Promotie: dhr. M.J.P. Simons: Sexual coloration and aging

Promotie: dhr. M.J.P. Simons

Proefschrift: Sexual coloration and aging

Promotor(s): prof.dr. S. Verhulst, prof.dr. A.G.G. Groothuis

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Te sexy rode snavel of buik versnelt veroudering

Mirre Simons deed onderzoek naar de relatie tussen seksuele signalen, reproductie-eigenschappen en verouderingssnelheid bij zebravinken en stekelbaarzen. De door carotenen rood gekleurde snavels van zebravinken en buiken van stekelbaarsmannetjes hebben een seksuele aantrekkingskracht. Men kan het zien als ‘blosjes van gezondheid’, die goede vooruitzichten bieden op een succesvolle voortplanting (conceptie, nest- en broedzorg). Zebravinken met een minder rode snavel dan gemiddeld bleken inderdaad minder lang te leven dan die met een ‘normaal’ aantrekkelijk uiterlijk. Overdrijving kan echter fataal zijn. Simons toont aan dat ook zebravinken met een rodere snavel dan gemiddeld eerder sterven. En een stekelbaarsmannetje dat voortdurend bezig moet met het repareren van zijn nest - dat steeds vernield wordt door de onderzoeker – spaart zijn krachten door zich minder druk te maken om zijn uiterlijk en de kleur van zijn buik te laten vervalen.

De overlap in de hypotheses over de kosten van reproductie, seksuele signalen en de oorzaken van veroudering suggereert dat door het bestuderen van één van deze aspecten, vooruitgang geboekt kan worden in alle drie de onderzoeksvelden. Om dit te bereiken heeft Simons seksuele signalen bestudeerd en manipulaties van reproductieve kosten en carotenen uitgevoerd. De belangrijkste voorspelling van de disposable soma (wegwerp lichaam) theory, een evolutionair model van veroudering, is dat verhoogde investering in reproductie, veroudering versnelt. Bij stekelbaarsmannetjes vond Simons inderdaad dat testosteronverhoging en seksuele stimulatie, de veroudering versnelt. De reden dat deze effecten uitblijven tijdens een manipulatie van nestbouw, kan zijn dat dit investering van de stekelbaarsman in zijn seksuele signaal verminderde. Zulke plasticiteit in het herverdelen van kosten van reproductie kan een reden zijn waarom deze niet altijd gevonden worden.

Door middel van dierexperimenteel onderzoek, comparatieve- en meta-analyse vond Simons tevens bewijs voor kosten van caroteenafhankelijke signalen, en voor alternatieve fysiologische mechanismen die 'eerlijkheid' van deze signalen kunnen garanderen.

Over de veroudering van de rode buik van de stekelbaars en snavelkleur van de zebravink heeft hij mogelijk een universele eigenschap van de demografie van veroudering blootgelegd: een stabiliserende selectie op de expressie van eigenschappen alvorens veroudering inzet. Terminale effecten in snavelkleur laten zien dat de snelheid waarmee veroudering verloopt ineens sterk kan versnellen: De snavel van een zebravink bleek pas één jaar voor zijn dood te verbleken. Deze en andere voorspellingen heeft Simons getest door theoretische modellen van veroudering toe te passen op twee meta-analyses uit de literatuur. Zoals het onderzoek naar dieetrestrictie bij knaagdieren, die zorgt voor een langer leven vanwege een langzamer verouderingsproces.

Mirre Simons studeerde behavioural and cognitive neurosciences aan de RUG, waar hij zijn promotieonderzoek uitvoerde bij de vakgroep Gedragsbiologie, van het Centre for Behaviour and Neurosciences. Het werd gefinancierd met een persoonlijke Toptalent-beurs van NWO. Inmiddels werkt hij als postdoc bij de University of Sheffield (UK), in de groep Molecular Ecology, Department of Animal and Plant Sciences.