Interplay between lipids, leukocytes, and inflammation

Interactie tussen lipiden, leukocyten en ontstekingen

Wereldwijd zijn hart- en vaatziekten de meest voorkomende doodsoorzaak. Leukocytose, de verhoging van het aantal circulerende witte bloedcellen, is gelinkt aan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Studies bij diermodellen hebben aangetoond dat hoge-dichtsheids lipoproteïne (HDL) leukocytose vermindert. In het onderzoek van Anouk Groenen werd gevonden dat HDL-cholesterol en grote HDL deeltjes negatief geassocieerd waren met leukocyt aantallen in het bloed in het Lifelines DEEP cohort. Bovendien werd er aangetoond dat de verhoging van leukocyt aantallen in het bloed, met name neutrofielen en monocyten, bij patiënten met diabetes positief geassocieerd was met de ophoping van geadvanceerde geglycosyleerde eind producten in het Lifelines cohort. Vervolgens is onderzocht welke mechanismen bijdragen aan verhoging van leukocyt aantallen. Er is ontdekt dat een mutatie in Niemann-Pick C1 (NPC1) die leidt tot lysosomale cholesterol stapeling, stamcel mobilisatie naar de milt teweegbracht. Dit draagt mogelijk bij aan een vergrote milt en productie van leukocyten door de milt bij de ziekte van Niemann-Pick C1.

Verder werd gevonden dat de productie van lipoproteïne(a) [Lp(a)], een risicofactor voor hart- en vaatziekten, positief geassocieerd was met plasmaniveaus van IL-6 en IL-18, interleukines die ontsteking verergeren. Ook veroudering is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Tijdens veroudering is er een afname van ‘gespecialiseerde ontstekingsremmende mediatoren (SPMs)’, met name resolvine D1 (RvD1). Een bekend fenomeen bij veroudering is de ophoping van senescente cellen. Wij vonden dat het toedienen van resolvine D1 aan oude muizen leidde tot een afname van senescente macrofagen (immuuncellen die een toestand van cellulaire veroudering hebben bereikt) en verminderde ontsteking. Deze bevindingen impliceren dat de toediening van gespecialiseerde ontstekingsremmende mediatoren aan mensen gunstige klinische effecten kan hebben.

Proefschrift: https://hdl.handle.net/11370/18a3cb48-8c68-4aea-a388-3b20165967f8