Promotie mw. S.L. Della Penna: Pathophysiological effects of the excess of sodium in renal and vascular tissues

Promotie: mw. S.L. Della Penna

Proefschrift: Pathophysiological effects of the excess of sodium in renal and vascular tissues

Promotor(s): prof.dr. H. van Goor, prof.dr. B.E. Fernández

Faculteit: Medische Wetenschappen

Behoud waterbalans bij te veel zout verder ontrafeld

Een acute of chronische overbelasting van natrium, een van de bestanddelen van zout, leidt in de nier tot mechanismen waarmee de waterbalans zoveel mogelijk wordt hersteld. Eiwitkanalen die aquaporines worden genoemd, spelen hierin een belangrijke rol. UMCG-promovenda Silvana Della Penna bracht de moleculaire mechanismen in deze aquaporines in kaart waarmee het lichaam de waterbalans al of niet kan regelen.

Natrium en chloride zijn de elementen die samen zout vormen. Natrium zit vooral in het bloedplasma en in de vloeistof buiten de cellen. Het speelt een rol bij het ontspannen van de spieren, waaronder de hartspier, de overdracht van zenuwimpulsen en helpt de bloeddruk te reguleren. Veel mensen krijgen vandaag de dag met de voeding teveel zout binnen. Gezonde mensen kunnen de overmaat aan natrium weer uitscheiden in de urine, maar nierziekten kunnen dit verstoren. Dat leidt tot het vasthouden van vocht en oedeem (dikke voeten en enkels).

Della Penna stelde vast dat bij een acute of chronische natriumoverbelasting de aquaporines de waterbalans weer herstellen door hun versterkte werking in reactie op het hormoon Angiotensine II en een lokale ontstekingsreactie. Deze vroege ontsteking door een acute overmaat aan natrium is een proces dat kan worden voorkomen of omgekeerd. De promovendus zocht uit hoe dit ontstekingsproces werkt en stelt dat het is terug te draaien met behulp van: a) het verminderen van de heropname van natrium (door middel van de verhoogde productie van atriaal natriuretisch peptide, ANP), b) het lokaal remmen van Angiotensine II (door middel van het geneesmiddel losartan) of c) door het remmen van oxidatieve stress (door middel van tempol).

Silvana Della Penna (Argentinië, 1979) studeerde Farmacie aan de School of Pharmacy and Biochemistry van de University of Buenos Aires. Zij voerde haar promotieonderzoek uit bij de Pathophysiology Department, School of Pharmacy and Biochemistry, University of Buenos Aires, en bij de Niergroep van de Afdeling Pathologie en Medische Biologie van het UMCG. Het onderzoek werd gefinancierd door de Consejo Nacional de Investigaciones Científicas y Técnicas (CONICET) in Argentinië en de Jan Kornelis de Cock Stichting.