Koninklijke onderscheiding voor Jan Willem Drijvers

Jan Willem Drijvers (Amsterdam, 1956), universitair hoofddocent Oude Geschiedenis bij de faculteit der Letteren van de Rijksuniversiteit Groningen, is vandaag benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau. Hij ontving deze uitreiking uit handen van burgemeester Marcel Thijsen van Tynaarlo tijdens zijn afscheidscolloquium in de Doopsgezinde kerk in de Oude Boteringestraat te Groningen.

Bevlogen historicus liet de Late Oudheid herleven

Een vooraanstaand expert, een wegbereider en bevlogen pionier, een van de belangrijkste wetenschappers op zijn terrein en een internationale superster en gewaardeerde collega volgens wetenschappers en studenten in het binnen- en buitenland: Jan Willem Drijvers heeft zijn sporen ruimschoots verdiend voor zijn vernieuwende onderzoek en onderwijs op het gebied van de Late Oudheid. Dankzij zijn werk staat deze periode van de derde tot de zesde eeuw na Christus volop in de aandacht. Met name de manier waarop hij de doorgaans gescheiden werelden van de klassieke Oudheid en het Christendom bij elkaar wist te brengen heeft geleid tot nieuwe wetenschappelijke inzichten, die niet alleen van groot academisch belang zijn, maar ook relevant voor de samenleving.

De oudheid in onze tijd

Met zijn wetenschappelijke studies van de geschiedschrijving en legendes laat Drijvers zien hoezeer de erfenissen van de antieke beschaving en het Christendom resoneren in onze eigen tijd. In feite houdt hij ons een spiegel voor waaruit blijkt hoezeer de klassieke tijd doorwerkt tot in het heden. Door naar de verhalen uit die tijd te kijken, kunnen we het culturele debat van nu duiden. Zo zeggen zogenaamde toga-films over de oudheid, waarin de tegenstelling tussen het Westen en het Oosten wordt benadrukt, meer over de Westerse cultuur die deze films maakt dan over het Oosten zelf.

Invloedrijke publicaties

Drijvers heeft tal van invloedrijke boeken en wetenschappelijke publicaties in toonaangevende internationale tijdschriften en naslagwerken op zijn naam staan. Zo heeft hij zo’n 26 boeken en ruim 90 artikelen gepubliceerd. Hij schreef aansprekende monografieën over bijvoorbeeld Helena Augusta, de moeder van de Romeinse keizer Constantijn de Grote en de bijna vergeten bisschop Cyrillus van Jeruzalem. In deze publicaties laat hij zien hoe historische figuren door de eeuwen heen vaak worden gemythologiseerd en gebruikt als instrumenten om actuele ontwikkelingen te duiden. Hij was verder coauteur van de twaalf delen van de indrukwekkende reeks boeken over het werk van de vierde-eeuwse historicus Ammianus Marcellinus. De reeks is een onmisbaar en baanbrekend standaardwerk voor iedereen die de geschiedenis van de Late Oudheid bestudeert. 

Behulpzaam en benaderbaar voor studenten

Als docent nam Drijvers zijn onderzoek mee naar de collegebanken. Hij staat bekend als een effectieve begeleider, inspirerende docent en geduldige vraagbaak. Hij is behulpzaam en benaderbaar en altijd bereid om extra tijd te besteden als studenten daar behoefte aan hebben. Vele generaties studenten hebben dankzij zijn passie, inzet en warme houding kennisgemaakt met de Late Oudheid. Verschillende jonge wetenschappers hebben zijn voorbeeld gevolgd en zijn onder zijn begeleiding gepromoveerd.

Inzet voor het algemeen belang

Binnen de universiteit heeft Drijvers zich altijd ingezet voor het algemeen belang en vervulde hij naast zijn onderzoek en onderwijs tal van administratieve en bestuurlijke functies en extra taken. Toen er bijvoorbeeld wegens ziekte geen hoogleraar beschikbaar was als afdelingsvoorzitter bij de opleiding Geschiedenis, Grieks en Latijnse Taal, heeft hij jarenlang die taak waargenomen. Ook zette hij zich in voor het verbetertraject bij de opleiding Geschiedenis en speelde hij een belangrijke rol bij de voorbereiding van visitaties. Dat alles deed hij zonder aarzelen, vanwege een sterk gevoel van verantwoordelijkheid, ook als die taken hem extra tijd kostten. Dat nam hij op de koop toe.

Maatschappelijk actief

Buiten zijn werk was hij lid van het bestuur van het Groningse jeugdorkest JSMO en van Stichting de Ploeg. Ook zette hij zich in voor de atletiekvereniging ATC75 en was hij actief als vrijwilliger tijdens de 4Mijl. Daarvoor volgde hij zelfs een cursus als verkeersregelaar. Als lid van de ouderraad van het Praedinius Gymnasium maakte hij zich sterk voor het behoud van het Praediniusfonds, dat voor de school van onschatbare waarde is. Zo wist hij te voorkomen dat de school geen zeggenschap meer zou hebben over dit fonds na de verzelfstandiging van het openbaar onderwijs in de gemeente Groningen.

Het verschil maken

Zijn motto luidt: je doet goed mee, draagt bij en probeert het verschil te maken. Dat motto tekent de manier waarop Drijvers invulling geeft aan alles wat hij onderneemt: binnen en buiten zijn werk. Naast zijn uitmuntende wetenschappelijke werk is hij altijd een grote inspirator geweest voor studenten en collega’s en heeft hij de samenleving verrijkt met nieuwe, waardevolle inzichten. Dat alles deed hij steeds met buitengewone en onbaatzuchtige inzet en groot enthousiasme.