‘We willen een impact cultuur creëren’

Impact wordt steeds belangrijker binnen de wetenschappelijke wereld. Maar wat is het precies en wat houdt impact in voor de RUG? In deze serie vertellen medewerkers over de manier waarop zij ondersteuning bieden bij het maken van impact. Anja Smykowski, manager van de UMCG Grant Support Hub en coördinator van het UMCG Impact Team, deelt in deze derde aflevering haar verhaal. ‘Een onderzoeker die zich alleen richt op de uitkomst, kan belangrijke stakeholders over het hoofd zien.’

Tekst: Jelle Posthuma

Volgens Smykowski zien sommige onderzoekers de term impact als een ‘buzzword’. ‘Hoewel de term in eerste instantie vaak tegen ons werkt, merk ik dat de bezwaren verdwijnen tijdens onze gesprekken met onderzoekers. Veel mensen zijn gewoon allergisch voor de term impact. Ze zien het als een hoop ‘bla bla’, iets wat ze uiteindelijk nooit waar kunnen maken. Wij leggen uit dat het bij impact niet om het einddoel gaat, maar om de planning, het betrekken van de juiste mensen en het gebruik van de juiste tools.’

Dat maakt een precieze definitie van impact lastig, weet de UMCG-medewerker. ‘We hadden er vanochtend nog een discussie over in ons team. Binnen het UMCG worden er verschillende, net iets andere definities gebruikt.’ Toen het Impact Team drie jaar geleden startte binnen het UMCG, hanteerden ze de definitie van het Research Excellence Framework (REF), een systeem afkomstig uit het Verenigd Koninkrijk dat de impact van onderzoek buiten de academische wereld meet. ‘In het geval van het UMCG is impact iets dat gezondheidswinst oplevert: betere diagnostiek, betere behandelingen, enzovoort. De REF-definitie, die impact ziet als een eindresultaat, is hier echter onvoldoende.’

Impact cyclus

Sinds hun oprichting is het Impact Team erachter gekomen dat het proces belangrijker is dan het eindresultaat: hoe kom je bij het punt waarop je iets in de maatschappij ten goede kunt veranderen? Om dat te bewerkstelligen werkt het team van Smykowski met de impactcyclus. In dit model is impact geen lineaire route met een begin en een eind, maar een circulair proces. ‘Vaak hebben wetenschappers een duidelijk beeld van wat ze willen bereiken. Maar een onderzoeker die zich alleen richt op de uitkomst, kan belangrijke stakeholders over het hoofd zien.’

Stel, een onderzoeker wil een geneesmiddel ontwikkelen tegen een ziekte, maar de patiënten zien de symptomen als het belangrijkste probleem. Dan past de onderzoeksvraag niet bij de vraag vanuit de maatschappij, stelt de coördinator van het Impact Team. Volgens Smykowski is het betrekken van andere stakeholders een belangrijke toegevoegde waarde van het Impact Team. ‘Het helpt om als onderzoeker andere standpunten te horen, bijvoorbeeld door met patiëntenorganisaties te praten.’

Dit gesprek probeert het Impact Team op gang te brengen. ‘Onderzoekers weten vaak waar ze heen willen, maar hoe kom je daar? Met deze vraag proberen we een impact cultuur binnen het UMCG te creëren.’ Om dit proces te faciliteren, zijn er binnen het Impact Team verschillende krachten gebundeld op het gebied van financiering, communicatie, innovatie en impact. Samen werkt het team aan een drietal hoofdtaken. Allereerst worden er impactsessies en trainingen georganiseerd voor onderzoeksgroepen of afdelingen. Daarnaast is er een werkpakket voor ‘impact awareness’ en communicatie, waarbij het draait om het organiseren van symposiums, lezingen en discussies. Als laatste ondersteunt en volgt het team verschillende onderzoeksprojecten aan het UMCG.

