Understanding crowd behaviour. Simulating situated individuals

Promotie: mw. F.E.H. Wijermans, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Understanding crowd behaviour. Simulating situated individuals

Promotor(s): prof.dr. R.J.J.M. Jorna

Faculteit: Economie en Bedrijfskunde

Meer zicht op gedragingen menigten dankzij CROSS model

Grote groepen mensen lijken soms onberekenbaar. Toch is het een mythe om te denken dat mensen heel anders zijn in een grote groep dan als individu, zegt Nanda Wijermans. Zij ontwikkelde het CROSS model, waarmee ze onderzoekers de theorie en een tool biedt om inzicht te krijgen in het ontstaan van bepaalde patronen. Want waarom begint het ene groepje mensen met dansen terwijl de andere agressief gedrag vertoont (denk aan Hoek van Holland)? Waarom kiezen mensen een bepaald gedrag en wat beïnvloedt hen hierin?

CROSS is een computermodel om onderzoek te doen naar gedrag in menigten. De computersimulatie maakt het mogelijk om gedetailleerde beschrijvingen te genereren en te experimenteren met een vrijheid die in echte experimenten niet mogelijk is. De simulaties kennen meerdere niveaus: een groepsniveau waarop gedragspatronen zichtbaar worden, het individu niveau, waarop gedrag wordt gegenereerd en het cognitieve niveau waar gedrag wordt beïnvloed.

Met haar CROSS model combineert Wijermans de fysieke context van een situatie met de sociale omgeving. Voor een compleet plaatje is het belangrijk die verschillende elementen én hun onderlinge interactie te integreren, waarbij individuen als volwaardig cognitief systeem centraal staan.

De simulatiewereld van CROSS stelt Wijermans in staat als het ware ‘in’ de hoofden van mensen kijken. ‘Ik beschrijf de mens als een informatieverwerkend systeem. Wat komt er binnen en hoe wordt dit geïnterpreteerd gegeven de huidige staat en de kennis en ervaringen die een individu heeft.’ Op basis van de staat en beschikbaarheid van kennis kiest een individu de meest geschikte gedraging in de tijd die hij of zij heeft om te vergelijken. Deze beschrijving op cognitief niveau is specifiek voor mijn proefschrift en sluit goed aan bij moderne inzichten waarbij individuen in menigten niet langer als irrationele wezens gezien worden.’

CROSS bied houvast bij het nadenken en de eventuele voorbereiding op een complexe situatie waar ontzettend veel mogelijke factoren een rol spelen. Wijermans: ‘Hierdoor kun je dus systematisch de juiste vragen stellen. Dit maakt het een goede tool om mee te sparren, omdat je bewust wordt van de dynamica en complexiteit. Daarnaast leent een simulatie zich bij uitstek om kennis visueel over te brengen in plaats van via een boek of woord. Het CROSS model kan dus ook gebruikt worden om les te geven over menigtes.’

Nanda Wijermans (‘s-Gravenhage, 1981) studeerde Kunstmatige Intelligentie aan de Rijksuniversiteit Groningen en deed haar promotieonderzoek bij Strategy and Innovation van SOM onderzoeksschool van de faculteit Economie en Bedrijfskunde in Groningen, in samenwerking met TNO Defensie en Veiligheid, Soesterberg, Afdeling Human in Command. Wijermans werkt momenteel als post-doc aan de Universiteit Utrecht bij het departement Fysische Geografie.