Improving outcomes in pediatric endoscopic third ventriculostomy through outcome analysis and surgeon training

Neurochirurg net als piloot eerst in trainingsomgeving laten oefenen

Een piloot mag pas passagiers vervoeren nadat hij of zij heeft leren vliegen in een simulator. Misschien zou het goed zijn als neurochirurgen gelegenheid krijgen in een trainingsomgeving hun operatievaardigheden te ontwikkelen voordat ze echte patiënten opereren. Dat zegt Gerben Breimer naar aanleiding van zijn promotieonderzoek naar de best mogelijke chirurgische behandeling van een waterhoofd. Samen met collega’s van het UMCG ontwierp hij met de 3D-printtechniek een namaakbrein, en ontwikkelde hij een toets voor het evalueren van de chirurgietechniek.

Een waterhoofd – in medische taal ‘hydrocefalie’ – ontstaat door een verstoorde omloop van hersenvocht en ruggenmergvocht. De enige manier om deze verstoorde omloop te verhelpen en daarmee de druk in de hersenen te verminderen, is door middel van een operatie. Eén van de mogelijke operaties heet een derde ventriculocisternomie (3VC). Daarbij maakt de chirurg een gaatje in de bodem van de derde hersenkamer. Het is een effectieve, maar technisch moeilijke operatie met grote risico’s. Breimer valideerde een systeem waarmee de kans op het slagen van 3VC kan worden voorspeld. Deze methode bleek in een Nederlandse patiëntengroep de slagingskans vrij nauwkeurig te voorspellen, en kan daardoor helpen om de goede patiënten te selecteren.

3VC is een endoscopische ingreep, dat wil zeggen dat de chirurg opereert door een klein gaatje en met behulp van minicamera’s. Deze manier van opereren vergt volgens Breimer een andere hand-oogcoördinatie dan open chirurgie. Het leren van 3VC vereist met andere woorden oefening. Breimer ontwikkelde een trainingsomgeving waarin chirurgen-in-opleiding risicovrij kunnen oefenen met de techniek van 3VC. Dit synthetische namaakbrein bleek geschikt voor het leren omgaan met de operatieapparatuur en de hand-oogcoördinatie. Een virtueel model leent zich daarentegen juist goed voor het zich eigen maken van de anatomie binnen de hartkamers en andere anatomische herkenningspunten op de route waar het cameraatje langs gaat. Het nieuwe beoordelingsinstrument, drie checklists waarmee het verloop van een ‘simulatie’ operatie op verschillende niveaus kan worden geëvalueerd (stappen van de procedure, mogelijke fouten, en meer algemene vaardigheden zoals flow van operatie), kan worden gebruikt om de leercurve van beginnende chirurgen te volgen.

Gerben Breimer (1988) studeerde geneeskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij verrichte zijn promotieonderzoek binnen onderzoeksinstituut BCN-BRAIN van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Breimer is nu in opleiding tot klinisch patholoog in het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam.

Proefschrift: http://hdl.handle.net/11370/4b4fff71-fd92-4292-a259-6928047f66dd