakt, waarbij studenten een veilige ruimte krijgen om hun scheikundige kennis te verdiepen, zich te identificeren met scheikundige rolmodellen, terwijl ze leren samenwerken en diversiteit in scheikunde te waarderen.
2023
Computersimulatie heeft in de afgelopen decennia de manier waarop we techniek gebruiken en onderwijzen verbeterd. Deze tools hebben echter een nadeel: de visualisatie van een 3D-wereld op 2D-schermen. Veel studenten hebben met dit probleem te maken gehad, waarbij ze proberen om zowel de complexe natuurkunde te begrijpen als te verduidelijken wat er op de schoolborden stond. Dit leidt tot een passief leerproces en een toename van de uitval. Ons voorstel is erop gericht dit probleem aan te pakken door VR-tools, die het visualisatie- en leerproces zullen vergemakkelijken en een actieve leeromgeving zullen creëren.
Data science vaardigheden zijn cruciaal in zowel het bedrijfsleven als in academisch onderzoek. Moderne data analyses worden uitgevoerd middels computercode. Het schrijven van dergelijke code vormt voor veel studenten een uitdaging. We willen dit leerproces ondersteunen middels een te ontwikkelen platform. Studenten van de vakken biostatistiek 1 en 2 kunnen hier code voor opdrachten inleveren, waarop het platform op basis van door de docent vastgestelde regels direct feedback genereert. Hierdoor kunnen studenten onafhankelijk hun analyse iteratief verbeteren. Daarnaast, kunnen docenten aan de hand van de ingeleverde codes en bijbehorende feedback hun vak in realtime aanpassen.
Toegang tot onderwijs zorgt voor diversiteit en waarborgt gelijkheid en benutting van talent. Ongeveer 30% van de studenten ervaart belemmering(en), of het nu gaat om ruimtes, materialen, groepsprocessen of de academische cultuur. Learning communities maken een toegankelijke en inclusieve leerervaringen mogelijk. Om ervoor te zorgen dat alle studenten de voordelen van learning communities optimaal kunnen benutten en om de toegang tot academische vaardigheden te vergroten, moeten de obstakels worden begrepen en verminderd, samen met studenten en met behulp van evidence-informed benaderingen. Dit project biedt ondersteuning om belemmeringen te verminderen en docenten te helpen om diversiteit te waarborgen en toegankelijkheid en inclusiviteit te vergroten.
In dit project stimuleren we inzicht van studenten in hun leerontwikkeling en hun zelfvertrouwen door middel van voortgangstoetsen op programmaniveau. We verwachten dat deze toetsen bijdragen aan het beter vasthouden van kennis en vaardigheden. Op een informatief dashboard kunnen studenten hun voortgang vergelijken met de leeruitkomsten van hun programma, hun eerdere resultaten en die van hun medestudenten. Een tweede dashboard biedt inzicht aan onderwijsmanagers en docenten in de voortgang van specifieke studentengroepen. Onze ervaringen en het ontwikkelproces worden open access beschikbaar gesteld voor andere onderwijsinstellingen.
Bewegen is belangrijk voor een gezonde levensstijl, maar dit is niet voor iedereen even makkelijk. Denk bijvoorbeeld aan zieke ouderen, maar ook aan sporters die juist heel veel bewegen. In Nederland zijn er verschillende inspanningsdeskundigen -artsen en bewegingswetenschappers – maar er is geen gemeenschappelijke aanpak en opleiding in toegepaste inspanningsfysiologie. Daarom ontwikkelen we in dit Comeniusproject een academisch programma waarin studenten, docenten en professionals uit verschillende disciplines samen leren over gezond bewegen. Zij doorlopen twee opeenvolgende learning communities waarin ze gezamenlijk complexe cases leren aanpakken. Zo ontstaat een betere samenhang tussen onderwijs en werkveld die nodig is voor toepassing van Exercise=Medicine.