Narratief  

Ook helpt het team bij het schrijven van zogeheten ‘impact narratives’, waarbij wetenschappers de impact van hun onderzoek uitleggen aan de hand van een verhaal. ‘Een impact narratief dat we regelmatig gebruiken als voorbeeld is het onderzoek van Esther Hartman. Ze doet onderzoek naar de manier waarop beweging het leerproces op scholen kan ondersteunen. In een vroeg stadium begon Hartman met het betrekken van vakverenigingen, scholen en het ministerie van Onderwijs bij haar onderzoek. Het gevolg is dat de bevindingen uit haar onderzoek daadwerkelijk worden gebruikt op verschillende scholen in Nederland.’

Het traject van haar onderzoek is daarom een goed voorbeeld van de impactcyclus, zegt Smykowski. ‘Het eerste onderzoek van Hartman heeft weer tot nieuw onderzoek geleid. Ze doet inmiddels bijvoorbeeld onderzoek naar beweging bij kinderen in het speciaal onderwijs. Dat is precies het idee van de impactcyclus: wat leer je van je huidige onderzoek dat van invloed kan zijn op toekomstig onderzoek?’ Smykowski wijst onder meer op de jaarlijkse Impact Accelerator, een beurs waarmee UMCG-wetenschappers hun onderzoek naar de volgende cyclus kunnen brengen. ‘We trekken als Impact Team daarin samen op met de onderzoekers.’

Fundamenteel onderzoek

Ook financiers kijken in toenemende mate naar de ‘impact routes’ van onderzoek, stelt de UMCG-medewerker. ‘Wetenschappers moeten meer laten zien dan alleen publicaties, het gaat ook om andere vormen van output. Deze verandering van de onderzoeksomgeving helpt ons als team om het belang van impact aan wetenschappers te tonen.’ Tegelijkertijd zijn er grote verschillen tussen de diverse disciplines binnen het UMCG, benadrukt Smykowski. ‘Sommige onderzoekers begrijpen intrinsiek de impactcyclus, zoals de gezondheidswetenschappen. Deze onderzoekers zijn gewend om met mensen buiten de academische wereld samen te werken.’

Bij fundamentele onderzoekers ligt dat vaak weer heel anders, weet Smykowski. Maar het is volgens haar niet de bedoeling om alle wetenschappers in dezelfde mal te gieten. ‘Er moet voldoende ruimte blijven voor fundamenteel onderzoek, ook wel ‘blue skies research’, zonder een direct effect op de maatschappij. Het is niet de bedoeling om deze verschillende onderzoeksvelden op dezelfde manier te beoordelen. Dit sluit ook goed aan bij het principe van Erkennen en Waarderen.’

Samenwerking

Volgens de coördinator van het UMCG Impact Team kunnen de verschillende faculteiten en afdelingen van elkaar leren op het gebied van impactondersteuning. ‘Tijdens Covid hadden we een workshop met de sociale en geesteswetenschappen. Het ging over het betrekken van stakeholders. Er wordt vaak gezegd dat het betrekken van stakeholders voor geesteswetenschappen veel lastiger is, maar het was juist heel interessant om hun feedback te krijgen op onze initiatieven. Dat leverde nieuwe perspectieven op.’

Het Impact Team hoopt dan ook dat er de komende jaren een interdisciplinair netwerk wordt opgebouwd met andere faculteiten. ‘Ook ga ik graag in gesprek over welke skills wij als impact ondersteuners nodig hebben. Welke trainingen zijn bijvoorbeeld nodig? Het is een nieuw soort baan, die de afgelopen jaren is ontstaan. Gaandeweg ontdekken we wat het beste werkt.’

Voorgaande artikelen

• Impact Officer Sarah Willemsen: 'Echte impact vergt tijd en aandacht'
• Fédes van Rijn: ‘Een groot deel van de impact van onderzoekers vindt plaats in interactie met de “buitenwereld”'