Agency, freedom and choice

Promotie: mw. C.B. Binder, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Agency, freedom and choice

Promotor(s): prof.dr. M.V.B.P.M. van Hees

Faculteit: Wijsbegeerte

Meer inzicht in ‘vrijheid’

Constanze Binder laat in haar proefschrift zien hoe we keuzesituaties onderling kunnen vergelijken in termen van de zogenaamde actorgerelateerde waarde van vrijheid. Dat wil zeggen de waarde die vrijheid heeft omdat vrijheid het de betreffende persoon mogelijk maakt zich op haar motieven te bezinnen en haar leven dienovereenkomstig vorm te geven. Binder toont aan dat een gebrek aan aandacht voor de actorgerelateerde waarde van vrijheid ten grondslag ligt aan het bestaan van een aantal bekende problemen in de wijsgerige literatuur over vrijheid, zoals het probleem van de gelukkige slaaf.

In haar dissertatie betoogt Binder dat de formele analyse van vrijheid, welke zich richt op het aanbrengen van een rangorde van keuzesituaties in termen van de mate van vrijheid die situaties bieden, ook gebruikt kan worden voor het ontwikkelen van een rangorde in termen van de actorgerelateerde waarde van vrijheid. Hiertoe wordt gebruik gemaakt van informatie over wat de betreffende persoon zelf als bijzonder relevant ziet.

Binder laat bovendien zien dat de standaardaanname dat een persoon als rationeel beschouwd moet worden - i.e. dat haar preferentieordening transitief is - op gespannen voet staat met het idee dat personen zich op de verschillende, mogelijk niet met elkaar verenigbare, onderdelen van hun identiteit kunnen bezinnen. Tenslotte verschaffen de resultaten van dit proefschrift nieuw inzicht in de manier waarop, onder meer binnen de ‘capability approach’, verschillen in het niveau van menselijk welzijn tussen samenlevingen en culturen beoordeeld moeten worden.

Constanze Binder (Oostenrijk, 1978) studeerde aan de universiteit van Graz. Ze verrichtte haar onderzoek bij de vakgroep Ethiek aan de Faculteit Wijsbegeerte, als onderdeel van het VICI-project ‘Modelling Freedom: Formal Analysis and Normative Philosophy’ van prof. Martin van Hees. Binder werkt nu als docent aan de Universiteit Leiden.