‘Verkiezingsuitslag duidt op ‘stabiele zwevers’’

De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen duidt op een electoraat van 'stabiele zwevers'. De zwevende stemmen zijn vooral in het politieke midden zijn te vinden. Dat is de conclusie van Dirk Jan Wolffram, hoogleraar Geschiedenis van bestuur en politiek in de moderne tijd aan de RUG.

"Achter de verwachte overwinningen en nederlagen voor de afzonderlijke partijen tekent zich een tamelijk stabiel politiek landschap af, met verhoudingen die de afgelopen tien jaar niet dramatisch zijn gewijzigd. Rechtsnationale anti-establishmentpartijen (PVV, FvD) kunnen rekenen op de steun van zo’n 15% van het electoraat, zo’n 10% (dit jaar iets meer) stemt op beginsel- en single-issuepartijen en zo’n 10% (dit jaar iets minder) steunt de enige linkse anti-establishmentpartij, de SP. En wie Nederland gaat besturen wordt uitgemaakt door partijen die gezamenlijk zo’n 65% van de stemmen hebben behaald. Daarbij ga ik er voor het gemak maar even vanuit dat GroenLinks tot de categorie van bestuurspartijen is toegetreden, terwijl ook de ChristenUnie waarschijnlijk in de formatie zal mogen meespelen.

Wat met de ongekende en historische nederlaag van de PvdA en in mindere mate van de VVD, de bescheiden terugkeer van het CDA en de winst van D66 en GroenLinks definitief duidelijk is geworden, is dat de zwevende stemmen vooral in het politieke midden zijn te vinden. Daar bestaan geen vaste waarden meer. Daarmee staan de bestuurspartijen in het midden voor een drievoudige opgave. Zij moeten een stabiele coalitie vormen, een electoraat vasthouden of terugwinnen dat zich niet langer wil binden en beleid uitvoeren dat de 35% van de kiezers die niet op deze partijen stemt niet (verder) vervreemdt van politiek en bestuur."

Prof.dr. Dirk Jan Wolffram, Hoogleraar Geschiedenis van bestuur en politiek in de moderne tijd