2022
Veel studenten gaan naar de universiteit om STEM te studeren, maar kunnen mogelijk geen collegegeld betalen zonder tegelijkertijd een baan te hebben. Gezien de recente toename van het aantal niet-gegradueerde studenten die zich inschrijven voor deze studies, die vaak grote introductiecursussen hebben die niet over de fysieke ruimte beschikken om hen tijdens colleges en tutorials te huisvesten, moeten universiteiten heroverwegen hoe die cursussen worden georganiseerd; een oplossing is hybride onderwijs. Ons project stelt de ontwikkeling voor van een raamwerk, gebaseerd op onderzoek naar effectieve onderwijspraktijken, dat docenten kunnen gebruiken om hun bestaande curricula aan te passen voor hybride instructie.
Als taalstudent van een brede bacheloropleiding herken je waarschijnlijk dit probleem: je wilt de Franse taal en cultuur leren, maar de meeste vakken in jouw taalopleiding zijn in het Engels. Toch word je geacht tijdens je bachelor een hoog niveau in die taal te bereiken. Dit project beoogt jou te helpen door je een meertalig vak aan te bieden waarin je diverse talen en culturele standpunten leert begrijpen en tegelijkertijd je Franse taalvaardigheid blijft ontwikkelen dankzij strategieën als taalvergelijking, tolken en wederzijds begrip. Een première in een universiteit!
Complexe ruimtelijke problemen in stedelijke gebieden vereisen de integratie van kennis vanuit verschillende perspectieven om weloverwogen stedenbouwkundige beslissingen te nemen. In dit project ontwikkelen we een lesmodule met een Geospatialreality-toolset, die het gebruik van ruimtelijke gegevens mogelijk maakt voor het ontwerpen van een stedelijk gebied op basis van kwantitatieve metingen van ruimtelijke kenmerken en subjectieve ervaringen in een Virtual Reality-omgeving. De toolset zal interactief en dynamisch zijn: veranderingen in het ontwerp zullen de kwantitatieve metingen en de beleving in VR beïnvloeden. De module leert hoe je een ontwerp kunt maken met iteratieve en collaboratieve methoden, waardoor een transdisciplinaire benadering mogelijk wordt.
Blended learning tools zijn niet automatisch voldoende voor het studiesucces van de studenten. Onderwijsontwerp dat gemeenschapsvorming en samenwerking tussen studenten mogelijk maakt, is van vitaal belang. We hebben een alomvattende strategie ontwikkeld die gemeenschapsvorming en samenwerking tussen studenten aanmoedigt, met als doel de online/hybride cursussen menselijker te maken door vertrouwen, aanwezigheid, bewustzijn en empathie op te bouwen. Er zullen gemakkelijk te volgen stapsgewijze richtlijnen voor docenten worden opgesteld, waaronder een project website, instructies en instructievideo's over het humaniseren van (online/hybride) cursussen en het gebruik van het WeBWork Open-Source-platform voor opdrachten. Studenten worden betrokken als co-creators en testers en doen unieke programmeer-, communicatie- en managementervaring op.
Studentdiversiteit is tegenwoordig eerder norm dan uitzondering in het hoger onderwijs. Diversiteit zou van waarde moeten zijn in het leerproces van iedere student. Echter, onderzoek geeft aan dat docenten zorgvuldig te werk moeten gaan om de waarde van diversiteit in het leerproces van studenten te realiseren. Zonder de nodige maatregelen kan diversiteit eenvoudig resulteren in spanningen en herbevestiging van vooroordelen. Om de waarde van diversiteit te realiseren dienen docenten ondersteund en getraind te worden op technologisch en pedagogisch vlak. Dit project biedt technologische ondersteuning middels onderwijslogistieke methoden voor o.a. groepswerk en pedagogische ondersteuning middels inclusiviteitstrainingen.
