Chemicaliën bij elkaar brengen voor snellere reacties

Katalysatoren zijn van groot belang voor de chemische industrie: zij versnellen reacties en maken ze energiezuiniger, zonder dat ze daarbij worden opgebruikt. Binnen ENTEG, het Engineering and Technology Institute Groningen, ontwerpt en bouwt Paolo Pescarmona katalysatoren, die bijvoorbeeld koolstofdioxide kunnen omzetten in plastics.

Chemie lijkt een beetje op dating: om een reactie te laten plaatsvinden moeten de twee stoffen elkaar tegenkomen onder de juiste omstandigheden. Een katalysator is vergelijkbaar met een gezellig café waar partners elkaar in de juiste sfeer kunnen ontmoeten.

‘Als we een nieuwe katalysator willen maken moeten we een plek creëren waar de reactie plaats kan vinden’, legt Pescarmona uit. Hij gebruikt daarvoor onder meer zeoliet, een poreus materiaal dat in allerlei vormen is te maken. De poriën in het zeoliet zijn de ontmoetingsplaats, waarin een ‘actief centrum’ kan worden gemaakt dat de reactie stimuleert – denk aan een knus hoekje met lekkere stoelen in het café waar mensen elkaar beter leren kennen.

De katalysatoren die hij maakt test Pescarmona in zijn lab. Daar toont hij rijen glimmende metalen reactoren waarin hij een aantal katalysatoren tegelijk kan testen. Dat ziet er niet romantisch uit, maar ze zijn prima geschikt om chemicaliën te laten reageren.

Pescarmona werkt aan reacties die belangrijk zijn voor bijvoorbeeld duurzaamheid en bruikbaar zijn voor de chemische industrie. Een voorbeeld is de omzetting van kooldioxide in duurzame polymeren, de bouwstenen voor plastics. ‘We gebruiken onze kennis van de chemische reacties en onze creativiteit om een nieuwe katalysator te maken.’ Zelfs als een nieuwe katalysator niet werkt zoals het bedoeld is kan dat nieuwe inzichten opleveren over de reactie. ‘Het een voortdurend leerproces. Dat vind ik het mooie van onderzoek.’

_{Tekst: FSE Science Newsroom | René Fransen
Foto’s: Reyer Boxem}

In Makers van de RUG belichten we elke twee weken een onderzoeker die iets concreets heeft ontwikkeld: van zelfgemaakte meetapparatuur voor wetenschappelijk onderzoek tot kleine of grote producten die ons dagelijks leven kunnen veranderen. Zo dragen RUG-onderzoekers bij aan oplossingen voor grote wetenschappelijke en maatschappelijke uitdagingen. Eerdere portretten van ‘Makers’ vind je op de overzichtspagina.

Techniekonderwijs en -onderzoek maken bij de RUG al decennia deel uit van een breed palet aan sterke disciplines en landelijk werken we steeds intensiever samen met de vier technische universiteiten.

Meer informatie

• Paolo Pescarmona