Medullary thyroid carcinoma

Calcitoninetest niet zonder meer geschikt voor opsporing zeldzame schildkliertumor

De huidige standaardmethode om de zeldzame schildkliertumor ‘medullair thyroïd carcinoom’ (MTC) in een vroeg stadium op te sporen, leidt te vaak tot een vals-positieve uitslag. Dat concludeert UMCG-onderzoeker Hans Verbeek. Hij ontdekte dat een verhoogd calcitoninegehalte in het bloed, graadmeter in de huidige routinetest, alleen in een minderheid van de gevallen betekent dat patiënten ook daadwerkelijk zo’n zeldzame schildkliertumor hebben.

MTC gaat uit van de calcitonine producerende cellen in de schildklier, en is verantwoordelijk voor ongeveer 5% van alle soorten schildklierkanker. Calcitonine is een van de drie hormonen die de schildklier afscheidt. Omdat MTC vaak pas wordt opgemerkt als de ziekte al is uitgezaaid, en omdat de tumor alleen chirurgisch behandeld kan worden, is het belangrijk om MTC zo snel mogelijk vast te stellen en te behandelen. Voordat er een stukje uit de tumor wordt gehaald met een dunne naald, wordt in een aantal landen standaard gekeken of het calcitonine-gehalte in het bloed verhoogd is. Deze screeningsmethode is niet onomstreden, omdat wetenschappers van mening verschillen over welke afbreekwaarden gehanteerd moeten worden en wat de betekenis is van een verhoogde calcitoninetest. Verbeek ging daarom op basis van eerdere studies na hoe effectief de calcitoninetest is.

Verbeek vergeleek zestien studies waarin schattingen worden gemaakt van de gevoeligheid en precisie van verschillende calcitoninetesten. Hij ontdekte dat testen met een hogere afbreekwaarde weliswaar preciezer zijn, maar dat ook deze testen slechts in een minderheid van de gevallen (7,5%) daadwerkelijk een MTC opsporen. Omdat MTC een zeldzame ziekte is, is de positief voorspellende waarde volgens de promovendus laag. Deze en andere resultaten uit het onderzoek helpen om de diagnose en behandeling van patiënten met een MTC te verbeteren.

Hans Verbeek (1985) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen, binnen het onderzoeksprogramma Damage and Repair in Cancer Development and Cancer Treatment. Verbeek is internist in opleiding in het Deventer Ziekenhuis.

Proefschrift: http://irs.ub.rug.nl/ppn/386037272