2021
Het project is gewijd aan "Pixascope", een softwarepakket voor studenten en onderzoekers om grootschalige visuele datasets te analyseren, zoals die kunnen worden verzameld van sociale mediaplatforms. Momenteel is veel van het onderzoek naar grote datasets gericht op tekst in plaats van afbeeldingen. Dit project hoopt studenten de tools te geven om geavanceerde technologie te gebruiken om de visuele cultuur te analyseren en het lesgeven en leren in het MA-traject Social Media & Society van de RUG te verbeteren. Terwijl visuele platforms zoals Instagram en TikTok steeds belangrijker worden, geeft het onderwijs nog steeds prioriteit aan tekst. Pixascope hoopt daar verandering in te brengen door een nieuwe set tools en een educatief programma ernaast te bieden.
2020
Het project onderzoekt hoe alle studenten, ongeacht hun gender, kunnen worden aangemoedigd hun talenten optimaal te gebruiken binnen het vakgebied wiskunde. Het doel van het project is te laten zien dat een vak als Calculus met een paar kleine wijzigingen genderinclusief kan zijn. Tot nu toe hebben verschillende organisaties heel veel moeite gedaan om meer meisjes te stimuleren STEM-vakken te kiezen, maar onderzoeksuniversiteiten hebben nog steeds niet voldoende maatregelen genomen om vrouwelijke studenten te behouden.
Veel docenten in vooropleidingen zijn onvoldoende voorbereid om effectief om te gaan met verstorend gedrag, vooral als het onderwijs plaatsvindt in een dynamische omgeving zoals een kleuterklas. Daarnaast ervaren ze het als een uitdaging om wetenschappelijke theorieën over klasmanagement te vertalen naar de dagelijkse praktijk in de kleuterklas. Daarom is het belangrijkste doel van het project ‘Orde in de virtuele kleuterklas’ het ontwikkelen en evalueren van een innovatieve en interactieve Virtual Reality kleuterklas waarin studenten van de Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs (AOLB) veilig kunnen experimenteren met verschillende strategieën voor klasmanagement.
2019
Aan universiteiten wordt veel onderzoek gedaan en er is veel aandacht voor hoe onderzoek moet worden uitgevoerd. Sinds de introductie van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) is bescherming van de privacy van deelnemers aan het onderzoek een belangrijke prioriteit. Het doel van dit project is om studenten te leren de juiste vragen over privacy te stellen door hen te helpen privacykwesties vanuit verschillende perspectieven (onderzoeker, onderwerp, juridische expert, IT-expert, enzovoort) te bekijken. Verder wordt een aanpak ontwikkeld om verantwoorde onderzoeksmethodologie te ontwerpen, te implementeren en in te bedden in interdisciplinair onderzoek. Het project biedt materiaal en kennis voor de volgende generatie onderzoekers.
De Rijksuniversiteit Groningen ontwikkelt op basis van inzichten uit de argumentatietheorie en de deliberatietheorie een app die studenten helpt een deliberatief debat te voeren. Daarbij staan informatieverwerving, overleg en uitwisseling van argumenten centraal. De app stelt studenten ook in staat om te experimenteren met zelf ontworpen discussieformats. Doel is te komen tot breed inzetbare onderwijsmodules, eerst voor bachelor- en masterstudenten, en vervolgens voor leerlingen in het voortgezet, middelbaar en hoger onderwijs.
2018
In de innovatieve methode Visual Thinking Strategies bespreken studenten van de Academische Opleiding Leraar Basisonderwijs van de Rijksuniversiteit Groningen een kunstwerk, om zo opmerkzaamheid en een kritische open houding bij hen te stimuleren. Vervolgens bespreken ze op dezelfde manier een video-opname van een voorleessessie in een cultureel diverse kleuterklas. Doel is de kennis, attitudes en self-efficacy (vertrouwen in eigen kunnen) ten opzichte van cultureel-etnische diversiteit in de klas positief te beïnvloeden. Dat zou moeten bijdragen aan de ontwikkeling van interculturele competentie van aankomende leerkrachten.
Laatst gewijzigd: | 14 oktober 2024 18:50 |