Resultaat van pleegzorgplaatsingen. Een onderzoek naar breakdown en de ontwikkeling van adolescente pleegkinderen bij langdurige pleegzorgplaatsingen

Promotie: dhr. S. van Oijen, 13.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Resultaat van pleegzorgplaatsingen. Een onderzoek naar breakdown en de ontwikkeling van adolescente pleegkinderen bij langdurige pleegzorgplaatsingen

Promotor(s): prof.dr. J.E. Rink

Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen

Contact: Simon van Oijen, tel. 0592-36 7970, e-mail: simon.van.oijen@yorneo.nl

Risico’s voortijdige beëindiging langdurige pleegzorg adolescenten onderzocht

Simon van Oijen deed onderzoek naar voortijdige beëindiging (breakdown) van de langdurige pleegzorg bij adolescente pleegkinderen in Nederland. Centraal stond de vraag welke combinatie van pleegkind- en/of pleeggezinkenmerken voorspellend zijn voor het resultaat van de pleegzorgplaatsing. Van Oijen concludeert dat ongeveer de helft van de pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen eindigt in een breakdown. Hij toont aan dat het in een vroegtijdig stadium van de plaatsing al mogelijk is om het risico op een breakdown in te schatten en geeft aanbevelingen om dit in de praktijk toe te passen.

Een breakdown heeft veelal negatieve gevolgen voor alle betrokkenen. Voor het pleegkind zijn dit bijvoorbeeld een verminderde agressieregulatie, een negatief zelfbeeld en een toenemend wantrouwen in (nieuwe) opvoeders. Hierdoor neemt het vermogen van het pleegkind om zich aan (nieuwe) opvoeders te binden verder af en ontstaat er een negatieve spiraal van toenemende gedragsproblemen waarmee het risico op een toekomstige breakdown toeneemt. Voor het pleeggezin leidt een breakdown veelal tot spanningen in de gezinsrelaties en gevoelens van falen bij de pleegouders, wat kan leiden tot een burn-out van het pleeggezin en het verlies van het pleeggezin voor de zorgaanbieder.

Van Oijen onderzocht welke kenmerken van het pleegkind en het pleeggezin zijn geassocieerd met een breakdown. Hij richtte zich specifiek op langdurige pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen. Naast de continuïteit van de pleegzorgplaatsing bestudeerde hij de ontwikkeling van de pleegkinderen tijdens de plaatsing. Het is immers niet ondenkbaar dat een plaatsing continueert terwijl dit niet optimaal blijkt te zijn voor de ontwikkeling van het pleegkind.

De continuïteit van de pleegzorgplaatsing en de ontwikkeling van het pleegkind tijdens de plaatsing worden gezien als indicatoren van het resultaat van de pleegzorgplaatsing.

Van Oijen concludeert dat nagenoeg de helft van de pleegzorgplaatsingen van adolescente pleegkinderen ongunstig voortijdig wordt beëindigd. Uit multivariate analyses komt naar voren dat alleen pleegkindkenmerken geassocieerd zijn met het plaatsingsverloop. Zijn onderzoek toont aan dat het in een vroegtijdig stadium van de plaatsing al mogelijk is om het risico op een breakdown in te schatten.

Simon van Oijen (Wijhe, 1975) studeerde orthopedagogiek in Groningen en deed zijn promotieonderzoek bij de vakgroep Orthopedagogiek. Hij is behandelcoördinator bij de afdeling Pleegzorg en onderzoeker bij de afdeling PIONN, van jeugdzorgaanbieder Yorneo in Drenthe.