Understanding cellular heterogeneity and therapeutic responses in inflammatory bowel disease and primary sclerosing cholangitis
Promotie: | S. Sun |
Wanneer: | 26 februari 2025 |
Aanvang: | 09:00 |
Promotor: | prof. dr. R.K. (Rinse) Weersma |
Copromotor: | E.A.M. Festen |
Waar: | Academiegebouw RUG |
Faculteit: | Medische Wetenschappen / UMCG |

Inzicht in cellulaire heterogeniteit en therapeutische reacties bij inflammatoire darmziekte en primaire scleroserende cholangitis
Dit proefschrift van Frank Sun onderzoekt de cellulaire heterogeniteit en therapeutische reacties bij inflammatoire darmziekten (IBD) en primaire scleroserende cholangitis (PSC), twee chronische, immuungemedieerde aandoeningen. Door gebruik te maken van geavanceerde single-cell RNA-sequencing en metagenomische technieken, biedt dit onderzoek nieuwe inzichten in de complexe pathofysiologie van deze ziekten.
Het eerste deel richt zich op de ziekteprocessen van IBD en PSC. Het identificeert specifieke stromale celsubpopulaties in inflammatoire en fibrostenotische ziekte van Crohn (CD). Daarnaast belicht het de unieke cellulaire kenmerken van PSC-geassocieerde IBD. Verder onderzoekt het epitheliale LND-cellen met hoge expressie van LND, LCN2, NOS2 en DUOX2 in CD, colitis ulcerosa (UC) en PSC-geassocieerde IBD. Tot slot verkent het de cholangiocyt-subsets in vroege PSC. Deze bevindingen verbeteren het begrip van ontsteking, bijdragen van epitheelcellen en fibrose, en onthullen mogelijke therapeutische doelwitten.
Het tweede deel bestudeert therapeutische reacties bij IBD. Het karakteriseert cellulaire signaturen, die verband houden met de respons op vedolizumab bij colitis ulcerosa voorafgaand aan de behandeling en onderzoekt de rol van microbiële acetyltransferase-genfamilies in de darmmicrobiota, die zijn geassocieerd met falen van de behandeling met 5-aminosalicylzuur (5-ASA) bij IBD. Deze associaties konden echter niet worden gerepliceerd in een onafhankelijk Nederlandse cohort, wat het belang van verdere validatie in diverse populaties benadrukt.
Dit proefschrift draagt bij aan kennis over ziekteprocessen en therapeutische reacties, en biedt een basis voor het ontwikkelen van gepersonaliseerde behandelingen voor IBD en PSC.