Angiopoietins in renal replacement therapy

Groeifactorsysteem angiopoietine-Tie2 voorspelt vooruitzichten nierpatiënten 

Het groeifactorsysteem angiopoietine-Tie2 (Ang/Tie2) blijkt tijdens nierdialyse, donatie en transplantatie aan voortdurende veranderingen onderhevig. Dat concludeert Welmoet Westendorp in haar onderzoek naar het complexe Ang/Tie2- systeem. Zij is een van de eersten die de respons van dit systeem onderzocht tijdens een hele niertransplantatie. De veranderingen voorspellen de uitkomst na dialyse en niertransplantie. 

Jaarlijks overlijden honderden patiënten met chronisch nierfalen omdat er niet op tijd een donornier beschikbaar is. De meeste donornieren zijn afkomstig van overleden donoren. Deze nieren functioneren minder goed en worden vaker door het lichaam van de ontvanger afgestoten dan nieren van levende donoren. Wetenschappers zoeken daarom naar manieren om schade aan donornieren voor, tijdens en na de transplantatie zo veel mogelijk te voorkomen. Vaatnieuwvorming oftewel angiogenese speelt hierin een belangrijke rol.

Westendorp bestudeerde de rol van twee specifieke groeifactoren, angiopoietine-1 (Ang1) en angiopoietine-2 (Ang2) in het proces van nierdialyse, donatie en transplantatie. Beide groeifactoren binden aan de receptoren Tie 1 en Tie2 op het laagje cellen dat de binnenbekleding van de bloedvaten vormt (het endotheel). De groeifactor Ang1 voorkomt celdood van het endotheel, en voorkomt ontsteking, de functies van Ang2 zijn complexer en context-afhankelijk. Wel is bekend dat Ang2 een belangrijke rol speelt bij ontsteking, aderverkalking en bloedvergiftiging, en dat het kan voorkomen dat Ang1 zijn werk goed doet.

Westendorp mat de niveaus van het Ang/Tie2-systeem in een groep nierpatiënten die nierdialyse ondergingen, en ontdekte dat er een forse toename van Ang2 optrad in het eerste uur van dialyseren. Deze niveaus blijken samen te hangen met ontsteking en hartschade. De promovenda ontdekte ook dat de Ang2-niveaus tijdens een transplantatie voortdurend veranderen, in de ontvanger maar vooral ook in de hersendode donor. Vervolgonderzoek naar deze veranderingen in het groeifactorsysteem kan volgens haar helpen om het proces van nierdialyse en niertransplantatie te verbeteren.

Welmoet Westendorp (1985) studeerde Geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zij verrichtte haar promotieonderzoek bij onderzoeksinstituut GUIDE van het Universitair Medisch Centrum Groningen, dat het onderzoek ook financierde. Westendorp werkt momenteel als arts-assistent op de afdeling chirurgie van het Flevoziekenhuis.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/29c926d5-f9be-4ff2-af43-d9a8dd402622