Oratie mw. prof.dr. H. Bootsma: Systeemziekten: ‘‘response - ability’’
| Wanneer: | di 19-11-2013 om 16:15 |
Oratie: mw. prof.dr. H. Bootsma, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Titel: Systeemziekten: ‘‘response - ability’’
Leeropdracht: Reumatologie
Faculteit: Medische Wetenschappen
In haar oratie gaat prof.dr. Hendrika Bootsma in op haar onderzoek naar de zogenaamde systeemziekten: ziektebeelden waarbij sprake is van auto-immuniteit en waarbij meerdere organen in het ziekteproces zijn betrokken. Voorbeelden zijn reumatoïde artritis, het syndroom van Sjögren en systemische lupus erythematosus. De ontwikkeling van de biomarkers voor deze ziekten loopt helaas achter bij de therapeutische ontwikkelingen. Verdere ontwikkeling van biomarkers is noodzakelijk om de dure biologicals, die inmiddels met succes breed worden toegepast bij reumatoïde artritis, ook ten goede te laten komen aan patiënten met andere systemische auto-immuunziekten.
De behandeling voor de ziekte reumatoïde artritis heeft de laatste 25 jaar een stormachtige ontwikkeling doorgemaakt. Door vroege behandeling met goede medicamenten kan schade aan gewrichten worden voorkomen. Naast de traditionele ziektemodificerendemiddelen (DMARD’s) kunnen nu de recent ontwikkelde biologicals worden ingezet.
Het uiteindelijke doel van behandelen is primaire preventie: het voorkomen van ziekte. Als deze primaire preventie niet mogelijk is, moet behandeling zich richten op vroege opsporing en vroege behandeling van ziekte om het gezondheidsverlies maximaal te beperken. Om dit doel te bereiken zijn goede meetinstrumenten, zogenaamde biomarkers nodig. Biomarkers vormen de basis van de diagnostiek en de therapie, en zijn cruciaal voor de ontwikkeling van medische producten.
Bij een complexe ziekte als het syndroom van Sjögren is de behandeling nog sterk in ontwikkeling en parallel hieraan worden biomarkers gedefinieerd die de verschillende fasen van de ontwikkeling van de ziekte kenmerken. De biomarker die het beloop van ziekte van Sjögren kan vastleggen is de recent ontwikkelde ziekteactiviteitsindex, de ESSDAI (EULAR Sjögren syndrome disease activity index). Met deze ESSDAI kan ‘de response ability’ van een patiënt op een nieuwe therapie op een betrouwbare manier worden gemeten. Dit is een grote stap voorwaarts in de ontwikkeling van behandeling voor het syndroom van Sjögren.