Gronings onderzoek wijst uit: Regeerakkoord aanzienlijk gunstiger voor de PvdA dan voor de VVD

Vlak na de verkiezingen voorspelde Gronings onderzoek naar coalitieakkoorden dat een coalitie van PvdA en VVD zonder veel moeite gevormd zou worden, omdat de standpunten wel uit elkaar lagen, maar de prioriteiten duidelijk verschilden tussen de twee partijen.

De onderzoekers kregen niet alleen op dit punt gelijk, maar zij voorspelden op acht van de elf onderzochte hoofdpunten van beleid de uitkomst van het akkoord goed. De onderzoekers voorspelden niet dat in het akkoord de hypotheekrente geleidelijk minder aftrekbaar zou worden, het immigratiebeleid nog stringenter zou worden en de arbeidsmarkt zo flexibeler zou worden.

De voorspellingen zijn minder goed dan bij de laatste drie verkiezingen. Dit heeft te maken met het feit dat het akkoord veel gunstiger voor de PvdA is dan voor de VVD: de uitkomsten van het akkoord liggen op acht punten dichter bij de standpunten van de PvdA dan bij die van de VVD.

Prof.dr. Frans Stokman, hoogleraar sociologie: 'Samson zei steeds dat uitruilen beter was dan vage compromissen sluiten in het midden, dat was ook zo bij onze voorspellingen, maar in het akkoord is dat alleen maar het geval voor de PvdA.'

De onderzoekers trekken daaruit twee conclusies:

1. De PvdA heeft erg goed onderhandeld en meer binnengehaald dan verwacht mocht worden;
2. In de onderhandelingen hebben beide partijen fundamentele veranderingen op de lange termijn zwaarder laten wegen dan korte termijn bezuinigingen.

Ruilen op hypotheekrente, flexibele arbeidsmarkt en AOW-leeftijd konden zeer wel uitkomen op handhaving van de status quo. Daarbij zou de PvdA dan met de VVD meegaan met handhaving van de aftrekbaarheid van de hypotheekrente en de VVD met de PvdA met geringe flexibiliteit op de arbeidsmarkt en langzame verhoging van de AOW-leeftijd.

De ruilen in de onderhandelingen over het regeerakkoord zijn juist de andere kant opgegaan, wat gunstig is voor structurele veranderingen, maar ook meer benadrukt werden in het programma van de PvdA dan in dat van de VVD. Met name de concessies van de VVD bij de hypotheekrente wegen daarbij zwaar.

Prof.dr. Frans Stokman: ‘Wanneer we NRC van 3 november moeten geloven, heeft de VVD op dit punt voor de verkiezingen een hoger belang geuit dan zij na de verkiezing bleken te hebben. Wij zijn in onze voorspellingen uiteraard van de eerste uitgegaan, in het regeerakkoord is met het tweede gewerkt.’

Noot voor de pers

Meer informatie:

prof.dr. Frans Stokman, tel. 050-363 6259, 06-22430123, f.n.stokman rug.nl

Reinier van Oosten, tel. 06-51335993, e-mail: r.c.h.van.oosten oostbrug.nl