Grootste kans op rechtse coalitie

Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen laten zien dat het CDA acht en D66 zeven van elf belangrijkste beslispunten kunnen binnenhalen in een rechtse coalitie met de VVD en Christen Unie. Bij een coalitie met VVD en Groen Links lukt dat maar voor drie van de elf. Ook een linkse coalitie zonder VVD en met de SP is voor deze twee partijen minder gunstig.

Extra onderwijsuitgaven is voor D66 zo belangrijk dat zij in elke coalitie haar standpunt weet binnen te halen. Om dezelfde reden zal het CDA haar standpunt over verhoging van de defensie uitgaven in elke coalitie weten af te dwingen. Maar dit gaat in een rechtse coalitie met VVD en CU veel minder ten koste van hun overige beleidspunten dan bij de andere twee coalities.

Simulatieonderzoek

Dit zijn enkele hoofdconclusies uit een uitgebreid simulatieonderzoek dat de Rijksuniversiteit Groningen en het aan haar gelieerde bureau Decide nu voor de vierde keer kort na Tweede Kamerverkiezingen uitbrengt. Bij de vorige drie verkiezingen voorspelden zij steeds 80 procent van de coalitieakkoorden goed.

In hun rapport onderzoeken zij drie coalitieakkoorden op de 11 belangrijkste beslispunten, namelijk: ‘Rechts’, bestaande uit VVD, CDA, CU en D66, ‘Links’, bestaande uit SP, GL, PvdA, D66, CU en CDA en ‘Breed’, bestaande uit VVD, CDA, D66 en Groen Links.

Fundamentele verschillen

Uit hun modelmatig onderzoek blijkt verder dat het akkoord van Links fundamenteel verschilt van de andere twee akkoorden inzake het beleid rond de AOW-leeftijd, Werk en zekerheid, marktwerking in de zorg en nivelleringseffecten van de inkomenspolitiek. De verschillen tussen de coalitieakkoorden van Rechts en Breed zijn daarentegen veel kleiner, op het beleid rond marktwerking in de zorg en vreemdelingenbeleid na.

Voor de omvang van de vermindering van de gaswinning en de milieubelasting zal het beleid van Breed meer lijken op dat van Links dan van Rechts.

De onderzoekers concluderen dan ook dat in de coalitie Rechts zowel de VVD, CDA als D66 meer van hun beleidsprioriteiten kunnen realiseren dan in Breed. Daar staat tegenover dat zo’n coalitie erg kwetsbaar is door de nipte meerderheid van 76 zetels. Een coalitie met Groen Links heeft daarmee vergeleken een stabielere meerderheid dan Rechts. Omdat de VVD de grootste partij is zullen deze coalities eerst door de politiek worden onderzocht voordat Links zal worden onderzocht. Mislukt die laatste ook, dan is een minderheidskabinet de laatste redding.

Meer informatie

Het volledige rapport is te downloaden via de website van de RUG.
Contact: Prof.dr. F.N. Stokman, telefoonnummer 06-22430123